الهی قمشهای، مهدی
مهدی الهی قمشهای (1280-1352ش)، از علمای شیعه، مترجم قرآن و از اساتید دانشگاه الهیات دانشگاه تهران بود. او در حکمت و فلسفه و عرفان و فقه و اصول و تفسیر، دانش داشت و دارای طبع لطیف و خط خوشی هم بود.
| نام | الهی قمشهای، مهدی |
|---|---|
| نامهای دیگر | الهی قمشهای، محیالدین م‍ه‍دي
ق‍م‍ش‍ه‌اي، م‍ه‍دي الهی قمشهای، محمد م‍ه‍دي الهی قمشهای، محمد دکتر مهدی الهی قمشهای حکیم الهی قمشهای Mirza Mahdi Elahi Qomshehei |
| نام پدر | میرزا ابوالحسن |
| متولد | 1280ش |
| محل تولد | قمشه اصفهان (شهرضا) |
| رحلت | 1352ش / 1393ق / 1973م |
| اساتید | شیخ اسدالله یزدی
ملا محمدعلی معروف به حاجی فاضل، محمدهادی فرزانه قمشهای |
| برخی آثار | صحيفه سجاديه /نوع اثر:کتاب /نقش: مترجم
منظومه نغمه حسینی |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02856AUTHORCODE |
زیست‌نامه
میرزا مهدی الهی قمشهای معروف به محیالدین، فرزند میرزا ابوالحسن از علمای تهران بود که در سال 1322 در قمشه اصفهان (شهرضا) به دنیا آمد.[۱] در اشعارش به الهی تخلص می‌کرد. اصالتاً از سادات بحرین بود و نیاکانش در زمان نادرشاه از بحرین به قمشه آمدند و در آنجا مقیم شدند. لذا به الهی قمشهای مشهور بود. علامه حسن‌زاده از زبان او می‌نویسد: «بارها به این بنده می‌فرمود که من اصلاً، از سادات بحرینم ولی چون در کسوت متعارف فعلی که اختصاص به شیخ دارد شناخته شده‌ام از تبدیل عمامه سفید به سیاه خودداری می‌کنم»[۲] او اکثر تابستان‌ها برای زیارت به مشهد می‌رفت.[۳]
وفات
میرزا مهدی الهی، در شب سه‌شنبه دوازدهم ربیع‌الثانی 1393 قمری مطابق با 25 اردیبهشت 1325 شمسی از دنیا رفت. صبح روز قبلش درسش را برگزار کرده بود و آثاری از بیماری در وی نبود. جنازه‌اش را به قم حمل و در وادی‌السلام این شهر دفن کردند.[۴] علامه طباطبایی در خاکسپاری میرزا مهدی الهی بسیار گریست.[۵]
اطلاعات علمی
اساتید و سفرهای علمی
وی دروس ابتدایی و سطوح نهایی را در فقه و اصول از علما و حکمای قمشه و اصفهان فرا گرفت و از آنجا به مشهد سفر کرد. در مشهد از اساتید بنام آنجا مانند آقابزرگ حکیم، حاج‌آقا حسین قمی، میرزا مهدی اصفهانی و آیت‌الله برسی و... بهره برد. او پس از مشهد به تهران رفت و در دانشکده الهیات و دانشگاه تهران به تدریس فلسفه و حکمت و سایر علوم پرداخت.[۶] از دیگر اساتید او می‌توان شیخ اسدالله یزدی، ملا محمدعلی معروف به حاجی فاضل، محمدهادی فرزانه قمشهای و... را نام برد.[۷] او خط را از میرخانی تعلیم می‌گرفت.[۸] وی در شب‌های جمعه جلسه درس تفسیر داشت.[۹] و کتاب قانون بوعلی را هم در تهران تدریس می‌کرد.[۱۰] طبع لطیف او باعث سرایش دیوان اشعار او شده است.
شاگردان
ربانی تربتی؛
سید ابوالحسن رفیعی قزوینی؛
دکتر محمد انور؛
کاظم مدیر شانه‌چی؛
محمدباقر محقق؛
عبدالرحیم ملکیان.[۱۱]
آثار
تألیف
حکمت الهی در دو جلد کلیات دیوان الهی (شامل نغمه الهی، نغمه حسینی، نغمه عشاق)
توحید هوشمندان (ترجمه و شرح فصوص فارابی)[۱۲]
تصحیح تفسیر ابوالفتوح رازی و تعلیقات بر آن[۱۳]
تصحیح دوبیتی‌های باباطاهر[۱۴]
ترجمه
ترجمه آزاد و خلاصه تفسیر قرآن کریم؛
ترجمه آزاد مفاتیح‌الجنان شیخ عباس قمی؛
ترجمه و شرح صحیفه سجادیه[۱۵]
پانویس
- ↑ ر.ک: شریف رازی، محمد، ج8، ص108
- ↑ ر.ک: حسن‌زاده آملی، حسن، ص83
- ↑ ر.ک: همان، ص86
- ↑ ر.ک: همان، ص92-93
- ↑ ر.ک: همان، ص91
- ↑ ر.ک: شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج8، ص108
- ↑ ر.ک: حسن‌زاده آملی، نامه‌ها برنامه‌ها، ص84
- ↑ ر.ک: همان، ص88
- ↑ ر.ک: همان، ص84
- ↑ ر.ک: همان، ص85
- ↑ ر.ک: سایت راسخون
- ↑ ر.ک: همان
- ↑ ر.ک: حسن‌زاده آملی، نامه‌ها برنامه‌ها، ص84
- ↑ ر.ک: همان، ص88
- ↑ ر.ک: شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج8، ص109
منابع مقاله
شریف رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، کتاب‌فروشی اسلامیه، تهران، 1352 ش. حسن‌زاده آملی، حسن، نامه‌ها برنامه‌ها، الف لام میم، قم، 1386 ش. پایگاه اینترنتی راسخون به آدرس: http://rasekhoon.net/article/show/156510