فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله

جمال‌الدين مقداد بن عبداللّه سّيورى حلّى (متوفای 826ق)، معروف به فاضل مقداد، و نیز معروف به فاضل سیوری، از مشاهیر امامیه، دانشمندى محقق، پژوهشگرى ژرف‌انديش، صاحب‌نظرى توانا در دانش‌هاى كلام، فقه، اصول، معانى بيان، قرآن، حديث و منطق و داراى تأليفات ارزشمندى است كه نزد دانشمندان شيعه و سنّى شهرتى فراوان دارد.

نام	فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله
نام‌های دیگر	س‍ی‍وری‌ ال‍ح‍ل‍ی‌ الاس‍دی‌، ف‍اض‍ل‌ م‍ق‍داد ف‍اض‍ل‌ م‍ق‍داد، ج‍م‍ال‌ال‍دی‍ن‌ ف‍اض‍ل‌ م‍ق‍داد، ش‍رف‌ال‍دی‍ن م‍ق‍داد ح‍ل‍ی‌
نام پدر	عبدالله
متولد
محل تولد	حله عراق
رحلت	802 ش یا 826 ق یا 1423 م
اساتید	شهيد اول
برخی آثار	التنقیح الرائع لمختصر الشرائع الاعتماد في شرح واجب الاعتقاد ‏کنز العرفان في فقه القرآن
کد مؤلف	AUTHORCODE00063AUTHORCODE

ولادت

فاضل مقداد يا فاضل سيورى از فقيهان بزرگ قرن نهم هجرى است. او در روستای سیور در شهر حله عراق و در قبیله بنی اسد به دنیا آمد.

جدّ مادرى فاضل مقداد، ركن‌الدين محمد فرزند على استرآبادى جرجانى، مترجم «فصول نصيريه» خواجه نصير از فارسى به عربى است. خاندان مقداد از دانشمندان عرب نجف اشرف هستند كه نسب آنها به قبيلۀ بنى أسد معروف مى‌رسد. از بنى اسد كه شيعه بودند، دانشمندان، اديبان و اميران فراوانى برخاسته‌اند.

متأسفانه از شرح حال وى به ويژه از دوران كودكى، کیفیت تحصيل، ويژگى‌هاى اخلاقى و خدمات فرهنگى و اجتماعى و نيز تعداد استادان و شاگردان وى مطالب زيادى در دست نيست.

تحصیلات

فاضل مقداد تحصيلات مقدماتى علوم اسلامى را در شهرهاى حلّه و بغداد به پايان رساند و براى ادامۀ تحصيل به شهر مقدس نجف رفت و تحصيلات عالى فقه و اصول و كلام را در آن حوزه دنبال نمود. فاضل مقداد با كوشش فراوان در راه تحقيق و پژوهش و طى مراحل اعلاى دانش و فضل، جامع علوم عقلى و نقلى شد و به درجۀ عالى اجتهاد رسيد و متصدى مقام مرجعيت تقليد شد.

استادان و مشايخ

در کتاب‌هاى معتبر علم تراجم، غير از شهيد اول (محمد بن جمال‌الدين مكّى) شيخ و استادى براى فاضل ذكر نكرده‌اند. بعضى از شرح‌حال‌نويسان از علاّمه حلّى، سيد ضياءالدين عبداللّه الاعرجى و سيد عميدالدين به عنوان استادان فاضل مقداد نام برده‌اند.

شاگردان

جمال‌الدين احمد فرزند محمد فرزند محفد حلّى، حسن بن راشد حلّى، سيف‌الدين شغرابى، ظهيرالدين بن حسام، شيخ قاسم‌الدين، على تولينى نحاريرى عاملى، عبداللّه بن مقداد (فرزند فاضل مقداد) و غيره.

وفات

زمان وفات فاضل مقداد، همانند زمان تولدش، براى شرح‌حال‌نويسان مجهول بود، اما پس از تلاش محققان معلوم گشت كه وى در 26 جمادى الثانى سال 826 ه‍.ق وفات كرده است و در قبرستان وای‌السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.

آثار

آداب الحج، الانوار الجلالية في شرح الفصول النصيرية، الاربعون حديثا، ارشاد الطالبين الى نهج المسترشدين، جامع الفوائد في تلخيص القواعد، كنز العرفان في فقه القرآن، اللوامع الالهية في المباحث الكلامية، النافع يوم الحشر، نضد القواعد و....