مصطفوی، حسن

حسن مصطفوی (1297-1384ش)، علامه، مفسر و فقیه شیعه در قرن معاصر و دارای آثاری در موضوعات اسلامی. «تفسیر روشن» و «التحقيق‌ في‌ كلمات القرآن الكريم»، دو اثر مشهور اوست.

نام	مصطفوی، حسن
نام‎های دیگر	مصطفوي اهري تبريزي، حسن مصطفوي تبريزي، حسن ح. م. ت
نام پدر	شیخ عبدالرحیم
متولد	1297ش / 1334ق / 1916م
محل تولد	تبریز
رحلت	1384ش / 1426ق / 2005م
اساتید	علی‌اکبر اهری آیت‌الله حجت کوه‌کمره‌ای آیت‌الله آقا سید ابوالحسن اصفهانی آیت‌الله آقا میرزا حسین نائینی آیت‌الله آقا شیخ محمدحسین اصفهانی
برخی آثار	التحقيق في كلمات القرآن الكريم مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة در تزكيه نفس و حقايق و معارف الهى پیشگوئیها در علائم آخر الزمان توضیح و تکمیل عوامل در علم نحو اختيار معرفة الرجال (تصحیح مصطفوی)
کد مؤلف	AUTHORCODE00249AUTHORCODE

با سعادت مصطفوی، سید حسن اشتباه نشود.

ولادت

میرزا حسن در روز چهارم شعبان سال ١٣٣٤ق، مطابق با سال ١٢٩٧ش، در شهر تبریز متولد شد.

پدرش آقا شیخ عبدالرحیم، فرزند شیخ مصطفی از دانشمندانِ شهر و مشهور به زهد و تقوا بوده است.

مادرش فاطمه و مادربزرگش از سلسله ساداتِ جلیل‌القدر تبریز بوده‌اند.

تحصیلات

دوران دبستان و دبیرستان را به‌صورت فوق‌العاده و استثنایی در شهر تبریز ایران گذراند و در ضمن، شروع به دروس ادبیات عربی و علوم پایه اسلامی نمود.

بعد از مدت کوتاهی از بدو ورود به مدرسه، اولیای مدرسه متوجه شدند که وی دارای هوش و استعداد استثنایی و عالی می‌باشد، به‌طوری‌که دروس مدرسه را به‌راحتی و آسانی چند کلاس و مرتبه را در یک‌ساله می‌گذراند.

در ضمن دروس مدرسه و اخذ دیپلم، شروع به دروس ادبیات عربی و علوم اسلامی نمود که در سن پانزده‌سالگی تا پایان کتاب رسائل و مکاسب را که قسمت مهمی از علوم دینی می‌باشد، به پایان رسانیده و سپس در سال‌های بعد در دانشکده الهیات تبریز (معقول و منقول) موفق به اخذ لیسانس و سپس دکترای الهیات گردید.

از سن شانزده‌سالگی تا بیست‌وسه‌سالگی را در قم و از بیست‌وسه‌سالگی تا بیست‌وپنج‌سالگی را در نجف اشرف به تحصیلات علوم دینی و اسلامی مشغول گشت.

سپس مجدداً به قم مراجعت و به مدت یک‌سال به تدریس تفسیر قرآن و علوم مرسومه مبادرت نمود و در بیست‌وشش‌سالگی به تهران عزیمت و در همان سال ازدواج نمود.

اساتید

در تبریز از اساتیدِ مُبرز و توانمندی چون آقا شیخ علی‌اکبر اهری و جناب عمو زین‌الدینی و در قم از آیت‌الله حجت کوه‌کمره‌ای در فقه و اصول و در نجف از آیت‌الله آقا سید ابوالحسن اصفهانی در فقه و از آیت‌الله آقا میرزا حسین نائینی در اصول و از آیت‌الله آقا شیخ محمدحسین اصفهانی هم در فقه و اصول، استفاده نمود.

همچنین در این زمان در درس‌ اخلاق آیت‌الله آقا سید علی قاضی، حاضر شد.

ایشان در سن بیست‌وشش‌سالگی در ضمن اینکه دارای دکترای الهیات بوده، به عالی‌ترین مرتبه و درجه اجتهاد نائل گردیده که توسط مراجع و دانشمندان و بزرگانِ آن زمان نظیر آیت‌الله آقا سید ابوالحسن اصفهانی گواهی گردیده بود.

تسلط بر زبان‌های خارجی

او بر چهار زبان تسلط کامل پیدا کرد: ترکی، عربی، فرانسوی و عبری.

فعالیت‌ها

وقتی در تهران اقامت نمود بعضی از بزرگان آن زمان، مخصوصاً آیت‌الله بروجردی مصرانه از ایشان تقاضا نمودند که جهت تدریس به قم مراجعت کند، ولی ایشان نپذیرفت.

ایشان زندگی‌اش را از درآمد تألیف و نشر کتاب‌ها و نوشته‌هایی که تألیف می‌نموده، می‌گذرانده است.

اکثر علما و دانشمندان و اساتید دانشگاه وقتی متوجه می‌شوند که چنین شخصیتی در شهر تهران سکونت دارد و روزانه دو ساعت، یعنی ده تا دوازده صبح در محل دفتر انتشارات تشریف می‌آورد، در آنجا حاضر گردیده و از ایشان استفاده‌های علمی و معنوی می‌نمودند.

ایشان از آن زمان تا پایان عمرش را اکثر در تهران سپری نمود.