اسلام و نیازهای زمان
اسلام و نیازهای زمان، مجموعه‌ای شامل 1 مقدمه و 26 سخنرانى از اسلام‌شناس معاصر، مرتضی مطهری (1298-1358ش) تحت عنوان «اسلام و مقتضیات زمان» که در شب‌هاى ماه مبارک رمضان، زمستان سال 1345ش در مسجد «اتفاق» تهران بیان شده و نیز بحث‌هاى ایشان در «انجمن اسلامى پزشکان» سال 1351ش است[۱].
| اسلام و نیازهای زمان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مطهری، مرتضی (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | اسلام و مقتضیات زمان |
| ناشر | صدرا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| چاپ | 19 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این کتاب 2 جلدی از 1 مقدمه و 2 بخش به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
مقدمه: اسلام و مقتضیات زمان
در این مقدمه که به قلم استاد مرتضی مطهری نوشته شده، آمده است: اسلام راه است نه منزل و توقف‌گاه. خود اسلام از خود به عنوان راه (صراط مستقیم) یاد می‌کند. غلط است که بگوییم چون منزل‌ها عوض شود راه هم باید عوض شود. در هر حرکت منظم دو عنصر اساسى وجود دارد: عنصر تغییر مواضع که متوالیاً صورت میگیرد و عنصر ثبات راه و مدار حرکت[۲].
اسلام و نیازهاى زمان (1) (مباحث مسجد اتفاق تهران)
در این بخش، مسائل مهمی بررسی شده است، از جمله:
- علت تغییر مقتضیات زمان‌ها؛
- عقل و راه اعتدال؛
- مسئله نسخ و خاتمیت؛
- نقد نظریه نسبیت عدالت؛
- جبر زمان و مسئله عدالت.
مطهری نوشته است:
یکى از خُلق‌هاى ثابت همگانى تغییرناپذیر و نسخ‌ناپذیر که زمان هیچ‌وقت نمیتواند در آن تأثیر داشته باشد و آن موضوع عبادت و پرستش است. یکى از حاجت‌هاى بشر پرستش است. پرستش یعنى چه؟ پرستش آن حالتى را می‌گویند که در آن انسان یک توجهى می‌کند از ناحیه باطنى خودش به آن حقیقتى که او را آفریده است و خودش را در قبضه قدرت او میبیند، خودش را به او نیازمند و محتاج میبیند؛ در واقع سیرى است که انسان از خلق به‌سوى خالق می‌کند. این امر اساساً قطع نظر از هر فایده و اثرى که داشته باشد، خودش یکى از نیازهاى روحى بشر است. انجام ندادن آن، در روح بشر ایجاد عدم تعادل می‌کند[۳].
اسلام و نیازهاى زمان (2) (مباحث انجمن اسلامى پزشکان)
برخی از موضوعات مهم این بخش عبارت است از:
- باب تزاحم، حلّال بسیارى از مشکلات؛
- مقام عقل در استنباط احکام اسلامى؛
- آیا اجتهاد نسبى است؟
- جامعه و تاریخ از نظر قرآن؛
- آیا اخلاق، مطلق است یا نسبى؟
مطهری نوشته است:
در اسلام عناصرى ثابت و عناصرى متغیر وجود دارد؛ همچنان‌که در زمان هم عناصرى ثابت و عناصرى متغیر [وجود دارد]؛ عناصرى که باید ثابت بماند و عناصرى که باید تغییر کند و آن تغییرها باید در کادر آن عناصر ثابت رخ دهد و اگر تغییرهاى زمانى در کادر آن عناصر ثابت رخ بدهد، تغییرات زمان پیشروى و تکامل است و اگر خارج از آن کادر ثابت صورت بگیرد تغییر هست، ولى تکامل نیست، بلکه انحراف و سقوط است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه ناشر و نویسنده و متن کتاب.