سفرنامه سدید السلطنه
سفرنامه سديدالسلطنه اثرى از محمدعلى خان كبابى است. او يك بار در سال‌هاى 1314-1316 ه.ق و در روزگار مظفرالدين شاه قاجار، از بوشهر به تهران و مشهد رفته و از مشهد به تهران و سپس به كربلا سفر كرده است. پس از سياحت از راه بصره و خليج فارس به بوشهر و بندرعباس بازگشته است. سفر دوم او در سال 1308 خورشيدى از بندرعباس به تهران بوده است.
| سفرنامه سدید السلطنه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اقتداری، احمد (محقق) سدید السلطنه، محمد علی (نویسنده) |
| ناشر | آستان قدس رضوی، شرکت به نشر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1362 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ایران - سیر و سیاحت - قرن 13ق.
سدید السلطنه، محمد علی، ۱۲۵۱ - ۱۳۲۰ق. - سفرها - ایران سفر نامه‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 1398 /س4س7 |
گزارش محتوا
مؤلف تا اواسط سال 1309 در تهران اقامت داشته و يادداشت‌هاى روزانه و پراكنده‌اى را با همراه سه منشى نگاشته است. يكى از آنها به نام غلامرضا پسر زين‌العابدين لارى بوده است. نوشته‌هاى او بسيار ساده و روان است و تكلف و تصنع ندارد.
سديدالسلطنه ظاهرا خود بسيار كم مى‌نوشته و همواره دو سه منشى داشته و مطالب را به آن منشيان املاء مى‌كرده و با تقرير او منشيان مى‌نوشته‌اند. براى تحرير سفرنامه مورد بحث به نام «التدقيق فى سير الطريق» ظاهرا سه منشى او اهتمام كرده‌اند و با تقرير سديد نوشته‌اند. با يكى از آنها به نام غلامرضا پسر زين‌العابدين لارى و دومين ميرزا يوسف رفسنجانى و ديگرى احود آقا محصّل مدرسه علميّه تهران است. قسمت‌هايى را كه خود سديد نوشته از سياق خطش آشكار، امّا بسيار كم است.
چون وى يادداشت‌هاى سفر خود را با بيان مطالب مى‌نويسد. بنابراین هيچ‌گونه قصد ترسّل و اديبانه نوشتن و هنر نويسندگى نشان دادن نداشته است. به همين جهت جملات سفرنامه بسيار ساده، سخنان محاوره و زبانزد مردم روزگارش است و ابدا تكلف و تصنع ندارد. سديد منتهاى دقت نظر در ثبت كتيبه‌ها و الواح تاريخى دارد، ذكر بناها و اسلوب معمارى آثار قديمه از خصوصيات يادداشت‌هاى او است.
منابع مقاله
مجله دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران، عنوان مقاله: جهانگردى و سفرنامه نويسى در اسلام و ايران، نویسنده: على محمد موذنى.