ارجان و کهگیلویه

ارجان و كهگیلویه از فتح عرب تا پایان دوره صفوى، اثر هاینس گاوبه، استاد اتريشى سمینار شرق‌شناسى دانشگاه توبينگن آلمان، و ترجمه سعید فرهودی، کتابى است كه از متن آلمانى به فارسی برگردانده شده و به بررسى تاريخ و جغرافياى منطقه بهبهان، زيدون، سردشت، دهدشت، كهگلویه، دوگنبدان و فهليان در استان خوزستان مى‌پردازد.

ارجان و کهگیلویه
ارجان و کهگیلویه
پدیدآورانگاوبه،‎هاینس (نویسنده)

فرهودی، سعید (مترجم)

اقتداری، احمد (تصحیح و تحشیه)
عنوان‌های دیگر‏ارجان و کهگیلویه
ناشرانجمن آثار و مفاخر فرهنگی
مکان نشرتهران - ایران
سال نشر1377 ش
چاپ2
موضوعارجان (شهر باستانی) - تاریخ

بهبهان - تاریخ

کهگیلویه و بویراحمد - تاریخ
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏DSR‎‏ ‎‏2075‎‏ ‎‏/‎‏ﻫ‎‏8‎‏گ‎‏2
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

کتاب حاضر در سال1972م. نگارش يافته است.

ساختار

کتاب؛ مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم دكتر كمال حاج سيد‌ ‎جوادى، مدير انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، مقدمه‌اى به قلم مصحح، آقاى احمد اقتدارى، مقدمه‌اى به قلم مترجم، سعيد فرهودى، پيش‌گفتار مؤلف و دو بخش اصلى است. بخش اول فصول اول تا پنجم و بخش دوم فصول ششم تا هشتم را در خود جاى داده است.

اهمیت این کتاب از جهت نحوه مطالعات، تنظيم مطالب، توجه به آثار، سكه‌ها، متون، سفال‌شناسى، مطالعات شخصى مؤلف و توضيحات و نقشه‌هایى است كه بدون شك مكمل آثار انتشار يافته، درباره جغرافياى تاريخى، آثار و بناهاى باستانى منطقه خوزستان است.

گزارش محتوا

ارّجان، شهرى در دوره ساسانى و یکى از تقسيمات نخستين سده‌هاى اسلامى در جنوب غرب ایران كه در مرز میان فارس و خوزستان قرار داشته است. ویرانه‌هاى این شهر در جلگه بهبهان و در 10 كيلومترى شمال شرقى آن شهرستان قرار دارد.

مؤلف از این شهر به عنوان استان قرون وسطايى ياد مى‌كند[۱] و موقعيت ارتباطى و نيز وضع مناسب طبيعى آن و برخوردارى آن از آب فراوان و زمین‌هاى حاصل‌خيز را عامل شكوفايى آن در زمان‌هاى صلح و آرامش مى‌داند.

در بخش اول این کتاب مؤلف سعى مى‌كند با شيوه توپوگرافى، تاريخ كامل این ناحيه را شرح دهد و به معرفى مرزها و محل استقرار مهاجرين و نام نواحى، قلعه‌ها، راه‌ها و رودخانه‌ها بپردازد.[۲]

در بخش دوم، شواهد فرهنگى مادى؛ يعنى آثار باستانى موجود تعريف شده و از نظر زمان‌نگارى نيز مرتب گرديده‌اند.[۳] نتايج این بخش با منابع و نوشته‌هاى انتقادى درباره آنها در برابر یکديگر قرار گرفته تا حتى الامكان تصویر روشنى از آن به دست آيد.

فصول موضوعى کتاب به چهار دوره تاريخى تقسيم شده‌اند:

دوره الف: عهد ساسانيان (قرن 3تا 7م.)

دوره ب: عصر كلاسیک اسلامى (قرن 7 تا 14م.)

دوره ج: دوره سلجوقيان و مغول‌ها (قرن 11 تا 14م.)

دوره د: تا پایان حكومت صفویه (قرن 14 تا 18م.)[۴]

اين کتاب به عنوان مجلد چهارم از مجموعه آثار و بناهاى باستانى و جغرافياى تاريخى خوزستان عرضه گرديده است.

کتاب بر اساس روشى بسيار دقيق و علمى تنظيم شده و منطقه بهبهان و زيدون و سردشت و كهكیلویه و...را به بهترين وجه (از نظر جغرافياى تاريخى و آثار و بناهاى باستانى، بر اساس متون كهن، كتب، تحقيقات سياحان، باستان‌شناسان، سكه‌هاى مكشوفه، آثار تاريخى، سفالينه‌ها، كتيبه‌ها، الواح و مطالعات عينى كه خود مؤلف به انجام رسانيده است) به نگارش درآمده است[۵].

ویژگى‌ها

خصوصيت عمده تحقيقات مؤلف، در این مطلب است كه علاوه بر استنتاج علمى از همه منابع كتبى، مشاهدات عينى، شخصى و شواهد فرهنگ مادى، دقيق‌ترين مطالعات را در خصوص راه‌ها، رودها، آب‌ها، بندرها، سرچشمه‌ها، منزلگاه‌هاى مسافرتى باستانى، پل‌ها، جاده‌ها ثبت، ضبط و نتيجه‌گیرى كرده است. به علاوه با تنظيم جدول‌هاى علمى و مستند، اختلاف نظرات مؤلفين متون و جغرافيانویسان كهن و سياحان و كتب جديد، در خصوص راه‌ها و مناطق و رودها را نشان داده است و گذشته از اين، سفال‌شناسى علمى تطبيقى را به نحوى بسيار جالب و تنظيم جدول‌هاى زمان‌نگارى سفالينه‌هاى مكشوفه در منطقه، با تذكر مسائل سكه شناسى و حوادث تاريخى به كار گرفته و در مطالعات خود موثر ساخته است.[۶]

وضعیت کتاب

کتاب؛ مشتمل بر پاورقى‌هایى به قلم مصحح و فهرست‌هاى ذيل مى‌باشد:

فهرست اعلام و اشخاص، اعلام جغرافيايى، مآخذ و منابع کتاب، همچنين تصاویرى مربوط به متن کتاب در انتهاى آن درج گرديده است.

پانويس


منابع مقاله

  1. مقدمه مصحح.
  2. نيستانى، جواد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 7، ص462.
  3. پيش‌گفتار مؤلف.

وابسته‌ها