الأصول الاصيلة (چاپ قدیم)
الاصول الاصيلة، مهم‌ترين كتاب انتقادى فيض كاشانى در زمينه علم اصول به شمار مى‌آيد، زيرا ديدگاه او در زمينه منابع اجتهاد و عدم حجيت ادله ظنيه در این كتاب آشكار مى‌گردد.
| الاصول الاصیله (چاپ قدیم) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (نویسنده) محدث، سید جلال‌الدین (مصحح) |
| ناشر | سازمان چاپ دانشگاه |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1349 ش |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
وى در این كتاب به تاييد آرا و افكار اخبارى‌ها و رد ظنون اجتهادى مى‌پردازد.
ساختار
كتاب، مشتمل بر ده اصل است كه هر یک از اصول داراى وصول و فصولى است، فروعى كه مستفاد از قرآن و اخبار اهل‌بيت و شواهد عقل مى‌باشد.
گزار‌ش محتوا
فيض در مطلع اصول ده‌گانه مبانى خود را ارائه نموده است كه در شناخت مبانى او در فقاهت، موثر مى‌افتد. چكيده‌ى اصول ده‌گانه به شرح ذيل مى‌باشد:
اصل 1- خداوند تا دين و نعمتش را به كمال و تمام به فرستادگانش نرساند، هيچ كدام از ايشان را قبض روح نمى‌كند. لذا تمامى تعاليم مورد نياز بشر را در كتاب و سنت نبى خود بيان فرموده است.
اصل 2- فقط آن گروه به دانش قرآن و كلام پيامبر واقفند كه به ناسخ و منسوخ، محكم و متشابه، مقيد و مطلق، عام و خاص، علم داشته باشند.
اصل 3- هر كه در معرفت به دين، متمسك به قرآن و اهل‌بيت شود، هرگز به ضلالت و گم‌راهى نخواهد افتاد.
اصل 4- اخبار امامان معصوم كه در كتاب‌هاى بزرگان حديث از اصحاب ما و روات مندرج است، بعد از كتاب و سنت ثابته، بر ما حجت است.
اصل 5- امامان معصوم به ما اصولى داده‌اند كه با عقل سليم مطابقت داشته و این رخصت نيز به ما داده شده كه فروعات را بر اساس آن اصول به دست آوریم.
اصل 6- امامان معصوم اصول عقلى برهانى را در باب تعارض ميان اخبار به ما اعطا نموده‌اند تا از بن‌بست‌ها رهایى يابيم.
اصل 7- خداوند سبحان را در هر مسأله‌اى حكمى معين است، هر كه بدان دست يافت، به حق رسيد و هر كه در آن به خطا افتاد، حق را نيافت. بنا بر اين، اگر كسى بر اساس ظن و اجتهاد بدون سماع از معصومين فتوى دهد، چنان‌چه مطابق با واقع باشد، اجرى نخواهد برد و اگر خلاف واقع باشد، وزر فتوا و كسى كه بدان عمل كند، بر مفتى است.
اصل 8- در اعتقادات تكيه بر ظن و گمان جايز نيست و تكيه بر ظن در صدور فتوا در فروعات احكام فقهى نيز جايز نمى‌باشد.
اصل 9- هر فرد مكلف بايد تفقه در دين داشته باشد، و آيات نازله خداوند سبحان بر پيامبرش را نيز فرا گیرد و بياموزد، زيرا عبوديت كه مقصود آفرينش آدمى است، جز با علم به معبود و کیفیت عبادت ممكن نمى‌باشد.
اصل 10- بر هر فرد مكلف جوياى حق و نجات، واجب است كه با رعايت الاهم فالاهم نزدیک ترين راه وصول به يقين را اخذ نمايد و نبايد امور اساسى را به جهت امور بيهوده و كم ارزش ترك نمايد.
فيض معتقد است كه الاصول الاصيلة در ميان تأليفات علماى اماميه در زمينه علم اصول فقه بى‌نظير است.
وى كتاب حاضر را به سال 1044ق به پایان رسانده است.
منابع مقاله
- متن و مقدمه كتاب.
- مجله رهنمون، عنوان مقاله: مكتب، آثار و آراى فقهى فيض كاشانى، نوشته دكتر سيد ابوالقاسم نقيبى.