قاضی تبریزی، سید علی
سيد على قاضى طباطبايى تبريزى (۱۲۴۵-۱۳۲5ش)، فقیه، حکیم، عارف، استاد بزرگ اخلاق، از شاگردان وی سید محمد حسین طباطبائی، سید ابوالقاسم خوئی، محمد تقی بهجت فومنی، سید عبدالکریم کشمیری، محمدتقی آملی
| نام | قاضی تبریزی، علی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آیتالله قاضی تبریزی
طباطبایی، علی قاضی، علی |
| نام پدر | سید حسین قاضی |
| متولد | سيزدهم ذى‌حجه سال 1285ق(۷ فروردین ۱۲۴۸ش) - و به قولى 1282ق(۹ اردیبهشت ۱۲۴۵ش) |
| محل تولد | تبریز |
| رحلت | 1325ش |
| اساتید | ميرزا فتح‌اللّه شريعت اصفهانى |
| برخی آثار | زينة الارشاد؛ حواشی سلطان الموحدين آقاسید علی قاضی بر ارشاد شیخ مفید |
| کد مؤلف | AUTHORCODE22279AUTHORCODE |
ولادت
در شب شنبه سيزدهم ذى‌حجه سال 1285ق برابر با ۷ فروردین ۱۲۴۸ش و بنا به قولى در سال 1282ق برابر با ۹ اردیبهشت ۱۲۴۵ش در تبريز چشم به جهان گشود.
خاندان قاضى از خاندان ريشه‌دار علم معرفت در تبريز بوده و سابقه علمى اين خاندان از پانصد سال متجاوز است.
پدرش، سید حسین قاضی (متوفای۱۳۱۴ق)، از شاگردان میرزای شیرازی در سامرا بود که علاوه بر تفسیر مختصری بر قرآن، تفسیری بر سوره فاتحه و تفسیری ناتمام بر سورۀ انعام نوشته بود.
تحصیلات
آقا سيد على، تحصيلاتش را از محضر پدر شروع و در سال 1313ق، براى تكميل درس راهى نجف اشرف گرديد. در نجف از محضر فقهاى وقت خوشه دانش برچيد، كه از سرآمد آنها از شيخ‌الشريعه اصفهانى بايد ياد كرد. اما تأثيرگذارترين استاد وى، عارف عاشق آقا سيد احمد كربلايى طهرانى (متوفای 1333ق) بوده است. عارف کربلایی از خصیصین آخوند ملا حسینقلی همدانی و تحت تأثیر عمیق اندیشه و روش سیرو سلوکی وی قرار داشت. به طوری که روش سلوکی آخوند به دست او ادامه یافت و جانشینان سلوکی همدانی در دوره‌های بعدی اغلب از تلامذه کربلایی هستند. شاگرد مبرز سیر و سلوک آقا سید احمد کربلایی، آقا سید علی قاضی است که شهرتش در سلوک و معرفت از استادش فراتر رفته و نامش در بین سالکان طریق معرفت هم ردیف آخوند همدانی یاد می‌شود. حقیقت آن است که نام آخوند همدانی و طریقه سلوکی وی از طریق آیتالله سید علی آقا قاضی برای طبقه بعدی شناسانده شده است.[۱]
اساتید
- ميرزا موسى تبريزى (صاحب كتاب أوثق الوسائل)؛
- ميرزا محمّدعلى قراچه‌داغى؛
- پدر گرامى خودشان؛
- ميرزا محمّدتقى تبريزى، معروف به «حجت‌الاسلام» و متخلّص به «نيّر»؛
- محمّدكاظم خراسانى (آخوند خراسانى)؛
- ميرزا فتح‌اللّه شريعت اصفهانى (شيخ‌الشريعه)؛
- ميرزا حسين تهرانى؛
- شيخ محمّدحسن مامقانى؛
- سيّد محمّدكاظم يزدى؛
- فاضل شربيانى؛
- شيخ محمّد بهارى؛
- سيّد احمد كربلايى.
شاگردان
- شيخ محمّدتقى آملى؛
- علامه سيّد محمّدحسين طباطبايى؛
- سيّد محمّدحسن الهى طباطبايى؛
- محمّدتقى بهجت؛
- سيّد يوسف حكيم؛
- سيّد محمّدحسينى همدانى؛
- شهيد محراب، سيّد عبدالحسين دستغيب شيرازى؛
- شيخ حسنعلى نجابت شيرازى؛
- سيّد محمّدهادى ميلانى؛
- محمّدرضا مظفر؛
- سيّد عبدالاعلى سبزوارى؛
- ميرزا على غروى عليارى؛
- سيّد شهاب‌الدين مرعشى نجفى؛
- سيّد ابوالقاسم خويى؛
- حاج شيخ ابوالفضل خوانسارى؛
- شيخ عبدالحسين حجت انصارى؛
- شيخ محمّدابراهيم شريفى زابلى؛
- شيخ عبّاس قوچانى؛
- شيخ على‌اكبر مرندى؛
- سيّد حسن مسقطى؛
- سيّد هاشم حدّاد؛
- سيّد عبدالكريم كشميرى[۲]
وفات
آقا سيد على قاضى، در نجف اشرف، در شب چهارشنبه ششم ربيع‌الاول سال 1366ق برابر با ۸ بهمن ۱۳۲۵ش از دنيا رفتند. سید جمال‌الدین گلپایگانی بر او نماز خواند و در وادی السلام، در کنار پدرش نزدیک مقام امام زمان(عج)، در آرامگاه ابدى قرار گرفت.[۳]
آثار
- حاشيه ارشاد شيخ مفيد؛
- شرح دعاى سمات؛
- تفسير قرآن كريم؛
- نامه‌هاى عرفانى؛
- ديوان اشعار؛
و...
پانويس
منابع مقاله
- صدرایی خویی، علی، پیشگفتار کتاب زينة الإرشاد: حواشى سلطان‌الموحدين آقا سيد على قاضى (قدس‌سره) بر الإرشاد شيخ مفيد، کنگره بزرگداشت فقیه متأله حضرت آیتالله حاج سید علی آقا قاضی، تبریز، پاییز 1391
- جمعى از پژوهشگران، گلشن ابرار، نشر معروف، قم، 1379، چاپ اول.