مجوسی، علی بن عباس
علی بن عباس مجوسی اهوازی ارجانی (318-384ق)، معروف به مسعودی یا ابن المجوس که در زبان لاتین به نام Haly Abbas یا Ali Abbas شناخته می‌شود، پزشک و روانشناس برجسته ایرانی سده چهارم هجری
| نام | مجوسی، علی بن عباس |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن ال‍م‍ج‍وس‍ی، علی بن عباس
اهوازی، علی بن عباس اهوازی ارجانی، علی بن عباس اهوازی مجوسی، علی بن عباس علی بن ال‍ع‍ب‍اس ال‍م‍ج‍وس‍ی مجوسی اهوازی، علی بن عباس علی بن عباس مجوسی اهوازی ارجانی |
| نام پدر | عباس |
| متولد | ۳۱۸ ق |
| محل تولد | جنوب غربی ایران یا اهواز و یا ارجان (بهبهان) |
| رحلت | 384 ق یا 994م |
| اساتید | موسى بن سیّار |
| برخی آثار | کامل الصناعة الطبیة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03128AUTHORCODE |
ولادت
او در سال ۳۱۸ ق در جنوب غربی ایران به قولی در اهواز و به سخنی دیگر در ارجان(بهبهان) چشم به جهان گشود.
وی از بزرگترین پزشکان دولت بویه بود. او را پس از رازى، بزرگترین پزشک دوران اسلامى مى‌دانند و چون آیین زرتشتى داشت، او را مجوسى نامیده‌اند. وى در سده چهارم هجرى مى‌زیست و پزشک عضدالدوله، فرمانرواى آل بویه بود، با این حال، در بیمارستان عضدى که بسیارى از پزشکان در آن‌جا منصب داشتند، او را منصبى نبود.
تحصیلات
وى پزشکى را نزد ابوماهر فارسى(موسى بن سیّار) آموخت و پس از ابوماهر، به مطالعه کتاب‌هاى پیشینیان پرداخت.
او نویسنده کتاب «کامل الصناعة المعروف بالملکى» بوده و گویا آن را براى عضدالدوله دیلمى تألیف کرده است. این کتاب که چند سالى در کشورهاى اروپایى تدریس شد، در ردیف کتاب‌هاى «الحاوى» و «قانون» است. وى در این کتاب ابتدا آراء حکماى پیشین از قبیل جالینوس، بقراط و رازى را بررسى و نقد کرده و سپس عقاید خویش را بیان مى‌کند. پس از آنکه کتاب قانون نوشته شد کتاب او را کنار گذاشتند و قانون جاى او را گرفت.
علی اهوازی در کتاب «الملکی»، بیماری‌های آبله، سرخک، جذام، شپش بدن، کچلی، فیدازین، اگزما، درماتیت، سبورئیک را شرح داده و می‌توان او را پدر«درماتولوژی» در شرق به حساب آورد. وی در علاج سرطان در این کتاب می‌گوید: سرطان ورمی است سخت و صلب که آدمی بدان مبتلا می‌گردد.» سپس علل و اسباب و نشانه‌ها و علاج آن را بیان می‌دارد.
وى احتمالا به سیستم مویرگ‌هاى بدن پى برده است. همچنین او اولین کسى است که دریافته تولد نوزاد از رحم به خودى خود نیست، بلکه با انقباض ماهیچه‌هاى رحم صورت مى‌گیرد.
وفات
از تاریخ درگذشت مجوسی اطلاعات دقیقی در دست نیست، فقط همین قدر می‌دانیم که او تا سال ۳۸۳ ق زنده بوده و برخی می‌گویند به سال ۳۸۴ق مطابق با سال ۹۹۴م دیده از جهان فرو بست و معلوم نیست در بغداد یا شیراز فوت کرده و در کدام یک از این دو شهر به خاک سپرده شده است.
منابع مقاله
- فرشاد، مهدى؛ «تاریخ علم در ایران»، ج2، ص690 تا692.
- پایگاه مگیران
وابسته‌ها
کامل الصناعة الطبیة المعروف بالملکی
الکحالة (طب العیون) فی کتاب کامل الصناعة الطبیة المعروف بالملکی