مازندرانی، محمدهادی بن محمدصالح
محمدهادى بن محمدصالح مازندرانى (متوفای 1135ق)، مؤلّف و خوش‌نويس اواخر دوره صفوى است كه به «آقا هادى» و «هادى مترجم» نيز شهرت داشته و در زمره علما و زهّاد بوده است.
| نام | مازندرانی، محمد هادی بن محمد صالح |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | ملا صالح مازندرانى |
| متولد | |
| محل تولد | اصفهان |
| رحلت | 1135ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | شرح فروع الکافي |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02229AUTHORCODE |
ولادت
وى، فرزند مرحوم ملا صالح مازندرانى است. پدر و مادر او، هر دو از دانشمندان شيعه بوده‌اند. پدرش، شارح«اصول و روضه كافى» و مؤلف آثار ارزش‌مند ديگرى است و مادرش، مرحومه آمنه بيگم، دختر شيخ محمدتقى مجلسى و خواهر علامه محمدباقرمجلسى است. تاريخ ولادت او، در جايى ذكر نشده است،
مرحوم محمد هادى مازندرانى فقيهى وارسته بوده است. در شرح حال وى تعبيرهايى مانند فقيه الزمان و مجتهد الزمان آمده است؛ «شرح فروع كافى» وى، بهترين دليل اين مدعاست. او در رشته‌هاى ديگر علوم، مانند ادبيات، معانى، بيان، تفسير و اصول نيز تبحر داشته و آثارى از وى در اين زمينه‌ها به جا مانده كه در مقدمه «شرح كافى» معرفى شده‌اند.
ترجمه آثار گوناگون
يكى از كارهايى كه ايشان انجام داده، ترجمه آثار گوناگون، از جمله قرآن مجيد و صحيفه سجاديه است و به همين جهت، به‌هادى مترجم نيز شهرت يافته است. عصر وى، عصر رونق ترجمه است و صفويه به اين كار تشويق می‌كردند و مى‌توان وى را يكى از پرچم‌داران اين حركت به حساب آورد.
يكى ديگر از ويژگى‌هاى ايشان، خط زيباست. نام او در زمره خوش‌نويسان عهد صفوى به ثبت رسيده است. بخشى از «شرح كافى» كه به خط خودش موجود است، بسيار زيبا نگاشته شده و بهترين دليل اين مدعاست. وى، در خط نسخ، از معاصران و پيروان شيوه آقا ابراهيم قمى بوده است.
از برخى کتب تراجم و فهارس نسخ خطى به دست مى آيد که وى مقدارى از روضة المتقين را براى علامه مجلسى و بخشى از اصول الکافى را براى پدرش محمّدصالح مازندرانى استنساخ نموده است.
احمد بن محمّد على بهبهانى سبط علامه وحيد بهبهانى درباره او چنين مى نويسد:
فاضل عزيز، ومقدس بى بديل و نظير، جناب مستطاب، مستغنى الالقاب، فقيه الزمان آقا محمّدهادى را تصانيف بسيار و فضايل بى شمار است و علاوه، بسيار خوش مزاج و لطيفه گو و ظريف بوده اند.
وفات
تاريخ وفات او، بنا بر گفته برخى، به هنگام فتنه افغان در سال 1135ق يا 1134ق است و در مقبره خاندان مجلسى كه كنار مسجد جامع اصفهان است، به خاک سپرده شده است.
آثار
- شرح فروع کافي
- كتاب «انوار البلاغة»
- ترجمه صحيفة سجّاديّة
- ترجمه معالم‌الدين
- ترجمة الکافية در نحو
- أنوار البلاغة في علم المعاني و البيان
- حاشيه أنوار التنزيل بيضاوي
- الحدود والديات
- رسالة في الأذان
- رسالة في تعيين غرّة رمضان فيما إذا غمّت شهور السنة کلّها
- رسالة في تفسير بعض الآيات والأحاديث
- الرسالة الرضاعية
- رساله در ارث
- شرح دعاى صباح
- شرح الشافية در صرف
- شرحِ شرح شمسية به فارسى
- شرح تلخيص المفتاح به فارسى
- شرح النظّام در صرف
- شرح قواعد الأحکام
- منتخب مغني اللبيب
- الموائد في علم الکلام