آشتیانی، احمد
میرزا احمد آشتيانى (۱۲۶۱ - ۱۳۵3 ش)، فقيه و فيلسوف شيعى امامى، از مشاهیر علمای تهران
| نام | آشتیانی، احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آشتیانی، میرزا احمد
Mirza Ahmad Ashtiani |
| نام پدر | میرزا حسن مجتهد آشتيانى |
| متولد | 1261 ش |
| محل تولد | تهران |
| رحلت | 1353ش یا 1395ق |
| اساتید | میرزاى نائينى
آقاضياءالدين عراقى، |
| برخی آثار | بیست رساله |
| کد مؤلف | AUTHORCODE10459AUTHORCODE |
ولادت
او چهارمین و كوچك‌ترين فرزند میرزا حسن مجتهد آشتيانى، فقيه سرشناس روزگار ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه قاجار، در حدود سال 1261-1300ش در تهران به دنيا آمد.
تحصیلات
وى پس از تحصيل علوم مقدماتى، چندى در درس فقه و اصول پدرش حاضر گرديد. پس از رحلت او، تحصيلاتش را نزد علماى ديگرى مانند سيد محمد يزدى، میرزا هاشم رشتى، حكيم کرمانشاهى و حكيم اشكورى، شيخ مسيح طالقانى، میرزا شهاب‌الدين نيريزى شيرازى و آخوند ملا محمد هديجى زنجانى و سيد عبدالكريم لاهيجى دنبال كرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدريس معقول و منقول مشغول شد. پس از مدتى حكمت مشاء، حكمت متعاليه، عرفان نظرى، طب و رياضيات و نجوم را آموخت و به مقاطع بالاى علمى رسيد. در سال 1340ش و در چهل سالگى رهسپار نجف شد و افزون بر كسب فيض از محضر استادانى چون میرزاى نائينى و آقاضياءالدين عراقى، خود نيز مجلس درس فلسفه داير ساخت.
ايشان در سال 1350ش پس از اقامت ده ساله در نجف، به ایران بازگشت و بقيه عمر را در تهران به تدريس فقه و اصول و علوم عقلى، تألیف کتاب و ارشاد مردم گذراند. وى علاوه بر احاطه بر علوم عقلى و نقلى، در پزشکى قديم و دانش‌هاى رياضى نيز دستى داشت و خط را به نیکویى مى‌نوشت و با تخلص «واله» شعر مى‌سرود. وى عارفى خوش‌خلق، متواضع، سليم النَّفس، متعبّد و پارسا بود. میرزا احمد از پنج تن از مراجع زمان يعنى میرزاحسين نائينى، حايرى يزدى، آقاضياءالدين عراقى، سيد ابوالحسن اصفهانى و حاج آقا حسن بروجردى گواهى اجتهاد داشت.
شاگردان
از شاگردان ايشان مى‌توان به: سيد جلال‌الدين آشتيانى، میرزا محمدباقر آشتيانى، حسن حسن‌زاده آملى و سيد عباس طباطبايى اشاره نمود.
وفات
وى در سوم تيرماه 1354 برابر با 14 جمادى‌الثانى 1395 در نودوپنج سالگى در تهران درگذشت و در صحن حرم عبدالعظيم حسنى در رى به خاک سپرده شد.
آثار
از میرزا احمد آشتيانى جمعاً 62 کتاب و رساله و حاشيه باقى‌مانده كه بيش از 27 کتاب و رساله آن به چاپ نرسيده است. از تأليفات چاپ نشده وى 32 حاشيه است كه میرزا احمد آنها را بر کتاب‌هاى معتبر فقه، اصول، حكمت، معانى و بيان، عرفان، صرف و نحو عربى، هيئت و منطق نوشته است.
از جمله آثار اوست:
- رساله قول ثابت (فارسی)؛
- نامه رهبران (فارسی)؛
- مقالات احمديه (فارسی)؛
- طرائف الحكم (عربى)؛
- لوامع الحقايق في اصول العقايد (عربى)؛
- چهارده رساله (فارسی)؛
- صدوبيست حديث و چهار رساله عرفانى و فلسفى (عربى)؛
- رساله سرمايه سعادت (فارسی).
منابع مقاله
آشتيانى، احمد، چهارده رساله فارسی، به كوشش رضا استادى، ص18-24، چهل‌ستون، تهران، 1403ق.