قاضی طباطبایی، سید محمدعلی
سید محمدعلی قاضی (1291-1358ش)، اولین امام جمعه تبریز، اولین شهید محراب، از مبارزین نهضت امام خمینی(ره) در عصر ستم شاهی که در این راه چندین بار تبعید گردید، ایشان بعد از انقلاب از سوی امام به عنوان نماینده خود در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز منصوب کرد. وی توسط گروه فرقان ترور شد و اولین شهید محراب در جمهوری اسلامی ایران نام گرفت.
| نام | قاضی طباطبایی، محمدعلی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | آیت‌الله قاضی
طباطبائی، سید محمدعلی قاضی، محمدعلی طباطبایی، سید محمدعلی بن باقر |
| نام پدر | حاج ميرزا باقر |
| متولد | 1291ش یا 1913م |
| محل تولد | تبریز |
| رحلت | 1358ش یا 1399 ق یا 1979 م |
| اساتید | آیت‌الله گلپایگانی |
| برخی آثار | دلیل الناسک |
| کد مؤلف | AUTHORCODE01355AUTHORCODE |
ولادت
او فرزند حاج ميرزا باقر، او در ۶ جمادی الاول ۱۳۳۱ق (۲۴ فروردین ۱۲۹۲ش) در تبریز متولد شد. تحصيلات مقدماتی علوم دينی را از مادر و عموي خود - ميرزااسدالله - در مدرسة طالبيه تبريز فرا گرفت. در 1316 ش. هنگام قيام مردم تبريز، به اتفاق پدرش و به دليل مبارزه، به تهران تبعيد شد و پس از چند ماه توقف اجباری در تهران و ری، به تبريز بازگشت. در سال 1318ش برای ادامه تحصيل به حوزه علميه قم رفت.
اساتيد
اساتید ایشان در حوزه علمیه قم، حضرات آیات گلپايگانی، حجت، صدر، بروجردی و امام خمینی درس آموخت. در 1328ش. راهی حوزه علميه نجف اشرف شد و در درس آيات عظام، حكيم، عبدالحسين رشتی، ميرزا باقر زنجانی، بجنوردی و علامه محمدحسین كاشف‌الغطاء شركت كرد و در 1331 ش. مجدداً به تبريز مراجعت نمود. آيت‌الله قاضی در دوران مرجعيت و زعامت امام خمینی نمايندة تام‌الاختيار او بود.
مبارزات
با شروع نهضت اسلامی در 1341ش مبارزات او عليه رژيم پهلوی اوج گرفت. ابتدا در زندان قزل قلعه زندانی شد و سپس به شهرهای بافت، کرمان و زنجان تبعيد گرديد. همچنين مدت سه ماه به سبب فشارها و ضربات روحی و جسمی، در یکی از بيمارستانهای تهران بستری شد. بعد از خارج شدن از بيمارستان به عراق تبعيد شد و يك سال در آنجا ماند. پس از يك سال به ايران بازگشت و به هدايت مردم و تبليغ اسلام پرداخت.
شهادت
آيت‌الله قاضی طباطبایی در دهم آبان 1358 مصادف با عيد سعيد قربان، نماز عيد را اقامه كرد. وی در خطبه نماز گفت «مرا تهديد به قتل میكنند، من از شهادت نمیترسم و آماده‌ام.» در همان روز، بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء در راه مراجعت به منزل توسط یکی از اعضاء گروهك فرقان در خيابان مورد حمله قرار گرفت و در سن 65 سالگى به شهادت رسيد و نامش به عنوان اولين شهيد محراب در كنار نام شهدای انقلاب اسلامی به ثبت رسيد و گروهک فرقان مسئوليت اين ترور را بر عهده گرفت.
آثار
آيت‌الله قاضی طباطبایی به زبان عربی تسلط داشت و آثاری به زبان عربی به چاپ رسانده است. برخى آثار وى عبارتند از: مقدمه و تعليق بر تفسير جوامع الجامع طبرسي، تعليقات بر كتاب اسلام صراط مستقيم، تعليقات بر كتاب انوار نعمانيه تأليف سيد نعمت‌الله جزايری، مقدمه بر انيس الموحدين نراقي، تحقق در ارث زن از دارائي شوهر، مقدمه بر العقائد الوثنيه في‌الديانه النصرانيه، ترجمه مسائل قندهاريه از فارسی به عربی اثر كاشف‌الغطاء، علم امام عليه‌السلام.