التفسير العرفاني للقرآن الكريم
التفسير العرفاني للقرآن الكريم، مجموعه‌ای از کلمات عرفانی ذوالنون مصری در تفسیر قرآن است که در آثار صوفیانه سده‌های میانه موجود است و محمود هندی این کلمات را بر اساس سوره‌های قرآن، مرتب کرده است.
| التفسير العرفاني للقرآن الكريم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ذوالنون مصری، ثوبان بن ابراهیم (نویسنده) هندی، محمود (محقق) |
| ناشر | مکتبة مدبولی |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 2007م |
| چاپ | یکم |
| شابک | 977-17-4281-7 |
| موضوع | تفاسير عرفاني - قرن 3ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ذ9ت7 / 100 BP |
مهم‌ترین ویژگی کتاب تفسیر صوفی و عرفانی ذوالنون مصری، آمیختگی تجربیات شخصی وی با داشته‌های معرفتی و ذوقی او می‌باشد. وی هرگاه که به تفسیر و تأویل آیات می‌پردازد، به ظاهر زبان و معانی عام آن بسنده نکرده، بلکه بدون فراط و تفریط، از آن فراتر رفته و به الهامات اشاره نموده و در این کار، از وسعت اطلاعات، دانش گسترده و ذوق و خلاقیت خود و ساحت خود در مناطق مختلف تمدن‌های باستان و شناخت زبان، فرهنگ و تاریخ آنها، بهره برده است و چون مصر در آن روزگار، مهد تمدن‌ها و اصل اکثر ادیان بود، مردمانش ایمان و عقاید مذهبی داشته و به زیاده‌گویی و تفاسیر سخت‌گیرانه تمایلی نداشتند؛ ازاین‌رو، ویژگی کلی نوشته‌های ذوالنون، خصلت روشنگرانه‌ای بود که در نوشته‌های تفسیری عرفانی صوفیانه وی، به‌وضوح دیده می‌شود[۱].
به‌منظور آشنایی بیشتر با این کتاب، به تفسیر چند آیه از آن اشاره می‌شود. به‌عنوان مثال، وی در تفسیر آیه شریفه 4 سوره بقره: «وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» می‌گوید: یقین چیزی است که خداوند در قلب انسان قرار می‌دهد تا به‌واسطه آن، به‌خاطر دیدن آخرت و آنچه در آن است، شک از بین برود[۲] و یا در تفسیر آیه شریفه 93 سوره بقره: «...سَمِعْنَا وَ عَصَیْنَا...»، گفته است: شادمانی بر معصیت در صورت دستیابی به آن، از خود معصیت شدیدتر است[۳]. درباره آیه شریفه 114 سوره بقره: «لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ»، از وی سوال شده است که دنیا و آخرت از آن کیست؟ و او در پاسخ گفته است: دنیا برای کسی که آن را ترک کند و آخرت از آن کسی است که در طلب آن باشد[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.