سمیعی، غلامرضا
غلامرضا سمیعی (1292ش-1372ش)، متخلص به کیوان، ادیب، نویسنده، شاعر، محقق فلسفه و عرفان، علوم قدیم را از محضر بزرگانی چون میرزا محمدعلی شاه‌آبادی و سردار کابلی فراگرفت. مقدمه‌ای بر «شرح گلشن راز»، از جمله آثار اوست.
| نام | غلامرضا سمیعی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1292ش |
| محل تولد | کرمانشاه |
| رحلت | 1372ش |
| اساتید | محمدعلی شاه‌آبادی |
| برخی آثار | سفرنامه دن گارسیا د سیلوا فیگوئروآ سفیر اسپانیا در دربار شاه عباس اول |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02465AUTHORCODE |
ولادت
غلامرضا سمیعی متخلص به کیوان، پژوهشنده و ادیب گران‌قدر، به سال 1292ش، در شهر کرمانشاه زاده شد.
تحصیلات
وی پنج ساله بود که او را به دبستان نصرت زادگاهش فرستادند. وقتی به کلاس چهارم رسید، پدرش معلمی را به خانه دعوت کرد که عصرها پس از تعطیل مدرسه، «امثله» و «صرف میر» را به وی بیاموزد. پس از آن «عوامل» و «صمدیه» را نزد مرحوم میرزا باقر توحیدی خواند. هنگامی که دوره دبستان را به پایان برد، علاوه بر آنها، «کبری» در منطق و «شرح انموذج» در نحو را هم نزد مرحوم شـیخ عزیزالله واعظ خوانده بود. هنگامی هم که به دبیرستان رفت، همچنان عصرها به فراگیری علوم عربیه ادامه داد.
او مدتی طولانی نزد مرحوم حاج آقا میبدی از علمای مورد وثوق و احترام کرمانشاه، به تلمذ پرداخت و در این مدت «شـرح سیوطی»، «حاشیه ملا عبدالله بر تهذیب» در منطق، حدود نیمی از «شـرح جامی بر کافیه ابن حاجب» در نحو، «معالم الأصول» و جلد اول «قوانين الأصول» در علم اصول و بیشتر «شـرح لمعه» در فقه را خدمت ایشان خواند. در آن ایام ضمن اینکه از یک‌سو دوره متوسطه را در دبیرستان می‌گذراند و از سوی دیگر این کتاب‌ها را می‌خواند، پدرش بار دیگر معلمی را به خانه دعوت کرد که شب‌ها حساب و زبان انگلیسی به او بیاموزد.
وی در 17-18 سالگی دوره دبیرستان را به پایان برد و در 19 سالگی به قم رفت و «رسائل» را در خدمت آیت‌الله سید محمد حجت و «مبدأ و معاد» ملاصدرا را نزد میرزا محمدعلی شاه‌آبادی خواند. بعد از اقامتی کوتاه در قم، به مشهد رفت و از درس «مطول» شـیخ محمدتقی راموز، مشهور به ادیب نیشابوری ثانی استفاده کرد. همچنین شرح خواجه بر «اشارات» و نیز «اسفار» را در خدمت مرحوم آقابزرگ عسگری و «شـرح منظومه» سبزواری را نزد آقا میرزا مهدی فرزند آقابزرگ فراگرفت.
پس از چندی به تهران آمد و در حوزه درس اساتیدی که به تدریس فلسفه و عرفان اشتغال داشتند، حاضر شد؛ ضمناً به دیدار حاج شیخ عبدالله حائری و حاج شیخ عباسعلی کیوان قزوینی - که پس از سال‌های متمادی هم‌قدمی و هم‌فکری در تصوف، نقیض یکدیگر شده بودند - رفت، ولی با مرحوم کیوان خصوصیت بیشتری پیدا کرد و مدتی هم شرح قیصری بر «فصوص الحکم» محی‌الدین را نزد ایشان خواند.
مدت اقامت وی در این شـهرها جمعاً بیش از 5-4 سال نبود؛ آن‌هم به این ترتیب که هر جا بود، فصل زمستان را به کرمانشاه بازمی‌گشت، ولی برای اینکه وقت را به باطل از دست نداده باشد، برای کسب علم به خدمت سردار کابلی و حاج شیخ حسن علامی و دیگر علما می‌رفت.
در جستجوی حقیقت
وی در جوانی مدتی به تصوف و عرفان گرایش پیدا کرد و در پی یافتن انسان کامل و ارباب سیر و سلوک، به هر سو شـتافت و تقریباً تمام رهبران و اقطاب سلسله‌هایی را که در ایران بودند - اعم از شعیه و سنی - دید و از نزدیک با آنان آشنا شد، اما نتوانست به هیچ‌یک دست ارادت بدهد؛ چراکه او تصوف را برای تهذیب نفس می‌خواست و مع‌الاسف به این موضوع کمتر توجه می‌شد[۱].
وفات
استاد سمیعی در پی سرطان حنجره در سال 1372ش، در سن 80 سالگی درگذشت و در قطعه مقبرةالشعرای بهشت زهرا به خاک سپرده شد[۲].
آثار
- شرح حال طبیب اصفهانی شاعر دوره نادرشاه؛
- راز دل (مجموعه‌ای از اشعار او)؛
- زندگانی سردار کابلی؛
- اوراق پراکنده (شامل مقاله‌های متفاوتی درباره مسائل تاریخی، عرفانی، ادبی، اجتماعی و دینی)؛
- شاهکارهای هنری؛
- تاریخ و کیفیت روزه در ادیان؛
- علت شهرت سید جمال‌الدین اسدآبادی.
علاوه بر این وی مقالات متعددی را نگاشته و در نشریات مختلف منتشر نموده است. وی همچنین بر بسیاری از کتاب‌های نظم و نثر، مقدمه‌هایی را نوشته است که بعضی از آنها مانند مقدمه‌ای بر «شرح گلشن راز» و دیوان‌های طبیب اصفهانی، صابر، رنجی و آزاد همدانی بسیار محققانه و مفصل است[۳].
پانویس
منابع مقاله
- مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، «درگذشت غلامرضا کیوان سمیعی شاعر معاصر (1372ش)»
- بی‌نام، «درگذشت پژوهنده معاصر، استاد کیوان سمیعی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی، مرداد 1372-شماره 100، ص127 تا 127 .
- سمیعی، کیوان، «با استاد کیوان سمیعی پژوهنده آثار ادبی و عرفانی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، کیهان فرهنگی، آبان 1365، شماره 32، ص3 تا 9.