شافعی، محمد بن ادریس
ابوعبدالله محمد بن ادریس شافعى (150-204ق)، معروف به امام شافعی، یکی از ائمه چهارگانه اهل سنت و پیشوای مذهب شافعی و از طبقه چهارم فقیهان تابعی مکه است.
| نام | شافعی، محمد بن ادریس |
|---|---|
| نامهای دیگر | شافعی، ابوعبدالله محمد
اب‍و ع‍ب‍دال‍ل‍ه محمد بن ادریس ال‍ش‍اف‍ع‍ی امام شافعی، محمد محمد بن ادریس امام ال‍ش‍اف‍ع‍ی مطلبی، محمد بن ادریس امام محمد بن ادریس شافعی قرشی مطلبی، محمد بن ادریس |
| نام پدر | ادریس |
| متولد | 150ق |
| محل تولد | غزه |
| رحلت | 204 ق |
| اساتید | مالک بن انس |
| برخی آثار | أحكام القرآن (شافعی)
الرساله |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02701AUTHORCODE |
ولادت
در سال 150ق (سال وفات ابوحنیفه) در غزّه، از شهرهاى فلسطین، و به نقلی در یمن به دنیا آمد. تولد شافعی در شهر غزه از شهرت بیشتری برخوردار است. از خود شافعی نیز نقل شده است:
«من در غزه متولد شدم و سپس در حالی که دو سال داشتم به مکه آورده شدم»
شافعی در همان ایام کودکی و قبل از دو سالگی، پدرش را از دست داد. البته شهر غزه وطن آباء و اجدادی وی نبود؛ بلکه پدر امام شافعی به جهت کاری به آنجا آمده بود ولی در آنجا درگذشت. مادرش فاطمه دختر عبیدالله بن حسن بن حسین بن علی بن ابیطالب (ع) وی را به مکه برد.
تحصیلات
شافعى سالهاى بسیارى را در میان «اهل البدو» سپرى کرد و عربیّت او شهرۀ خاص و عام گشت. قرآن را در هفت سالگى، دو کتاب الموطّا، مالک بن انس(م 179 ق) رئیس مذهب مالکیه، را در ده سالگى در سینه جاى داد.
شافعى متوالیا میان مکه، بغداد و مصر در سفر بوده است، مدتى در نجران، از شهرهاى یمن بر منصب قضاوت نشسته است. سرانجام در سال 200ق به مصر بازگشت و تا پایان عمر در آنجا ماند. در دورۀ خلافت ایوبیان (540-613 ق) در مصر بارگاه با شکوهى جهت او بر پا شد که مأمن زائران مختلف دنیاست. اشعار بسیارى را به او نسبت داده‌اند. مسلم بن خالد الزنجى(متوفای 179 ق) و مالک بن انس از استادان او، و فقهاى بزرگى مانند مزنى(متوفای 264 ق) و بویطى(270 ق) از شاگردان او به شمار مى‌روند.
وفات
در سال 204ق در فسطاط، از شهرهاى مصر، چشم از جهان فرو بست.
آثار
- الامّ در 7 جزء مهمترین کتاب شافعى است.و به احکام عملى و فقهى مى‌پردازد.
- الرسالة مهمترین کتاب شافعى در اصول فقه است.این اثر به بیان خاص و عام، ناسخ و منسوخ، مجمل و مبیّن قرآن مى‌پردازد.
- احکام القرآن(کتابى مستقل غیر از کتاب مورد بحث) در این اثر گونه‌اى از معنا شناسى آیات احکام را ارائه مى‌دهد.آراء مهم شافعى در باب قرآن بیشتر در «الرساله»آمده است.
- جامعى المزنى
- الکبیر و الصغیر
- مختصر آنها
- مختصر الربیع
- مختصر البویطى
- حرمله
- الحجة
- الامالى
- الاملاء
در مجموع 103 اثر در تفسیر، فقه، اصول فقه، و ادب براى او بر شمرده‌اند.