اصول فقه، فقه

اصول فقه، فقه، بخشی از تقریرات درس‌گفتارهای فقهی و اصولی فقیه و دانشور معاصر، مرتضی مطهری (فریمان 1298-1358ش. قم) برای دانشجویان سالهای اول و دوم دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران است..

اصول فقه، فقه
پدیدآوران	مطهری، مرتضی (نويسنده)
ناشر	صدرا
مکان نشر	ایران - تهران
چاپ	1
موضوع	فقه اسلامی - اصول فقه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

این مطالب شامل 2 بخش و 18 درس به ترتیب ذیل است:

اصول فقه

مقدمه‏

علم اصول در حقيقت «علم دستور استنباط» است. اين علم روش صحيح استنباط از منابع فقه را در فقه به ما می‌‏آموزد..

منابع فقه‏

منابع فقه از نظر شيعه (به استثناى گروه قليلى به نام «اخباريّين») چهارتاست:

1. كتاب خدا، قرآن
2. سنت، يعنى قول و فعل و تقرير پيغمبر يا امام.
3. اجماع.
4. عقل. اين چهار منبع در اصطلاح فقها و اصوليون «ادلّه اربعه» خوانده می‌‏شوند.

تاريخچه مختصر

در ميان علماى شيعه، اولين شخصيت برجسته‌‏اى كه در علم اصول كتبى تأليف كرد و آراء او در علم اصول قرنها مورد بحث واقع شد، سيد مرتضى عَلَم‌ُالهدى بود. سيد مرتضى كتب زيادى در علم اصول تأليف كرد. معروف‏ترين كتب او كتاب ذريعه است.

مسائل علم اصول‏

قرآن را براساس ميل و هواى نفس و مغرضانه نبايد تفسير كرد. اصوليون مى‏گويند خود قرآن تصريح مى‏كند و فرمان مى‏دهد كه مردم در آن «تدبر» كنند و فكر خود را در معانى بلند قرآن به پرواز درآورند، پس مردم حق دارند كه مستقيماً معانى آيات قرآنيه را در حدود توانايى به دست آورند و عمل نمايند. بعلاوه در اخبار متواتره وارد شده كه پيغمبر اكرم و ائمه اطهار از اينكه اخبار و احاديث مجعوله پيدا شده و به نام آنها شهرت يافته ناليده و رنج برده‏اند و براى جلوگيرى از آنها مسئله «عرضه بر قرآن» را طرح كرده‏اند. فرموده‏اند كه هر حديثى كه از ما روايت شده بر قرآن عرضه كنيد اگر ديديد مخالف قرآن است بدانيد كه ما نگفته‏ايم، آن را به ديوار بزنيد. پس معلوم مى‏شود برعكس ادعاى اخباريين احاديث معيار و مقياس قرآن نيستند بلكه قرآن معيار و مقياس اخبار و روايات و احاديث است.

مسائل مشترك كتاب و سنت‏

پاره‌‏اى از مسائل اصولى، هم مربوط به كتاب است و هم مربوط به سنت. ... این مباحث مشترك عبارت است از:

1. مبحث اوامر.
2. مبحث نواهى.
3. مبحث عام و خاص.
4. مبحث مطلق و مقيد.
5. مبحث مفاهيم.
6. مبحث مجمل و مبيّن.
7. مبحث ناسخ و منسوخ.

فقه

تنوع مسائل فقه‏

شهید مطهری با انتقاد از تقسیم‌بندی‌های ابواب علم فقه، تقسیم بر اساس ماهيت و طبيعت موضوعات فقهى را ترجیح می‌دهد:

1. عبادی
2. قضائى
3. اقتصادى
4. جزائى
5. سياسى
6. اخلاقى و ....

منابع مقاله

مقدمه ناشر و متن کتاب.

وابسته‌ها

مجموعه آثار استاد شهید مطهری

یادداشتهای استاد مطهری