نوری، علی بن جمشید
ملا على بن جمشيد نورى مازندرانى، حكيم، فيلسوف و مدرس سده دوازدهم و سیزدهم هجری قمری
| نام | نوری، علی بن جمشید |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مولی علی نوری
ملا علی نوری نوری اصفهانی، علی بن جمشید آخوند ملاعلی نوری مازندرانی نوری اصفهانی، علی بن جمشید |
| نام پدر | جمشید نوری مازندرانی |
| متولد | قرون ۱۲ و ۱۳ ه ق |
| محل تولد | روستایی در سرحدّ نور و لیتکو مازندران |
| رحلت | 1246 ق |
| اساتید | آقا محمد بيدآبادى و ميرزا ابوالقاسم مدرس |
| برخی آثار | جذوات و مواقیت
نبراس الضياء و تسواء السواء في شرح باب البداء و إثبات جدوی الدعاء |
| کد مؤلف | AUTHORCODE06128AUTHORCODE |
او از اعاظم فلاسفه پيرو مكتب ملا صدرا بود. پس از تحصيلات مقدماتى در مازندران و قزوين، به اصفهان رفت و در محضر استادانى چون آقا محمد بيدآبادى و ميرزا ابوالقاسم مدرس به تكميل تحصيل پرداخت. آن‌گاه به تدريس معقول پرداخت و حوزه فلسفى عظيمى تأسيس كرد. وى تدريس 400 نفر از دو هزار شاغل به تحصيل معقول را شخصا عهده‌دار بود.
برخى از شاگردان او عبارتند از: ميرزا حسن نورى (فرزندش)، ميرزا ابوالقاسم راز شيرازى، آخوند ملا آقا حكمى قزوينى، آخوند ملا عبداللّه زنوزى، آقا سيد رضى لاريجانى و حاجى ملا هادى سبزوارى.
اكثر قريب به اتفاق استادان متأخر از آخوند نورى مع الواسطه شاگردان وى بوده‌اند؛ چه، سلسله اساتيد آنان به حاجى سبزوارى، آقا محمدرضا قمشه‌اى، آقا على مدرس و ميرزاى جلوه كه به حكماى اربعه مشهورند، منتهى مى‌شود. آخوند نورى تمام عمر را به تدريس فلسفه ملا صدرا مشغول بود. او داراى طبع شعر و غزل‌سرا و رباعى‌گوى بود و در اشعار خويش نورى تخلص مى‌كرد.
از جمله دوبیتی‌های او است:
| زتنها گر کسی تنها نشیند | نشیند با خدا هرجا نشیند | |
| زخود تنها نشین نوری که سهل است | اگر تنها کس از تنها نشیند |
آخوند نورى در خط شكسته سرآمد زمان خويش بود.
ملا علی نوری در ماه رجب سال 1246ق، در اصفهان وفات کرد و جنازه او را پس از اینکه سید حجت‌الاسلام بر او نماز گزارد به نجف حمل کردند و بر اساس وصيت‌نامه‌اش در عتبه باب طوسی از حرم مطهر امام علی علیه‌السلام زیر پای زوار او را دفن نمودند.
آثار
- حجةالإسلام (در رد پادرى (كشيش مسيحى) كه مطالب نادرستى درباره اسلام نوشته بود)؛
- حواشى اسفار؛
- حواشى مشاعر؛
- حواشى شوارق؛
- حواشى أسرار الآيات؛
- حواشى شرح اصول كافى؛
- حواشى تفسير كبير؛
- تفسير سوره توحيد؛
- رساله در وحدت وجود؛
- مجموعه سؤال و جواب؛
و...
منابع مقاله
نصيرى محمدرضا، اثرآفرينان، ج1، ص14، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، چاپ دوم، 1384.