فطرت

فطرت، مجموعه 10 سخنرانی‌ از فقیه و اسلام‌شناس معاصر، مرتضی مطهری (فریمان 1298-1358ش. قم)، مطرح‌شده در جمع معلمان و دبیران مدرسه نیکان تهران در سالهای 1355 و 1356ش. در مورد معنا و ویژگی‌های سرشت پاک و الهی انسان است. هرچند قرار بود که سخنرانی‌های مذکور ادامه یابد ولی به خاطر کثرت فعالیتهای مبارزاتی و اجتماعی استاد مطهری در سال 1356ش. متوقف شد..

فطرت
پدیدآوران	مطهری، مرتضی (نويسنده)
ناشر	صدرا
مکان نشر	ایران - تهران
چاپ	1
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

موضوعات اصلی این سخنرانی‌ها به ترتیب عبارت است از: معناى فطرت، فطريّات انسان‏، گرايشهاى مقدّس‏، عشق و پرستش؛ توجيه گرايشهاى انسانى‏، عشق روحانى ‏ماركسيسم و ثبات ارزشهاى انسانى، تكامل اصالتهاى انسانى‏، مبنا و منشأ مذهب‏، عشق و عبادت‏، فطرى بودن دين‏، بررسى و نقد نظريّه دوركهيم و نظر قرآن درباره منشأ دين‏..

مطهری می‌گوید:

می‌‏‏دانيد در قديم گنج را در زير زمين دفن می‌‏‏كردند، نه براى اين كه مثلًا فاسد نشود، بلكه براى اين كه كسى از آن اطّلاع پيدا نكند. قهراً رويش را خاك می‌‏پاشيدند كه كسى نمی‌‏‏فهميد اينجا گنج است، شخص از روى آن رد می‌‏‏شد و نمی‌‏دانست كه زير پاى او گنجى وجود دارد. پيغمبران آمدند مردم را آگاه كنند كه در عمق روح شما، در اعماق عقلهاى شما و در اعماق ضمير باطن شما گنجها وجود دارد، خودتان غافليد؛ آمدند روى گنجها را عقب بزنند تا بشر متوجّه بشود كه عجب! اين‏همه گنج در ما وجود داشته و ما بی‌‏خبر بوديم؟!

سالها دل طلب جام جم از ما می‌‏كرد		آنچه خود داشت ز بيگانه تمنّا می‌‏كرد
بی‌‏دلى در همه احوال خدا با او بود		او نمی‌‏ديدش و از دور خدايا می‌‏كرد

ازاين‏‌جهت است كه در قرآن، ما به دو گونه آيات بر می‌‏خوريم: آيات آفاقى و آيات انفسى. آيات آفاقى يعنى آنچه بيرون از ضمير انسان است: خلقت انسانهاى ديگر، آسمان، زمين، ستارگان، كوه، دريا، گياه، حيوان و ...؛ ولى آيات انفسى يعنى آنچه در ضمير خود انسان وجود دارد؛ و قرآن براى آيات انفسى اهمّيّت بيشترى از آيات آفاقى قائل است، و اين اصطلاح «آفاق و انفس» هم از خود قرآن گرفته شده است.

منابع مقاله

مقدمه ناشر و نویسنده و متن کتاب.