الأصول (نجم‌آبادی)
الأصول، تقريرات درس حضرت آيت‌الله شيخ حسین نايينى، متوفاى 1353ق و آقا ضياء عراقى، متوفاى 1361ق، است كه به قلم آيت‌الله ميرزا ابوالفضل نجم‌آبادى متوفاى 1385ق، به زبان عربى، به رشته تحرير درآمده است.
| الأصول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مؤسسه آیت‌الله بروجردی قدس‌سره (اعداد)
نایینی، محمدحسین (محاضر) عراقی، ضیاءالدین (محاضر) نجم‌آبادی، ابوالفضل (مقرر) |
| عنوان‌های دیگر | من تقریرات بحث العلمین الایتین النائینی و العراقی قدس‌سرهما |
| ناشر | مؤسسة آیت‌الله البروجردي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1380 ش |
| موضوع | اصول فقه شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 159/8 /ن3الف6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب، در سه جلد و مجموعا بيش از هزار و هشت‌صد و سى صفحه تدوين شده و در ضمن مجموعه آثار مؤلف، تحت شماره‌هاى 4 تا 6 به چاپ رسيده است.
جلد نخست، شامل چهار رساله است: اولى، در معانى حرفى، دومى، در مباحث الفاظ، سومى، در نواهى و چهارمى، در مفاهيم و مطلق و مقيد است. جلد دوم، مشتمل بر مباحث قطع و ظن و جلد سوم، شامل مباحث استصحاب است.
گزارش محتوا
كتاب، با رساله‌اى در معانى حرفيه از مباحث الفاظ آغاز شده است و در آن، موضوعاتى چون فرق بين معانى حرفيه و اسميه و كلام در اسماء افعال مطرح گرديده است.
بخش دوم، رساله‌اى ديگر در مبحث الفاظ و در موضوع اوامر است كه شامل تقريرات درس ميرزاى نايينى است و به مقولاتى چون فرق بين تعارض و تزاحم، مقدمات ترتب و تزاحم قيود پرداخته است.
سومين نوشتار مجلد نخست، رساله‌اى در نواهى است و به تقريرات درس آقا ضياء عراقى اختصاص دارد. اجتماع امر و نهى، بحث در مندوحه، اقسام مانع و حرمت تشريعيه از مضامين این بخش است.
رساله چهارم كه درباره مفاهيم و مطلق و مقيد است نيز از جمله تقريرات درس آقا ضياء عراقى مى‌باشد.
جلد دوم، مباحث قطع و ظن و برائت را مطرح كرده و موضوعاتى چون حجيت خبر واحد، بيان ظنى، ادله برائت، استدلال با اجماع، شبهه وجوبيه، كلام در اقل و اكثر و قاعده لا ضرر و... مورد بررسى قرار گرفته است.
سومين جلد، به مباحث مرتبط با استصحاب اختصاص يافته كه مجموعا تقريرات درس آقا ضياء عراقى را در بر می‌گیرد. اقسام استصحاب و حجيت آن، كلام در معنى استصحاب و شرايط آن، بقاء يقينى در قواعد تجاوز و فراغ، اصالت صحت و اقسام شرط و... مضامين جلد آخر را تشكيل داده‌اند.
وضعيت كتاب
در آخر هر جلد، فهرست آيات، احاديث، منابع و موضوعات ذكر شده است.
وابسته‌ها
| الأصول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسان، تمام (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | دراسة إستيمولوچية للفکر اللغوي عند العرب النحو -فقه اللغة - البلاغة |
| ناشر | عالم الکتب |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1430ق - 2009م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-232-212-9 |
| موضوع | زبان عربی - تحقیق - زبان عربی - معانی و بیان - زبان عربی - نحو - فقه اللغه عربی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ح5الف6 6074 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الأصول: دراسة إبستيمولوجية للفكر اللغوي عند العرب - النحو - فقه اللغة – البلاغة، عنوان اثری است 1 جلدی به زبان عربی از تمام حسان، در موضوع ریشه‌یابی اندیشه لغوی عرب در زمینه نحو و فقه اللغه و بلاغت.
نویسنده کتاب، نگاه خاصی به ساختار نحو دارد. اعتقاد تمام حسان بر این است که علم نحو عربی با همه تلاش‌هایی که علما تاکنون کرده‌اند، هنوز به شکل متکاملش ظاهر نشده است. گویا علمای نحو دنباله‌رو مسیری هستند که شارحان عرب در نگارش شروحشان برگزیده‌اند؛ این طریقه همان طریقه‌ای است که عرب‌ها در شرح متون از سریانیان گرفته‌اند. طریقه سریانی مبتنی بر درج توضیح میان کلمات متن و بر تبیین تک‌واژه‌ها (کلمات مفرده) و فروع مربوط به آن و روشن کردن معانی جمله بدون توسل به توضیح ساختارهای کلی (هیاکل عامه) اندیشه‌های متن و نظرات جامع آن است. لذا آنان خودشان را در اسارت کلمات قرار دادند و برای افرادی که پس از آنها آمدند فهم فلسفه افکار آنان دشوار است؛ چراکه این فلسفه در پس جنگل‌های انبوی از دلالات الفاظ مفرد، پنهان شده است. انگیزه‌های دیگری نویسنده را به نگارش این کتاب کشانده که در صفحات 10 و 11 مقدمه کتاب ذکر شده است.
از ویژگی‌های نگاه مؤلف این کتاب به ساختار نحو، که در این کتاب نیز متبلور شده است موارد زیر را می‌توان برشمرد: تقسیم و طبقه‌بندی بهتر کلمات، برجسته‌سازی نقش قرائن مختلف در کلام که نحویان به علت مشغول شدنشان به یک قرینه از میان این قرائن که همان اعراب باشد، از سایر موارد بازمانده‌اند، آشکارسازی ارزش ترکیب قرائن در بیان معنی نحوی، قول به ترخص و گنجاندن آن در ساختمان نظری نحو به‌منظور کاستن از استنکار شذوذ در استعمال و بازگرداندن اعتبار قرائات قرآنی که شاذ نامیده شده‌اند، ساختن نظام زمانی دقیق برای صیغه‌ها و فرمول‌های عربی به‌منظور توضیح یافتن چیزی که نحویان آن را - به علت مشغول شدنشان به زمان صرفی به‌جای پرداختن به زمان نحوی - توضیح نداده‌اند، روشن کردن جایگاه ظواهر سیاقی از ساختار ساختمان نحوی و جمع این ظواهر باهم و تفسیرش در پرتو ذوق و سلیقه عربی که از توالی امثال و توالی اضداد متنفر و با توالی اشتات مأنوس است[۱].
نویسنده در مقدمه کتاب متذکر می‌شود که در این کتاب، برخلاف اعتقاد برخی، از نظریاتی که در کتاب «اللغة العربية – معناها و مبناها» به آنها اعتقاد داشته، برنگشته است[۲].
پانویس
منابع مقاله
تقدیم.