فریابی، جعفر بن محمد
جعفر بن محمد فریابی (207-300 یا 301ق)، قاضی و محدث اهل سنت.
تولد
ابوبکر جعفر بن محمد بن حسن فریابی (فیریابی)، معروف به فیریابی صغیر، اهل فاریاب از شهرهای خراسان قدیم از نواحی بلخ بود که در سال 207ق، دیده به جهان گشود.
سفرها و شیوخ
در سال 224ق، به دنبال علم‌آموزی به شهرهای مختلف خراسان، ماوراءالنهر، عراق، حجاز، مصر و شام سفر نمود و با بزرگان و محدثان بسیاری ملاقات کرد و از آنان بهره علمی برد. سپس در بغداد اقامت گزید و از افرادی چون علی بن مدینی و محمد بن بشار بندار حدیث نقل کرد.
شاگردان
فیریابی دانشمندی برجسته و حافظ حدیث و مورد اعتماد در نقل روایات بود و در بغداد مجلس تدریس و املای حدیث داشت. گفته شده که حدود ده یا سی هزار نفر در مجلس درس او حاضر می‌شدند و 316 نفر احادیث او را هنگام تدریس املا می‌کردند. افرادی چون ابوبکر شافعی و ابوطاهر ذهلی از او حدیث نقل کرده‌اند. او مدتی قضاوت دینور را برعهده داشت.
مذهب
او اهل سنت و بر مذهب مالک بود.
وفات
فیریابی در نهایت، در آخرین روز سال 300 یا 301ق، درگذشت و در مقبره باب الانبار بغداد به خاک سپرده شد.
آثار
- صفة النفاق؛
- ذم المنافقين؛
- دلائل النبوة؛
- فضائل القرآن؛
- مناقب مالك؛
- السنن (که به گفته الندیم کتابی بزرگ و شامل حدود پنجاه کتاب بوده، تألیفات جعفر می‌باشد)[۱].
- كتاب الجنائز؛
- كتاب الصور والتماثيل؛
- أحكام العيدين؛
- كتاب الصيام؛
- كتاب صدقة الفطر؛
- كتاب القدر؛
- كتاب الذكر؛
- كتاب تحريم الذهب والحرير؛
- كتاب الرؤيا؛
- كتاب الكنی؛
- كتاب النكاح؛
- كتاب اللباس؛
- كتاب أدب الإسلام؛
- كتاب ترك المراء؛
- ما أسند سفيان الثوري؛
- كتاب البكاء[۲].
پانویس
منابع مقاله
- فضل‌الله جبریل، یوسف عثمان، مقدمه کتاب «فضائل القرآن»، تألیف جعفر بن محمد فریابی، ریاض، عربستان، مكتبة الرشد، چاپ اول، 1409ق.
- بی‌نام، دایرة‌المعارف مؤلفان اسلامی، پایگاه کتابخانه مدرسه فقاهت، به آدرس: