فقیهی، علی‌اصغر
استاد على‌اصغر فقيهى، اوّلين فرزند خانواده، در روز 12 دى ماه 1292ش. برابر با سال 1336ق. در يكى از محله‌هاى قديمى شهر قم و در خانواده‌اى روحانى متولد گرديد.
| نام | فقیهی، علی‌اصغر |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1292 ش |
| محل تولد | |
| رحلت | 1382 ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | تاریخ آل‌بویه
تاریخ مذهبی قم، بخش اول از تاریخ جامع قم چگونگی فرمانروائی عضدالدوله دیلمی و بررسی اوضاع ایران در زمان آل‌بویه |
| کد مؤلف | AUTHORCODE05545AUTHORCODE |
پدرش آقا شيخ ابوالحسن فقيهى متوفاى 1359ق. و جدّ وى آخوند ملامحمد تا چند پشت در سلك روحانیت بودند و به زهد و تقوا شهرت داشتند.
شيخ ابوالحسن و برادرش شيخ احمد از مدرسان دروس سطح و فضلاى حوزه علميه قم و از شاگردان آيات عظام حاج شيخ عبدالكريم حايرى متوفاى 1355ق، آقاشيخ محمد فيض قمى متوفاى 1370ق، آقا شيخ محمد ارباب قمى متوفاى 1341ق. و آقا سيدابوالحسن اصفهانى متوفاى 1365ق. بودند.
اين دو عالم بزرگوار در مدرسه «جهانگيرخان» دروس حوزوى را تدريس می‌كردند و در ايام تبليغ براى وعظ و ارشاد مردم به روستاهاى قم مى‌رفتند.
کسب علم و دانش
على‌اصغر در پنج سالگى به مكتب‌خانه محله‌اش كه توسط تنها خانم باسواد آن محله اداره مى‌شد، رفت. وى الفبا را با سبک مكتب خانه‌اى، همراه با پاره‌اى از مسائل دينى در خور فهم آن سن و سال؛ مثل: اذان، اقامه و نماز آموخت. او سپس قرآن را كه به طور معمول از آخرين سوره‌هاى جزء سى ام تدريس مى‌شد، فراگرفت. وى بعد از آن، بقيه قرآن و برخى متون فارسى، از قبيل گلستان سعدى و بعضى نامه‌هايى را كه توسط منشيان قديمى تحرير شده بود و در مكتب‌خانه‌ها تدريس مى‌شد، آموخت. على‌اصغر كه در ده سالگى نوشتن و خواندن كتاب‌هاى روان و ساده فارسى و قرآن را تا حدّى فرا گرفته بود، به مدرسه «جهانگيرخان» كه در نزدیکى منزلشان بود و پدر و عمويش نيز در آن مدرسه تدريس می‌كردند، رفت. وى نصاب الصّبيان و جامع المقدمات را نزد پدرش به طور كامل خواند.
در دانشگاه
پس از تأسيس دانشكده معقول و منقول در دانشگاه تهران و شرايط و جوّ عمومى حاكم بر حوزه و ديدگاه روحانیت نسبت به دانشگاه‌ها آقاى فقيهى كه 19 سال داشت، تصميم گرفت از تحصيلات دانشگاهى نيز بهره‌مند شود. او در سال 1315ش. در دانشكده ياد شده كه داراى سه رشته تحصيلى در علوم معقول، منقول و ادبيات بود، در رشته ادبيات ثبت نام كرد. او پس از پشت سرگذاشتن امتحانات ورودى تحصيلات خود را در آن دانشكده شروع نمود. از آن جا كه وضع مادّى پدر براى تأمين هزينه‌هاى تحصيلى مساعد نبود، او در دفترخانه‌اى كه مقابل بازار بزرگ تهران قرار داشت، مشغول به كار شد.
از استادان مشهور آقاى فقيهى در اين مقطع تحصيلى مى‌توان از آقايان: ميرزا محمود شهابى، بديع‌الزمان فروزانفر، احمد بهمنيار، عبدالعظيم قريب، مهدى الهى قمشه‌اى، محسن هشترودى و... نام برد كه در اين دانشكده، ادبيات فارسى و عربى، علوم تجربى، رياضيات، تاريخ ادبيات، فلسفه و... را تدريس می‌كردند.
آقاى فقيهى در شهريور ماه سال 1319ش. تحصيلات دانشگاهى خود را به پايان رسانيد. او رساله پايانى‌اش را در موضوع تأثير ايرانيان در بسط تمدن اسلامى نوشت و موفق به دريافت مدرک كارشناسى ارشد در رشته ادبيات گرديد.
آقاى فقيهى در آبان 1319ش. به عنوان دبير، به قم بازگشت. وى با معرفى خود به اداره فرهنگ قم، حكم رسمى خود را براى تدريس در دبيرستان حكيم نظامى دريافت كرد و در اين دبيرستان به تدريس درس‌هاى عربى، فارسى، تاريخ و جغرافيا پرداخت. استاد فقيهى پس از سال‌ها تدريس و كسب تجربيات آموزشى، از سوى دبيران و همكارانش در آن دبيرستان، براى پذيرفتن مسؤوليت اداره دبيرستان پيشنهاد شد.
او بر خلاف ميل باطنى‌اش، به خاطر احترام به رأى و حسن نظر همكاران خود، براى مدتى، مسئوليت اداره دبيرستان را عهده‌دار گشت.
استاد فقيهى بيش از سى سال (1319 تا 1350ش.) در قم به تدريس پرداخت. او علاوه بر دبيرستان حكيم نظامى در دبيرستان‌هاى اوحدى، صدر اوحدى، دخترانه پنبه‌چى و دين و دانش نيز تدريس مى‌كرد. وى در سال 1350ش. تقاضاى بازنشستگى نمود و پس از آن به تهران مهاجرت كرد. و تا سال 1358ش. در دبيرستان‌هاى علوى و نيكان مشغول تدريس بود و بعد از آن نيز به قم بازگشت.
آثار
- تاريخ و عقايد وهابيان
- وهابيان
- ترجمه عهدنامه مالك اشتر
- دستورهاى املا و انشا
- جغرافياى كشورهاى اسلامى و تاريخ اسلام
- ترجمه توحيد مفضّل
- سفرنامه حجّ
- چگونگى فرمانروايى عضدالدوله ديلمى...