تنبيه الغافلين و تذكرة العارفين
تنبيه الغافلين و تذكرة العارفين، اثر ملا فتح‌الله كاشانى است كه به زبان فارسى به شرح و ترجمه كتاب نهج‌البلاغة پرداخته است.
| تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شریف الرضی، محمد بن حسین (نویسنده)
کاشانی، فتح‌الله بن شکرالله (مترجم) ذهنی تهرانی، محمد جواد (ترجمه و ویرایش) |
| ناشر | پيام حق |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1378 ش |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
از سه مقدمه مصحح، مترجم و مؤلف تشكيل يافته است و در ادامه به ترتيب به شرح و ترجمه خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌هاى نهج‌البلاغة پرداخته است.
گزارش محتوا
كتاب حاضر، سفرى است، قيّم و اثرى است، پر بهاء كه بر اغلب شروح ديگر مزيت و برترى دارد، منتهى بايد اعتراف نمود كه مؤلف و مترجم عالى مقام متن عربى را به فارسى عصر خود برگردانده و احيانا در پاره‌اى از موارد از لغات غير معمول و غير مأنوس استفاده كرده، مضافا به اين كه سبک تحرير و ترقيم و ترجمه با روال نگراش اين زمان چندان موافق و آشنا نيست. از اينرو كتاب از اغلاق و صعوبتى غير قابل انكارى برخوردار است و رعايت امانت در نقل و حفظ اثر صاحب كتاب و برخى از دواعى ديگر اين اجازه را به داعى نداد كه در عبارات و جملات تصرف كرده و آن را از وضع مزبور به گونه‌اى ديگر تبديل نمايم؛ ولى در عين حال لغات مشكل و بعضا مراد و معناى پاره‌اى از جملات را در پاورقى توضيح داده و آدرس آيات قرآنى را نيز در آن درج كرده‌ايم تا بدين وسيله اشكال نسبتا باقى نماند.
مصحح در خاتمه‌اى كه در پايان كتاب نوشته چنين مى‌گويد: در روز پنجشنبه هفتم ماه ذى‌الحجة الحرام سنه يك هزار و چهار صد و نوزده هجرى قمرى مطابق با پنجم فروردين ماه سال يك هزار و سيصد و هفتاد و هشت هجرى شمسى از تحقيق و تصحيح و ويرايش اين سفر قيّم و اثر خالد كه از رشحات قلم پرتوان عالم سترك و محقق واسع الاطلاع مرحوم عالم ربّانى و فاضل صمدانى ملا فتح اللَّه كاشانى است، فارغ شدم.
عارف قرن دهم، در روزگار شاه طهماسب صفوى مى‌زيسته و چند تفسير؛ از جمله تفسير مشهور منهج الصادقين را بر قرآن نوشته است. وى علاوه بر تفسير قرآن، نهج‌البلاغة را هم تحت عنوان «تنبيه الغافلين و تذكره العارفين» به فارسى ترجمه و شرح كرده است. وى در ضمن ترجمه و شرح خود، برخى از سخنان را به نظم فارسى در آورده است.
شماره خطبه‌ها و ديگر سخنان اميرالمؤمنين در اين شرح با ديگر متون نهج‌البلاغة تفاوت دارد.
اين كتاب شرح و ترجمه نهج‌البلاغه سيد شريف رضى است و از مهم‌ترين و معتبرترين شرح و ترجمه‌هاى اين كتاب گران قدر محسوب مى‌گردد. مؤلف كتاب مولى فتح‌الله كاشانى صاحب تفسير معروف نهج‌الصادقين است كه در سال 988 ه.ق وفات يافته و تأليفات سودمندش چند قرن است، مورد استفاده پژوهندگان فارسى زبان مى‌باشد. مصحح كتاب نيز مقدمه‌اى در تعريف تصحيح و عبارات نهج‌البلاغة و آيات و روايات كتاب را اعراب گذارى كرده و مصادر و مآخذ اقوال و احاديث را در پاورقى‌هاى نشان داده و لغات دشوار متن و شرح كتاب را با استفاده از كتاب معتبر لغت، همچون شرح قاموس فيروز آبادى و ديگر مآخذ معنى كرده و كتاب را در سه مجلد به پايان رسانيده است.
منابع مقاله
متن و مقدمه‌هاى كتاب