اقتباس از قرآن کریم
اقتباس از قرآن كريم، ترجمه کتاب «الاقتباس من القرآن الكريم» نوشته ابومنصور عبدالملك بن محمد ثعالبى (350 - 429ق) است كه آن را پژوهشگر معاصر، دكتر حسين صابرى (متولد 1345ش) عضو هيئت علمى دانشگاه فردوسى مشهد، به فارسى ترجمه كرده است. موضوع کتاب حاضر، وام‌گرفتن‌هاى صريح از آيات قرآن كريم در گفتار و رفتار مسلمانان در طول تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامى است و نويسنده در اين کتاب نمونه‌هاى فراوان اين بهره‌گيرى را در سخن بزرگان و آثار ادبى و فرمان‌هاى ادارى و حكومتى به‌خوبى نشان داده است [۱]. به نظر مى‌رسد كه ترجمه حاضر از نظر زبان و بيان، روان و شيوا و متناسب با نسل امروز است.
| نام کتاب | اقتباس از قرآن کریم |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الـاقتباس من القرآن الکریم. فارسی |
| پدیدآورندگان | صابری، حسین (مترجم)
ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 86/4 /ث7 الف7041 |
| موضوع | قرآن - تاثیر
قرآن - مسایل متفرقه قرآن در ادبیات عربی - اقتباسها |
| ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1386 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE11085AUTOMATIONCODE |
در باره چگونگى و ويژگى‌هاى ترجمه حاضر چند نكته گفتنى است:
- متن اصلى کتاب را دكتر ابتسام مرهون صفار و دكتر «مجاهده مصطفى بهجت» تصحيح و تحقيق كرده و در هر جايى كه لازم ديده‌اند در پانوشت‌ها توضيحاتى مطرح كرده‌اند. اين توضيحات را مترجم محترم ترجمه كرده است، ولى در مواردى كه محققان مذكور به اشتباهات متن عربى در پاورقى اشاره كرده‌اند، در ترجمه حذف شده؛ زيرا مترجم، برگردان آن را به فارسى ضرورى نديده است [۲].
- از ديدگاه مترجم، گاه محققان متن عربى در تصحيح متن دچار اشتباه شده‌اند؛ مترجم در اين موارد آنچه را درست‌تر ديده، برگزيده و ترجمه كرده، ولى در پاورقى به اين نكته اشاره‌اى نكرده است [۳].
- محققان مذكور هرچند منابع احاديث نبوى مورد استشهاد در کتاب را بيان كرده‌اند، ولى چون نسخه مورد استفاده خود را مشخص نكرده‌اند، مترجم، منابع احاديث را بار ديگر بررسى كرده و نتيجه جستجوى خودش را يادآور شده و در کتابنامه‌اى، مشخصات منابع مورد استنادش را معرفى كرده است [۴].
- مترجم براى ترجمه آيات مورد استفاده در متن، از ترجمه استاد دكتر محمدمهدى فولادوند استفاده كرده و ترجمه مذكور را بدون دخل و تصرف جز در موارد بسيار اندك كه لازمه هماهنگى مطالب بوده، آورده است [۵].
- مترجم در آغاز کتاب، مقدمه تحقيقى دكتر ابتسام مرهون صفار، در باره زندگى و انديشه ثعالبى [۶] و همچنين معرفى کتاب «الاقتباس من القرآن الكريم» [۷] را ترجمه و ذكر كرده است.
- مترجم، افزون بر بيان منابع مطالب و نگارش پاورقى‌هاى استنادى، در صورت لزوم پاورقى‌هاى توضيحى نيز نوشته است [۸].
- مترجم گاه در پاورقى، منابع تصحيح محققان و نيز ترجمه خود را به‌صورت موردى و مشخص بيان كرده است [۹]. او همچنين گاهى تفاوت عباراتى كه نويسنده (ثعالبى) آورده و كلمات ديگران در منابع مختلف را ذكر كرده است [۱۰].
پانويس
- ↑ ر. ك.: اقتباس از قرآن كريم، يادداشت مترجم، ص سيزده
- ↑ همان، يادداشت مترجم ص سيزده - چهارده
- ↑ همان، يادداشت مترجم، ص چهارده
- ↑ به‌طور مثال بنگريد به همان، ص 72، پاورقى 1 و 3 و ص 73، پاورقى 2 و 4 و ص 74، پاورقى 1 و 3 و ص 76، پاورقى 1 و 2
- ↑ همان
- ↑ همان، ص 1 - 17
- ↑ همان، ص 19 - 32
- ↑ به‌طور مثال ر. ك.: همان، ص 154، پاورقى 1
- ↑ به‌طور مثال در اقتباس منقول از طاهر بن حسين: ر. ك. همان، ص 332، پاورقى 1 و در اقتباس منقول از صاحب بن عباد: ر. ك. همان، ص 338، پاورقى 6
- ↑ همان، ص 353، پاورقى 6
منابع مقاله
اقتباس از قرآن كريم، ابومنصور عبدالملك بن محمد ثعالبى، ترجمه حسين صابرى، شركت انتشارات علمى و فرهنگى، چاپ اول، 1386ش.