صامت بروجردی، محمدباقر
میرزا محمدباقر صامت بروجردی (1260-1331ق)، معروف به صامت بروجردی و متخلص به صامت، یکی از شاعران مذهبی و مدیحه‌سرایان قرن سیزدهم و چهاردهم ایران و صاحب کتاب «رياض الشهادة».
| صامت بروجردی، محمدباقر | |
|---|---|
 مقبره صامت بروجردی در صامتیه بروجرد | |
نام و نسب و ویژگی‌ها
نامش میرزا محمدباقر، فرزند پنج‌شنبه، تخلص شعرى‌اش «صامت»، زادگاهش بروجرد، از شعراى پرآوازه آیینى در سده سیزدهم و چهاردهم هجرى است [۱].
از او به‌عنوان مردى فاضل، پرهیزگار و معتقد یاد کرده‌اند که در گذر حاج سهراب از پیشه سقط‌فروشى [خرده‌فروشى] امرار معاش مى‌کرد. صفات اخلاقى و خصایص نفسانى او بین خاص و عام مشهور بوده است[۲].
اساتید
وی فن شعر را از میرزا عبدالمجید نوایى فراگرفته و او را جزو اساتید وی، نام برده‌اند[۳].
وفات
او در روز پنج‌شنبه شانزدهم محرم سال 1331ق، درگذشت و در گورستان کوى صوفیان آرمید و هنوز قبرش پیدا است. دو تاریخ از میرزا حاجب بر سنگ لحد اوست: (داده یزدان جاى صامت سوى جنات نعیم). (جنان گردیده مأواى محمدباقر صامت)[۴].
آثار
- «رياض الشهادة»؛
- منظومه «گلشن زهرا» [۵].
سبک شعرى
صامت بروجردى داراى طبعى رسا و توانا بوده و رویکرد جدى او به مقوله‌هایى که در شعر آیینى مطرح است، آثار منظوم او را منزلتى خاص بخشیده است و مراثى و مناقب او از دیرباز مورد عنایت شیفتگان آل‌الله و ستایشگران اهل‌بیت(ع) بوده است. وى از شیوه کلامى سبک عراقى در سرودن آثارش سود جسته است[۶].
دامنه تاثیر آثار عاشورایى
منظومه‌هاى آیینى صامت بروجردى خصوصا مراثى عاشورایى او در سده اخیر بازتاب چشمگیرى در محافل دینى و هیئت‌هاى مذهبى داشته و ستایشگران آل‌الله با قرائت آثار ماتمى او نام و یادش را زنده نگاه داشته‌اند. صامت بروجردى را باید از پیش‌گامان شعر آیینى در یک‌صد ساله اخیر دانست[۷].
برگزیده آثار عاشورایى
کلیات صامت بروجردى بارها به چاپ رسیده و حاوى انواع قالب‌هاى شعرى در موضوعات آیینى است. غزلیات او نیز حال و هواى خاص به خود دارد. برای نمونه ابیاتی از یک مدیحه مرثیه او را مرور مى‌کنیم: گر على بعد از نبى بر مؤمنان مولا نبود اسمى از اسلام و از اسلامیان برجا نبود آن‌که را «لولا علي» بد عمده اسباب کار در خلافت لایق این دعوى بی‌جا نبود ای پناه بی‌پناهان یا علی در کربلا گر تو بودی در بر دشمن حسین تنها نبود[۸].
پانویس
منابع مقاله
مجاهدی، محمدعلی، «کاروان شعر عاشورا»، قم، زمزم هدایت، ص1386.