واعظ‌زاده خراسانی، محمد
محمد واعظ‌زاده خراسانى، در سال 1304ش، برابر با 23 ذى‌قعده 1343ق، در شهر مشهد مقدس در يك خانواده مذهبى و روحانى ديده به جهان گشود.
| نام | واعظ زاده خراسانی، محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1304 ش |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00471AUTHORCODE |
وى پس از گذراندن دوره مكتب‌خانه و مدرسه، در سال 1318ش، همراه پدر بزرگوارش مرحوم حاج شيخ مهدى واعظ خراسانى راهى نجف اشرف شده و تا اواسط سال 1321 در آنجا ادبيات و مقدمات و سطوح ابتدايى فقه و اصول را فراگرفت. در اين سال به مشهد مراجعت نمود و در حوزه علمیه مشهد تحصيلات حوزوى را تا سال 1328 در رشته‌هاى مختلف علوم اسلامى، اعم از نقلى و عقلى و معارف و نيز سطوح عالى و بخش‌هايى از درس خارج فقه و اصول را نزد استادان آن حوزه، مانند: آيت‌الله سيد يونس اردبيلى، آيت‌الله كفائى، آيت‌الله ميرزا مهدى اصفهانى، آيت‌الله حاج شيخ هاشم قزوينى، آيت‌الله حاج شيخ مجتبى قزوينى، آيت‌الله حاج شيخ كاظم دامغانى و ديگران طى نمود.
در شهريور سال 1328ش، به حوزه علمیه قم منتقل و طى 11 سال از درس‌هاى استادان بزرگ آن سامان و مراجع تقليد وقت، آيت‌الله بروجردى، آيت‌الله سيد محمد حجت، آيت‌الله سيد صدرالدين صدر، آيت‌الله گلپايگانى، آيت‌الله اراكى و چند سال از درس اصول حضرت امام خمينى(ره) و از درس فلسفه علامه طباطبايى استفاده نموده و در علوم نقلى و عقلى از ايشان اجازه اجتهاد دريافت كرد و همچنين اجازه نقل حديث را از شخصيت‌هاى بزرگى همچون علامه شيخ آقابزرگ تهرانى، علامه سمنانى، آيت‌الله رامهرمزى و آيت‌الله بروجردى اخذ نمود.
وى در حوزه علمیه قم در تدوين كتاب حديث بزرگ «جامع أحاديث الشيعة» نزد آيت‌الله بروجردى شركت داشته است و نيز ايشان از مؤسسين و نويسندگان مجله قديمى و پربار «درس‌هايى از مكتب اسلام» بوده و همراه بزرگان حوزه - كه برخى اكنون مرجع تقليد هستند - مانند آيت‌الله مكارم شيرازى، آيت‌الله اردبيلى، آيت‌الله نورى همدانى، در تنوير افكار مردم، خصوصا نسل جوان مى‌كوشيدند.
يكى از پربارترين دوران زندگى ايشان مربوطه به زمانى است كه از سال 1339ش، به جهت تدريس در دانشگاه مشهد مقدس (دانشگاه فردوسى) از ايشان دعوت به عمل آمد و با تشويق آيت‌الله شهيد دكتر بهشتى در دانشكده معقول و منقول سابق (دانشكده الهيات و معارف اسلامى كنونى) به تدريس مشغول گرديد.
ايشان در زمينه‌هاى تفسير قرآن، فقه، فقه الحديث، تاريخ تفسير، تاريخ حديث، تاريخ علوم عقلى، تاريخ فقه، قواعد فقه، تاريخ علوم اسلامى، تاريخ اسلام و گاهى فلسفه و كلام به تدريس و ارشاد دانشجويان همت گماشت و سال‌ها به‌عنوان استاد تمام‌وقت دانشگاه، به تربيت نسل جوان اين مرز و بوم پرداخته و تاكنون به اين مهم اشتغال دارد. چندى هم در دانشگاه علوم اسلامى رضوى مشهد و نيز در دانشگاه تربيت مدرس و دانشكده الهيات تهران تدريس نموده است.
وى، همچنين علاوه بر تدريس در حوزه و دانشگاه، به فعالیت‌های فرهنگى ديگرى اشتغال داشته كه فهرست‌وار اشاره مى‌شود:
استاد واعظ‌زاده در هيئت‌هاى امناى دانشگاه مذاهب اسلامى، مدرسه عالى شهيد مطهرى، دانشگاه علوم اسلامى رضوى و در شوراى عالى كتابخانه ملى عضويت دارد و نيز چندى با سازمان «سمت» همكارى داشته است و نيز دو گروه قرآن و اقتصاد اسلامى در بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى تحت مديريت وى است.
