سعادت کازرونی، محمدحسین
محمدحسین سعادت کازرونی (1282-1354ق)، روحانی و مؤسس دومین مدرسه کلاسیک کشور به نام مدرسه سعادت در شهر بوشهر و نماینده مجلس شورای ملی از لارستان در سال 1342ق.
| نام | سعادت کازروني، محمد حسين |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | محمدعلی مجتهد |
| متولد | 1244ش/ 1282ق |
| محل تولد | نجف اشرف |
| رحلت | 3 دی‌ماه 1314ش / 1354ق |
| اساتید | میرزای شیرازی |
| برخی آثار | تاریخ بوشهر |
| کد مؤلف | AUTHORCODE20261AUTHORCODE |
ولادت
شیخ محمدحسین سعادت به سال 1282ق، در نجف اشرف متولد شد.
خاندان
پدر ایشان مرحوم شیخ محمدعلی مجتهد است که خود نیز فرزند مرحوم حاج شیخ عبدالکریم مجتهد می‌باشند که در عنفوان جوانی برای تحصیل علوم به نجف اشرف رفته و در خاتمه تحصیلات، حائز مقامات عالیه و مورد اعتماد و توجه شیخ مرتضی انصاری شدند؛ چنان‌که درباره وی از حیث زهد و تقوا، سلمان زمان و ابوذر دوران مرقوم نمودند.
به‌هرحال جد بزرگوارشان فرزند مولی حسن واعظ می‌باشند که او نیز فرزند شیخ عبدالعلی شبانکاره‌ای هستند که مرحوم شیخ عبدالعلی با خانواده‌اش از شبانکاره به بوشهر آمده و آنجا متوطن شده‌اند. مرحوم شیخ عبدالعلی نیز فرزند عالی‌شاه و او همچنین فرزند نجم‌الدین و وی نیز فرزند قطب‌الدین بوده‌اند.
محمدحسین رکن‌زاده آدمیت در کتاب ارزشمند دانشمندان و سخن‌سرایان فارس از مرحوم شیخ محمدحسین به‌عنوان استاد بزرگوار خود یاد کرده و از پدرشان مرحوم شیخ محمدعلی ذکر کرده‌اند که از بوشهر به کازرون رفته و مدت بیست‌ودو سال در آن شهر به تدریس علوم دینی و ترویج شرع انور پرداخته و به تربیت علمای آن منطقه همت گماشته‌اند.
تحصیلات و مشاغل
مرحوم شیخ محمدحسین سعادت پس از گذرانیدن دوره‌های مقدماتی با عنوان طلبه در محضر علمای بزرگوار آن روزگار نجف اشرف به خوشه‌چینی علمی می‌پردازند که از جمله می‌توان به مرحوم میرزای شیرازی اشاره نمود. مرحوم شیخ محمدحسین پس از انجام تحصیلات در نجف، عازم شیراز شده و در مدرسه مجاور بقعه حضرت سید میرمحمد به تکمیل معلومات پرداخته و به تدریس مشغول می‌گردد.
این روحانی بزرگوار در سال 1316ق، با عزیمت به تهران به تدریس در دارالمعلمین و نیز در مدرسه افتتاحیه تهران که توسط برخی اصلاح‌طلبان و با همکاری جمعی از فضلای علوم دینی اداره می‌شد به امر تدریس می‌پردازند. در اینکه آیا آن مرحوم در دارالفنون نیز تدریس داشته‌اند، اسناد موثقی در دست نیست، ولیکن مرحوم سید ابوالقاسم سعادت داماد و همشیره‌زاده ایشان تصریح نموده‌اند که شیخ محمد در دارالفنون نیز به تدریس الهیات به‌ویژه اسفار اربعه صدرالمتألهین و نیز ادبیات عربی پرداخته‌اند.
تأسیس مدرسه سعادت
به‌هرحال در آن روزگاران و در هنگامه احساس نیاز همخوانی علوم قدیم و جدید و با ایجاد تحولات اجتماعی و فرهنگی و به‌ویژه با مشاهده آثار علمی دارالفنون که قریب به پنجاه سال پیش از آن تأسیس شده بود، اندیشه تأسیس مدارسی به شیوه جدید که بتواند از طرفی نونهالان و نوجوانان را با علوم و فنون جدید مغرب‌زمین آشنا سازد و از طرف دیگر بتواند مبانی اعتقادی و ارزشی آنان را حفظ و گسترش دهد، در جان‌ودل بسیاری از مردم ما موج می‌زد و اینجاست که برخی از معاریف آن دوران بوشهر، مقدم بر غالب مناطق کشور، این ضرورت و این احساس نیاز را با مرحوم احمد خان دریابیگی، حکمران بوشهر که خود فارغ‌التحصیل رشته‌های مهندسی و نظامی دارالفنون بود، در میان می‌نهند.
با انعکاس این نیاز و این احساس توسط دریابیگی به تهران بود که جعفرقلی خان نیرالملک، وزیر علوم عصر مظفری، هیچ‌کس را مناسب‌تر از شیخ محمدحسین که خود از اهالی منطقه و واجد همه شرایط علمی و اداری بود، نمی‌یابد. شیخ کرسی پراعتبار درس در مدرسه افتتاحیه تهران و دیگر مناصب را رها می‌کند و به‌‌قصد ادای دین به همشهریان بوشهری خود به شیراز می‌آید. ایشان پس از گفتگو با برادر خود مرحوم شیخ عبدالکریم و در معیت او به بوشهر می‌آید و مدرسه مبارکه سعادت را در سال 1317ق، تأسیس می‌نماید.
آنچه در اینجا قابل‌ذکر است، درایت و استقامت و متانت شگفت‌انگیز شیخ محمدحسین و کیاست و شهامت شیخ عبدالکریم در نظامت مدرسه است. این بزرگواران در یک قرن پیش و بدون داشتن الگوهای آموزشی و با داشتن حداقل امکانات آن روزگاران و علاوه بر آن با وجود کارشکنی‌های حاسدان و جاهلان آن سال‌ها، موفق شدند با همکاری تعدادی معدود از بزرگان علمی، به تأسیس و تداوم مدرسه‌ای با شیوه جدید دست بزنند.
شیخ محمدحسین سال‌ها به مدیریت و معلمی مدرسه سعادت ادامه دادند.
او در سال 1342ق، از طرف اهالی لارستان به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب و پس از پایان دوره نمایندگی به شیراز مراجعت و در سال 1346ق، به سمت مدیریت مدرسه شعاعیه شیراز تعیین گردیدند. سپس در سال 1349ق، با داشتن سمت ریاست اداره تحقیق اوقاف، به دبیری دبیرستان‌های شیراز منصوب شدند و در سال 1352ق، برابر با 1312ش، به کفالت فرهنگ فارسی انتخاب می‌گردند.
وفات
ایشان در شب دوم شوال 1354ق، برابر با سوم دی‌ماه 1314ش، در سن 72 سالگی از دنیا رفت و در حیاط بقعه شاه داعی‌الله واقع در قبرستان دارالسلام مدفون شد.
آثار
- کتاب اخلاق؛
- کتاب منطق؛
- تاریخ بحرین و خلیج فارس؛
- تاریخ مختصر ایران؛
- تاریخ بوشهر[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: خیراندیش، عبدالرسول، صفحه چهل‌وشش تا پنجاه
منابع مقاله
خیراندیش، عبدالرسول، مقدمه کتاب «تاریخ بوشهر»، تألیف محمدحسین سعادت، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، تهران، چاپ اول، 1390ش.