مثنوی آئینه جمال مولانا
مثنوی آئینۀ جمال مولانا تألیف حشمت‌الله ریاضی، این کتاب، داستان‌های شش دفتر مثنوی را به همان ترتیب اصلی‌شان، ابتدا به اختصار بازنویسی کرده و گاه در برخی موارد با عنوان تحلیل داستان، مفهوم کلی داستان را با توجه به جنبه‌های نمادین و تمثیلی آن، دوباره مرور نموده و در پایان هر داستان، غالباً پیام‌های آن را طبق استنباط و برداشت شخصی خود فهرست‌وار افزوده است که گاه متن پیام‌های یک داستان به چند برابر خود داستان رسیده است.
| مثنوی آئینۀ جمال مولانا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مولوی، جلال‌الدین محمد (نویسنده) ریاضی، حشمت‌الله (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | مثنوی آیینۀ جمال مولانا |
| ناشر | انتشارات قلم |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1390 |
| چاپ | دوم |
| کد کنگره | |
در مجموع، کوشیده است تا راز و رمزهای داستان‌های مثنوی را برملا و نقش قهرمان‌ها و شخصیت‌های آن‌ها را به صورت نمادین و سمبولیک تشریح کند.
نگارنده می‌نویسد: هدفش از تألیف این کتاب ابلاغ داستان‌ها و پیام‌های مثنوی از زبان مولانا به نثر آمیخته به نظم بوده است، نه تفسیر اشعار و تحقیق افکار و ذکر مآخذ قصص. همچنین یادآور شده که در بازنویسی داستان‌ها و نگارش پیام‌های آن، سطح آگاهی عمومی و تحصیل کرده‌های متوسط علمی و ادبی را مدّ نظر داشته و از بحث‌های جدّی فلسفی، کلامی و عرفانی خودداری کرده است.
روش کار در این تحقیق بدین گونه است که ابتدا متن بازنویسی شدۀ داستان‌ها را بیان می‌کند و در فرازهای هر داستان ابیاتی که در اوج رسانی و تأثیرگذاری بیشتر، مفید تشخیص داده شده عیناً می‌آورد. در ادامه چنان‌که گفته شد، گاه تحلیلی نیز که مبین راز و رمز داستان است بدان می‌افزاید و در مرحلۀ دوم، پیام‌های اخلاقی، تربیتی و عرفانی داستان را فهرست‌وار و در ذیل اعداد ذکر می‌کند؛ دراین بخش نیز از ابیات به خوبی بهره می‌گیرد و در واقع پیام را با مثال بیان می‌کند.
نثر کتاب، ساده روان و اغلب محاوره‌ای است و بیشتر لحن گویندگان مجالس اخلاق و موعظه را دارد. البته گفتارش اغلب با عشق و سوز و گداز آمیخته است.از آیات و روایات بسیار کم بهره گرفته و لغات و اصطلاحات دشوار مثنوی نیز کمتر معنی شده است. نشانی ابیات در پاورقی، مطابق نسخه نیکلسون آمده است.
این کتاب دو مقدمه دارد. در مقدمۀ اول با عنوان «نگرشی به شناخت و پویایی که شالودۀ دین و عرفان است»، اصول و مبانی آیین تصوف، سیر تصوف از آغاز تا زمان مولانا تبیین شده و در مقدمۀ دوم، با عنوان «خورشید خاوران در سرزمین روم»، زندگانی، آثار و مهم‌ترین مسائل مطرح شده در مثنوی شرح و بررسی شده است. فهرست اعلام و آیات قرآن مجید به صورت نمایه در پایان کتاب درج است.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص175-176
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.