از استاد واعظ‌زاده خراسانى آثارى چند به رشته تحرير درآمده كه به شرح ذيل است:
- تصحيح و تحقيق دو كتاب «المقنع و الهداية» از شيخ صدوق؛
- شركت در تأليف «جامع أحاديث الشيعة»؛
- تحقيق و ترجمه كتاب «الجمل و العقود في العبادات» از شيخ طوسى؛
- گردآورى و تصحيح و انتشار مقالات كنگره شيخ طوسى در سه جلد و نيز كتاب رجال و فهرست شيخ طوسى از سوى آن كنگره در دو جلد؛
- تحرير مقالات فراوان در مجلات مكتب اسلام، نشريه دانشكده الهيات، نشريه مشكات به زبان فارسى و در مجله الإرشاد، رسالة القرآن، رسالة الثقلين و رسالة التقريب به زبان عربى؛
- سخنرانى‌ها و تحقيقاتى درباره استاد مطهرى كه در يادنامه‌هاى ايشان و سه‌تاى از آنها در كتاب «سه گفتار درباره استاد شهيد مطهرى» چاپ شده است؛
- سخنرانى‌ها و مقالات راجع به وحدت و تقريب كه بخشى از آنها در كتاب نداى وحدت چاپ شده است؛
- مصاحبه‌هاى فراوان كه بخشى از آنها در كتاب پيام وحدت و ويژه‌نامه‌هاى كنگره‌هاى وحدت و مجله حوزه و ويژه‌نامه‌هاى علامه جعفرى و حضرت آقاى فلسفى و جز اينها چاپ شده است؛
- تقريرات درس اساتيد وى در مشهد و قم در فقه و اصول در چند مجلد؛
- مقالاتى راجع به امام و انقلاب در كتاب امام خمينى و انقلاب اسلامى؛
- مقدمه و تقريظ بر كتاب‌هايى چند از جمله مقدمه مفصل سلسله كتب رجاليه آيت‌الله بروجردى كه زير نظر استاد واعظ‌زاده در مشهد چاپ شده است. نيز مقدمه «الرسائل العشر» از شيخ طوسى كه از سوى انتشارات جامعه مدرسين در قم چاپ گرديده است؛
- طرح و مشاركت در تأليف كتاب «المعجم في فقه لغة القرآن و سر بلاغته» كه زير نظر وى در گروه قرآن بنياد پژوهش‌هاى اسلامى در دست تأليف است كه تاكنون پنج جلد از آن چاپ شده است؛
- طرح و مشاركت در تأليف كتاب «نصوص في الاقتصاد الإسلامى كتابا و سنة و فقها» كه در گروه اقتصاد اسلامى آن بنياد تأليف و تاكنون 9 مجلد از آن چاپ شده است و بقيه در شرف چاپ است؛
- طرح و مشاركت در تأليف كتاب «نصوص في علوم القرآن» كه در گروه قرآن آن بنياد در دست تأليف است؛
- گردآورى احاديث عترت از طرق اهل سنت با شركت ديگران كه در قم زير چاپ است؛
- كلياتى در تاريخ فقه كه بخشى از آن در مجله دانشكده الهيات مشهد چاپ گرديده و همچنان ادامه دارد؛
- مقدمات تفسير هدايت؛
- ترجمه جوامع الجامع؛
- فرهنگ لغات قرآن؛
- فروغ قرآن؛
- اميرالمؤمنين اسوه وحدت؛
- مقدمه كتاب قوارع القرآن؛
و...
منابع مقاله
سايت حوزه دات نت در تاريخ 15 تيرماه 1391 به آدرس: http://www.hawzah.net/fa/article/articleview/61992.
وابسته‌ها
المعجم في فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته
الجمل و العقود فی العبادات/ترجمه
زندگی آیت‌الله بروجردی و مکتب فقهی، اصولی، حدیثی و رجالی وی
[[ترتیب اسانید کتاب الخصال، کتاب معانی الاخبار، کتاب علل الشرایع، کتاب ثواب الاعمال و عقاب الاعمال للشیخ الصدوق]]
مجموعه مقالات فارسی اولین مجمع بررسیهای اقتصاد اسلامی
رجال اسانید، «او طبقات رجال» کتاب رجال الکشی، فهرست الشیخ الطوسی، فهرست الشیخ النجاشی
رجال اسانید، او، طبقات رجال کتاب التهذیب لشیخ الطوسی
رجال اسانید او طبقات رجال کتاب الکافی للشیخ الکلینی
الوحدة الإسلامیة، عناصرها و موانعها
حیاة الإمام البروجردی وآثاره العلمیة و اتجاهه فی الفقه والحدیث و الرجال