امیرمعزی، محمد بن عبدالملک
محمد بن عبدالملک معزی نیشابوری (متوفی بین 518-521ق)، متخلص به معزی، از شعرای قرن پنجم و ششم هجری است که عمر خود را در خدمت ملک‌شاه و سنجر بن ملک‌شاه سلجوقی بوده است. وی شاعری پارسی‌گوی و سادگی و روانی از ویژگی‌های اشعار اوست.
| امیرمعزی، محمد بن عبدالملک | |
|---|---|
 | |
سرگذشت
امیرالشعرا ابوعبدالله محمد بن عبدالملک معزّی نیشابوری، از شاعران مشهور و چیره‌زبان و از فصحای نام‌بردار خراسان در اواسط قرن پنجم هجری است. وی خود را میراث‌دار پدر خود، عبدالملک برهانی شاعر دربار آلب ارسلان سلجوقی می‌نامد.
از زمان ولادت امیر معزی اطلاع دقیقی نیست، ولیکن از‌آنجا‌که سال‌های جوانی خود را در دربار ملک‌شاه سلجوقی گذرانده است، باید بعد از سال 440ق، تولد یافته باشد و وفات وی نیز بین سال 518 و 521ق، است. ابتدای روزگار شاعری معزی در خدمت ملک‌شاه سلجوقی بوده و پس از وفات وی، مدتی از عمر خود را در هرات، نیشابور و اصفهان به سر برد و سرگرم مدح امرای مختلف سلجوقی و وزیران آنها بود[۱]؛ تا آنکه دور حکومت خراسان به سنجر بن ملک‌شاه رسید و معزی به خدمت او رسید و ازاین‌پس تا پایان حیات در خدمت او می‌زیست و همواره ملازم او بود تا درگذشت[۲].
سبک و مضامین شعری
ویژگی خاص شعر امیر معزی، سادگی و روانی آن است. وی از جمله شاعرانی است که همواره او را در صف مقدم شاعران پارسی‌گوی قرار داده و به استادی و عظمت، شیوایی و زیبایی اشعار ستوده‌اند. معزی معانی بسیار را در الفاظ ساده و خالی از تکلف ادا می‌کند و قوّت طبع او در آوردن عبارات سهل و بدون تعقید و ابهام از قدیم مورد توجه ناقدان سخن بوده است. بعضی از قصاید معزی، افکار کاملاً تازه‌ای نسبت به پیشینیان دارد و این درجه ابتکار و علاقه او را به آوردن مضامین و مطالب بدیع می‌رساند[۳].
آثار
کلیات دیوان امیر معزی نیشابوری.
پانویس
منابع مقاله
- هیری، ناصر، مقدمه «کلیات دیوان معزی»، تهران، نشر مرزبان، چاپ اول، بهار 1362.
- یلمه‌ها، احمدرضا، «بررسی تطبیقی مضامین اشعار امیر معزی و ابن معتز عباسی»، لسان مبین، زمستان 1390، شماره 6، ص241 تا 259.