نظری به نظام اقتصادی اسلام
نظری به نظام اقتصادی اسلام، اثر شهید مرتضی مطهری (1298-1358ش)، مجموعه مباحثی است پیرامون نظام اقتصادی در اسلام.
| نظری به نظام اقتصادی اسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مطهری، مرتضی (نويسنده) |
| ناشر | صدرا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اثر حاضر، یادداشت‌هایی است از شهید مطهری که پس از شهادت ایشان به چاپ رسیده و مشتمل است بر یک دیباچه و هشت بخش. دیباچه از دو قسمت تشکیل شده است:
- مقاله «نظری به اقتصاد اسلامی»: در این مقاله، به بیان این موضوع پرداخته شده است که کسانی که می‌پندارند مسائل زندگی از یکدیگر جداست و هر چیزی یک مرز و قلمرو خاص دارد و هر گوشه‌ای و قسمتی از زندگی به یک شیء به‌خصوص تعلق دارد، انکار می‌کنند که کسی مسئله‌ای به نام «اقتصاد اسلامی» طرح کند؛ زیرا به عقیده آنها، هریک از اسلام و اقتصاد، یک مسئله جداگانه است[۱].
- بحثی درباره «اقتصاد سالم»: در این بحث، یکی از اصول اولیه اقتصاد سالم، حیات و قابلیت رشد و نمو ثروت دانسته شده است[۲].
بخش اول کتاب، در تعریف اقتصاد و مفاهیم اقتصادی است. اقتصاد چیست، روابط اقتصادی فرع بر روابط اجتماعی است، تولید، اقتصاد طبیعی و اقتصاد برنامه‌ای، مبادله، پول، ارزش، علم اقتصاد، ثروت یا مال، فرق مال و ملک و عوامل تولید ثروت، از جمله مفاهیم تعریف‌شده در این بخش می‌باشد[۳].
در بخش دوم، درباره «مالکیت از نظر فلسفی» سخن رفته است. در این بخش، ابتدا به اصل مالکیت در غریزه بشر و حیوان و مالکیت در مواد عمومی و محصولات طبیعت اشاره شده و سپس، به مباحثی چون حق عمومی در اموال شخصی، حق اجتماع بر انسان و کار او و حق الهی، پرداخته شده است[۴].
بخش‌های سوم و چهارم را بحث درباره «ارزش» و «ارزش اضافی» تشکیل داده است. در بخش پنجم، سرمایه‌داری و سوسیالیسم از دیدگاه اسلام، مورد بررسی قرار گرفته است. بخش ششم را «رساله اقتصادی» تشکیل داده که مشتمل بر سه رساله است: «مالکیت زمین از نظر اسلام - انفال»، «مسئله ارث» و «سوسالیسم». بخش هفتم و هشتم، مشتمل بر دو یادداشت است: «یادداشت اسلام و اقتصاد» و «یادداشت نظری به نظام اقتصادی اسلام» که خلاصه و کلاسه فشرده‌ای است از مطالب کتاب[۵].
استاد در حاشیه نسخه دست‌نویس خود، عناوین و خلاصه‌هایی از مطالب متن را نگاشته‌اند. این عناوین و خلاصه‌ها، فهرست مشروح کتاب قرار گرفته است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.