مجموعه فتاوی ابن بابویه
مجموعه فتاوی ابن بابویه تألیف حاج شيخ عبدالرحيم بن محمدحسین بروجردى.
| مجموعه فتاوی ابن بابویه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن بابویه، علی بن حسین (نویسنده)
بروجردی، عبدالرحیم (گردآورنده) اشتهاردی، علی پناه (حاشيه نويس) |
| ناشر | اخلاص |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1406 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اين كتاب در بردارندۀ فتاواى على بن حسين بن بابويه قمى (م 329 ق) در اكثر ابواب فقهى است كه توسط عالم بزرگوار حاج شيخ عبدالرحيم بروجردى از مختلف الشيعة علامۀ حلّى و كتاب‌هاى شيخ صدوق گردآورى شده است و به پاورقى‌ها و تصحيح عالمانه و دقيق آیت‌الله شيخ على پناه اشتهاردى مزين شده است.
دوره‌هاى فقه
از قديمى‌ترين فقهايى كه نظريات آنان در كتب فقهى ذكر شده است، على بن حسين بن بابويه، حسن بن ابى عقيل و ابن جنيد هستند.
در دورۀ اوليۀ فقه صاحبان فتوا همچون على بن بابويه (م 329 ق) و جعفر بن قولويه (م 368 ق) صرفا براساس متن روايات فتوا مى‌داده‌اند تا جايى كه فتاواى آنان در هنگام نبودن روايات به منزلۀ احاديث اهل‌بيت(ع) مورد استناد و استدلال واقع مى‌شده است.
به همين دليل نيز در الذكرى شهيد اوّل (م 786 ق) آمده است: و قد كان الأصحاب يتمسكون بما يجدونه في شرايع الشيخ أبي‌الحسن بن بابويه رحمه اللّه عند إعواز النصوص لحسن ظنّهم به و إن فتواه كروايته و بالجملة تنزل فتاويهم منزلة روايتهم (صفحۀ 4 و 5 الذكرى).
در اين كتاب سعى شده است با جمع‌آورى فتاواى على بن بابويه از كتاب‌هاى فرزندش شيخ صدوق در من لا‌يحضره الفقيه، المقنع، الهداية، علل الشرايع، العيون كه با تعبير «قال والدي رحمه‌الله في رسالته إليّ» از وى نقل نموده است در كنار هم مجموعه‌اى ارزشمند در اختيار عالمان و فضلاء علوم دينى قرار گيرد.
علت تأليف
از آنجايى كه آیت‌الله آقا حسين بروجردى (م 1380 ق) استاد گردآورندۀ كتاب، بارها شاگردان خود را ترغيب و تشويق به فتاواى قدماء اصحاب اماميه مى‌كرده است و آنها را دريافت كنندگان مسائل فقهى از متن روايات اهل‌بيت(ع) معرفى مى‌كرده است بنابراین وى علاقه داشته است كه نظريات على بن بابويه از كتاب‌هاى فرزندش شيخ صدوق و موسوعه‌هاى فقهى مثل مختلف الشيعة گردآورى شود.
آنچنان كه در مقدمۀ كتاب به نقل از آیت‌الله بروجردى آمده است: كان يقول قدس‌سره إنّه كان لعليّ بن بابويه القمي رسالة سمّي برسالة الشرايع لم تصل هذه الرسالة إلينا و لكن فتاواه كثيرا إما منقولة في كتب ولده الصدوق فمن تصدّى و تحمل للجمع بين الفتاوى في موسوعة واحدة بحيث يجعلها كرسالة واحدة مستقلة كان مأجورا عند الله إن شاء الله.
به دلايلى كه ذكر شد حاج شيخ عبدالرحيم بروجردى تصميم به جمع‌آورى فتاواى على بن بابويه گرفته و در اين امر آیت‌الله حاج شيخ على پناه اشتهاردى وى را يارى داده كه با نگارش مقدمۀ كتاب در فضيلت كسب علم، طريقۀ استنباط احكام و طريقۀ جمع‌آورى اين دو رساله، زندگى‌نامۀ على بن بابويه و حسن بن ابى عقيل و پاورقى‌هاى عالمانه‌اش برارزش اين كتاب افزوده است.
پس از بازنگرى مطالب كتاب توسط آیت‌الله اشتهاردى و جبران نقايص آن با استفاده از مختلف الشيعة علامۀ حلّى و ساير كتب فقهى، اين كتاب به حضرت آیت‌الله سيد محمدرضا گلپايگانى عرضه شده است و ايشان پس از تأييد آن اجازۀ چاپ آن را براى استفاده در حوزه‌هاى علميّه در سال 1406ق داده است.
تاريخ انتشار
كتاب موجود در سال 1406ق در چاپخانۀ اخلاص در قم چاپ شده است.
تقسيم‌بندى مطالب
مباحث مطرح شده در كتاب شامل مقدمه و كتاب‌هاى طهارت، صلاة، زكاة، صوم، اعتكاف، حج، متاجر، وصيت، نكاح، طلاق و توابع آن، عتق و نذر، صيد و ذباحه، اطعمه، آداب معاشرت، قضاء، شهادات، ميراث و حدود است.