المکتوبات المائه فی التصوف
المکتوبات المائة فی التصوف اثری از شرف‌الدین احمد بن یحیی منیری (661- 782ق) در تصوف و عرفان است. این اثر را مصطفی محیی‌الدین هدوی اروری ملیباری از فارسی به عربی ترجمه نموده و بر آن تعلیقاتی زده است.
| المکتوبات المائه فی التصوف | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | منیری، احمد بن یحیی (نويسنده) هدوی، مصطفی محيي الدين (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | مکتوبات. عربی |
| ناشر | بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری ** دار الأمان |
| مکان نشر | مغرب - رباط |
| سال نشر | 1441ق - 2019م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-9954-619-84-1 |
| موضوع | تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - آداب طریقت - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1398 8043م8م 288 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب حاضر مجموعه‌ای از نامه‌هایی است که نویسنده یاد شده جهت شاگرد خویش قاضی شمس الدین و به درخواست او نوشته و در آنها وی را به ترک دنیا و روی آوردن به آخرت ترغیب نموده است. وی تلاش کرده با یادآوری عظمت خداوند تعالی و ضعف انسان به شاگرد خود و همچنین توجه دادن او به عدم یاس و نا امیدی از رحمت پروردگار، به واسطه نامه‌های یادشده، عشق و دوستی خداوند تعالی را در دل شاگردش محکم و استوار سازد. در این نامه‌ها مطالبی در تصوف اعم از مراتب و مقامات سالکان و احوال مریدان و توبه، اراده، توحید و معرفت، عشق و محبت، مجاهدت، عبودیت، تعبد و.... ذکر شده است. آغاز نگارش نامه‌ها سال 747ق بوده است.[۱]
کتاب حاضر نشانه‌های گفتمان سلوکی را در دوره‌ای مشخص از تاریخ اسلامی که در حقیقت قرن هشتم هجری است به تصویر کشیده و از ویژگی‌های فکری تصوف اسلامی در شرق دور (هند) اطلاعاتی ارزشمندی را به دست داده است.[۲]
این اثر از مکتب اخلاقی جنید که به جوانب سلوکی اهتمام دارد الهام گرفته و حاوی موضوعات متنوع مورد نیاز سالکان است. از مهم‌ترین آنها می‌توان به موضوع غنی بودن خداوند تعالی، رحمت واسعه خداوند، جایگاه، منزلت و کرامت انسان، و محبت و عشق اشاره کرد. اهمیت شریعت و انکار بر طرق دروغین از موضوعات مهم دیگری است که نویسند آن را به رد بعضی از اشکالات مخالفان تصوف و ادعاهای آنها از جمله اختلاف میان مقتضیات شریعت و اعمال طریقت، پرداخته و در بسیاری از نامه‌ها به اهمیت و فضل شریعت و علمای آن اشاره کرده است.[۳]
نویسنده مکتوبات را در اوقات مختلف و همراه با شواهدی از قرآن، احادیث نبوی، و سخنان صحابه، تابعان و مشایخ صوفیه به نگارش درآورده است. وی احادیث نبوی را نقل به معنی نموده است. تتبع در کتاب، نشان از اعتماد کردن نویسنده در ذکر مطالب اعم از حدیث و شعر بر حافظه خود دارد.[۴]
اهمیت کتاب در روش خطابی و تأثیر‌گذار آن بر خواننده و همچنین در محتوا و مضمون آن که به عنوان یکی از متون مهم در حوزه تألیفات تربیتی و توجیهی قلمداد شده، نهفته است.[۵]
این اثر با تکیه بر برخی مصادر تصوف و عرفان از قبیل قوت القلوب، روح الارواح، التعرف لمذهب اهل التصوف، کشف المحجوب، نوادر الاصول، عوارف المعارف و.... که نویسنده از آنها نام برده و همچنین دیگر مصادری که نام آنها را نبرده، مانند رساله قشیریه، مرصاد العباد من المبدا الی المعاد، احیاء علوم الدین و برخی از دیوانهای شعر فارسی، تدوین شده است.[۶]
محقق کتاب در پاورقی به مستند‌‌سازی برخی از مطالب نظیر روایات، اشعار فارسی و عرفانی و... که نویسنده به مصادر آنها اشاره نکرده پرداخته است.[۷] وی همچنین معنای اشعار فارسی را در پاورقی ذکر کرده و به توضیح واژگان دشوار و برخی مطالب نویسنده پرداخته است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.