موسوی جزایری، محمد
سید محمد موسوى جزایرى (1292-1369ش)، معروف به حاج سید محمد بزرگ، از علمای برجسته خوزستان، صاحب اثر الجواهر الغوالی فی فروع العلم الاجمالی در فقه
| نام | موسوی جزایری، محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | سید على‌اکبر |
| متولد | اول ربیع‌الاول سال 1334ق برابر با 1292ش |
| محل تولد | شوشتر |
| رحلت | 29 آذر ماه 1369 مطابق با دوم جمادى الثانى سال 1411ق |
| اساتید | سید مهدى آل طیب |
| برخی آثار | الجواهر الغوالی فی فروع العلم الاجمالی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05349AUTHORCODE |
ولادت
فرزند سید على‌اکبر و نواده محدث متبحر شهیر، سید نعمت‌الله جزایرى(ره)، در شهر شوشتر، در اول ربیع‌الاول سال 1334ق، مطابق با 1292ش متولد گردید.
تحصیلات
پس از گذراندن دوره دروس ابتدایى، تحصیلات علوم دینى خود را نزد دانشمندان و استادان بزرگ شوشتر فراگرفت.
از جمله اساتید ایشان، علامه سید مهدى آل طیب(متوفى 1361ق) و شیخ محمد کاظم شیخ شوشترى(متوفى 1371ق) و شیخ محمدتقى شیخ شوشترى بوده‌اند.
سفر به نجف اشرف
ایشان، پس از اتمام دوره سطح در شوشتر، در سال 1358ق، براى تکمیل معارف به نجف اشرف هجرت نمود و به جوار قبر مطهر جدش امیرالمؤمنین(ع) پناه برد و در راه این هجرت رنج‌هاى فراوان و مصیبت‌هاى سنگینى را تحمل نمود.
در آن‌جا در درس استاد اعظم، یگانه دوران، مرحوم شیخ ضیاءالدین عراقى (معروف به آقا ضیاء)، حاضر گردید و پس از وفات وى، در درس مرجع بزرگ دینى، آیت‌الله خویى(ره) شرکت نمود تا آنکه به چنان مرتبه والایى از علم و اجتهاد و استنباط نائل گردید که جز کسانى که منت و توفیق الهى یار ایشان باشد، به آن نخواهند رسید.
بازگشت به ایران
آن عالم ربانى، پس از حدود سه سال اقامت در نجف، به وطن خود شوشتر بازگشت و به تدریس و تحقیق مشغول گردید و تمامى عمر شریف خود را به ارشاد مردم و امر به معروف و نهى از منکر سپرى نمود.
او با جدیت تمام وارد میدان علم و حکمت گردید، سپس به درجات بالا و مرتبه نهایى علم و فقه و تحقیق نائل آمد و فقیهى جامع، محققى پى‌گیر، اندیشمندى واقع‌بین و داراى رأیى استوار گردید. چه بسیار مسائل پیچیده‌اى که آنها را با بیانش گشود و مطالب گره‌خورده‌اى که با سرانگشتان فکرش باز نمود. مجلس پربرکتش منبعى براى افاضات و افادات و مدرسه‌اى براى ارباب فضل و کمالات بود. از محضر او، هم انسان‌هاى والا بهره مى‌بردند و هم مردم عامى از شهد مواعظش کام‌یاب مى‌گردیدند.
از امتیازات خاص آن عالم ربانى این بود که عشق و ولع عجیبى به تدریس و تحقیق و مذاکره علم داشت و در این راه خستگى و ملالتى او را عارض نمى‌شد، بلکه همواره اشتیاق و نشاط او در این راه رو به افزایش بود. این مزیت را هر که با او در زمان حیاتش کمترین آشنایى و ارتباطى داشت مى‌دانست. او هم‌چنین در میدان عمل و ریاضات نفسانیه شرعى و تخلق به اخلاق الهى مجاهده نمود تا آنکه داراى نفسى مطمئن، صفاتى پسندیده، روحى بردبار و قلبى سلیم گردید.
آن مرد بزرگ، براى خدمت به اسلام و مسلمانان و تعلیم دانش‌پژوهان و پاک‌سازى نفوس مستعدان و تقویت انقلاب اسلامى تا آخر عمر شریف خود کمر همت بست.
وفات
وفات آن بزرگوار روز 29 آذر ماه 1369 مطابق با دوم جمادى الثانى سال 1411 در سن 77 سالگى اتفاق افتاد. روز بعد پیکر پاکشان ابتدا در اهواز و سپس در شوشتر توسط مردم عزادار تشییع گردیده و در مزار معروف به مقام صاحب الزمان مدفون گردید.
آن عالم ربانى، بیشتر اوقات خود را به تدریس و تربیت شاگردان و طلاب علوم دینى صرف مى‌نمود و لذا کمتر براى تألیف و تصنیف فرصت مى‌یافت، اما در عین حال آثار قلمى گران‌بهایى به زبان فارسى و عربى از ایشان به جاى مانده که برخى از آنها که در سطوح بالاى علمى قرار دارند، براى استادان و محققان حوزوى بسیار سودمندند و برخى از آنها براى طلاب و اهل مطالعه به کار مى‌آیند و بخشى از آنها هم براى عموم اقشار مردم مناسب مى‌باشند.
آثار
برخى از تألیفات آن علامه محقق عبارت است از:
1. کتاب فقهى الجواهر الغوالى در فروع علم اجمالى؛
2. حاشیه فقهى بر صلاة جماعت حاج شیخ عبدالکریم حائرى؛
3. حاشیه اصولى بر اجتماع امر و نهى اصول مظفر؛
4. رساله فقهى مثبتات هلال؛
5. حاشیه فقهى بر مستمسک آیت‌الله حکیم؛
6. رساله اصولى استصحاب عدم ازلى؛
7. رساله اصولى قاعده مقتضى و مانع؛
8. حاشیه اصولى بر قاعده لا ضرر امام خمینى(ره)؛
9. کتابى عربى در علم نحو به نام تبصرة الاحباب؛
10. شرح الفیه ابن مالک به فارسى؛
11. شرح تصریف زنجانى به فارسى؛
12. مجالس ماه مبارک رمضان؛
13. کتاب مجالس محرم؛
14. با محرمان راز.
منابع مقاله
پیش‌گفتار چاپ دوم کتاب «الجواهر الغوالى».