منجی در ادیان
منجى در اديان پژوهشى نو، در انديشه نجات‌بخشى اديان اثر روح الله شاكرى زواردهى، در صدد است تا تلاش بشر براى ايجاد يك آينده اميدواركننده توأم با سعادت و خوش‌بختى و انتظار يك موعود مصلح مشترك را به تصوير درآورد.
| منجی در ادیان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاکری زواردهی، روح‌الله (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | پژوهشی نو، در اندیشه نجات بخشی ادیان |
| ناشر | بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1388 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-7428-53-8 |
| موضوع | عیسی مسیح در قرآن
محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - مهدویت - پیش گوییها مهدویت در ادیان |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 224/4 /ش2م8 |
كتاب به زبان فارسى و در سال 1387ش نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف آغاز شده و مطالب در دو بخش و هر بخش در چندين فصل، بر اساس تقسيم اديان به ابراهيمى و غير ابراهيمى، ايده نجات‌بخشى در آن‌ها را مورد بحث و بررسى قرار داده است.
مباحث به دور از هر گونه پيش‌داورى و با استعانت منطقى از منابع مستند و قابل اطمينان اديان، كتب و آموزه‌هاى مرتبط، به تحقيق و پژوهش در موضوع «منجى و موعود آينده بشر» پرداخته است.
گزارش محتوا
مقدمه، واژه‌هاى «نجات» و «اديان» را به طور اجمال، مورد بررسى قرار داده و چنين نتيجه‌گيرى كرده است:
الف) مراد از نجات و نجات‌بخشى كه مبناى مشترك اديان است، نجات اجتماعى، سياسى و معنوى انسان‌ها در سايه رهبر آسمانى بوده و بيشتر اديان در انتظار چنين ارمغانى هستند؛ اين نجات داراى سه ركن است:
- انزجاراز وضع موجود جامعه
- انتظار براى ورود به وضع مطلوب به كمك منجى
- راه‌هاى گذر از وضع موجود و ورود به وضع مطلوب.
ب) تعبير اديان، تسامحى و بنابر روش متداول علم دين‌شناسى است، وگرنه از نظر قرآن و اسلام، دين يكى است كه در طول تاريخ به تناسب نياز بشر و اقتضاى زمان، در چهره شريعت‌ها، ظهور پيدا كرده است.
بخش اول، باورها و اعتقادات اديان ابراهيمى نسبت به منجى را در سه فصل مورد بررسى قرار داده است:
الف) ابتدا مفهوم موعود يهود يا ماشيح(معادل واژه فارسى «مسيحا») و زمينه پيدايش طرح آن در يهود را توضيح داده و بعد از بيان سير تحول اين مفهوم قومى‌نگر به يك انديشه فراقومى يا فراملى، پيامدهاى موعودباورى در يهود را مورد كنكاش قرار مى‌دهد.
برخى از اين پيامدها؛ عبارتند از: اميد به تحقق وعده الهى، صبر و آرامش در برابر مشكلات، ايجاد نشاط، وحدت قومى، تن دادن به شريعت و رفتار شرعى و...
ويژگى‌هاى ماشيح و كاركردهاى انديشه آن در يهود، محاسبات ظهور او و بررسى ديدگاه‌هاى موجود، وضعيت جهان در عصر ظهور ماشيح، موعود در نگاه منابع يهود از ديگر مباحث اين فصل است.
ب) بررسى مسيحيت و رجعت مجدد مسيح:
مؤلف معتقد است، مسيحيت تنها دينى است كه از دل دين ديگرى بيرون آمده و يكى از مذاهب يهود است و دو چهره از مسيح در عهد جديد وجود دارد:
- مسيح يهودى - مسيحى، تا قبل از مصلوب شدن عيسى(ع)
- مسيح مسيحى، بعد از مصلوب شدن
البته وى چهره سومى هم براى مسيحا ترسيم مى‌كند كه اين چهره، مسيح در نگاه غير يهوديان و مسيحيان است؛ مثلاًمسلمانان مى‌گويند مسيح در نگاه اسلام(قصه بشارت برآمدن كسى ديگر به نام فارقليط).
ويژگى‌هاى موعود مسيحى و معناى بازگشت مجدد مسيح، پيش‌گويى‌هايى در مورد ظهور مجدد، هزاره‌گرايى در مسيحيت، تفاوت‌هاى موجود ميان موعود مسيحى و موعود يهودى - مسيحى، اهداف و ثمرات بازگشت وى؛ از جمله: داورى در ميان امت‌ها، آزاد ساختن و بركت دادن، برقرارى ملكوت، نجات بنى اسرائيل و... از مباحث مهم اين فصل هستند.
ج) به مهدى موعود(عج) از نگاه اسلام نگريسته و بعد از توضيح ويژگى‌هاى اين دين؛ از جمله جامعيت، كمال، خاتميت و جاودانگى، اوصاف و ويژگى‌هاى كلى موعود اسلام در نگاه عامه و خاصه را تشريح كرده و به بيان علائم ظهور پرداخته است.
دوم، اعتقاد به منجى و موعود نهايى در آيين‌ها، كيش‌ها، فرهنگ‌ها و اديان غير ابراهيمى را كه خاستگاه آن‌ها (غير از زرتشت) كشورهاى آسيايى است را، در چهار بخش، مورد بررسى اجمالى قرار داده است:
اول، سابقه انديشه موعودگرايى زرتشت را نسبت به ساير اديان بيشتر دانسته و براى تبيين اين موضوع، عناوينى را مورد بحث قرار داده است؛ از جمله: ريشه‌يابى واژه سوشيانت و مفهوم آن، ادوار تاريخى در نگاه زرتشتیان و موعود سه‌گانه آن‌ها، جهان در آستانه ظهور «هوشيدر»، «هوشيدرماه» و «سوشيانت»، موعود در منابع و متون زرتشتى و تفاوت منجى و موعود زرتشتیان و مسلمانان.
دوم، هندوييزم را عبارت از يك سيستم مذهبى اجتماعى كه در ميان مردم سرزمين هند، در قرن سوم ق.م رشد و نمو يافته دانسته و عناوينى كه با توجه به اين موضوع مورد بحث قرار داده عبارتند از: موعود هندو، ويژگى‌هاى «كالى»، ادوار جهانى هندو و ويژگى‌هاى عصر ظهور.
آيين بودا، همچون نهرى جدا شده از بستر انديشه هندويى است و مؤلف در سوم، به بررسى موارد ذيل درباره بودا و موعود آن(ميتريه) مى‌پردازد: واژه ميتريه و مفهوم آن، ادوار تاريخى در نگاه بودائيان، ويژگى ميتريه، جهان در عصر ظهور او و ميتريه در منابع و متون بودايى.
آخرين فصل، در بحثى كوتاه، نگاهى اجمالى به موعودهاى اديان ديگر؛ مانند كنفسوس، دائو، مانى و... انداخته است.
نویسنده معتقد است، باورهاى پيروان اين كيش‌ها به نجات و نجات‌بخش نهايى را نمى‌توان به عقايد و آموزه‌هاى زرتشتى، يهودى، مسيحى و اسلامى منطبق دانست، بلكه مى‌توان پاره‌اى از اين باورها را شبيه و همانند آموزه‌هاى اين اديان تلقى كرد.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح كلمات و عبارات متن پرداخته است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.