خوزانی، محمدابراهیم
محمدابراهیم بن غیاث‌الدین خوزانی اصفهانی (متوفای 1160ق- اصفهان)، از بزرگان و محدّثان برجسته قرن دوازهم هجری در اصفهان
| نام | خوزانی، محمد ابراهیم |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | غیاث‌الدین |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 1160 ق |
| اساتید | ملاّعلی نقی بن محمّدتقی کمره‌ای
ملاّمحمّد نصیر گلپایگانی ظام الدّین حسین بن محمّد اسماعیل خادم |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00383AUTHORCODE |
وى كه عالمى فاضل و كامل و متبحر در فقه، اصول و حكمت بود، اوايل قاضى اصفهان بوده و سپس قاضى عسكر نادر شاه گرديد.
تحصیلات
وی در اصفهان به تحصیل پرداخت.
اساتید
اساتید ایشان نیز عبارت‌اند از ملاّعلی نقی بن محمّدتقی کمره‌ای، ملاّ محمّد نصیر گلپایگانی و محمّدحسن خواهرزاده او، نظام‌الدّین حسین بن محمّد اسماعیل خادم، ابی‌البرکات بن محمّداسماعیل، جمال‌الدّین محمّد بن نظام‌الدّین حسن، ملاّ کمال‌الدّین محمّد فسوی و ملاّ ابوالحسن فتونی عاملی، امير محمدحسين خاتون‌آبادى و مير محمدباقر خليفه سلطانى
تدریس
ایشان بعد از تحصیل در اصفهان به تدریس مشغول بود، سپس قاضی اصفهان شد، میرزا عبدالنّبی قزوینی از معاصران او گوید: «متمهدا فی الفقه و اصوله و حاذق فی الحکمه و فصوله، دقیق الذّهن، جیّد الفهم، عمیق الفکر، کامل العلم، صاحب التّقریر الفائق و التّحریر الرّائق».
اجتهاد
از جمعی از بزرگان فقهاء و محدّثین، مفتخر به اخذ اجازه گردیده است که از آن جمله‌اند: میرمحمّدحسین خاتون‌آبادی، میرمحمّدباقر خلیفه‌سلطانی، شیخ حسین ماحوزی، میرزا محمّدرحیم سبزواری، ملاّمحمّدقاسم هزارجریبی و ملاّمحمّدطاهر بن مقصودعلی اصفهانی
وفات
او سرانجام قاضی عسکر نادرشاه گردید، و در سال ۱۱۶۰ق به دستور نادرشاه او را شهید نمودند، گویند مدفن او در قبرستان آب‌بخشان اصفهان است.
در «فوائد الرضوية» (1:9)، درباره او گفته شده: متمهر در اصول فقه و حاذق در حكمت و معقول، دقيق الذهن، عميق الفكر، كامل العلم، شيرين‌كلام و عذب البيان بود.
آثار
- أمان الحثيث في دراية الحديث؛
- تفسير آيه «و إذا قرئ القرآن»؛
- تفسير قرآن؛
- حواشى بر كتب اربعه؛
- رساله در تحريم غنا؛
- رساله در اينكه درهم و دينار مانند هم است يا اينكه قيمت در آنها معتبر مى‌باشد؛
- رساله در مشروعيّت تلقين ميّت جهت اطفال؛
و...
در كتاب «روضات الجنات» (652)، در ضمن شرح حال حاج شيخ محمد [بن محمدزمان] كاشانى از او نامی‌برده شده است. در كتاب «راهنماى دانشوران» (1:259)، درباره او چنين گفته شده است: خوزانى (با ضمّ و سكون) منسوب است به خوزان و آن نام چندين موضع است و از جمله قريه خوزان ماربين اصفهان است و از منسوبين بدانجاست: قاضى محمدابراهیم خوزانى... و احمد بن محمد خوزانى اصفهانى، در طبقه شعرا.
ابيات زير از اشعار او مى‌باشد:
| خذ في الشباب من الهوى بنصيب | إنّ المشيب إليه غير حبيب | |
| و دع اغترارك بالخضاب و عاره | فالشيب أحسن من سواد خضيب |
منابع مقاله
- سايت راسخون، چهارشنبه 24 فروردين 1390ش، برگرفته از كتاب دانشمندان و بزرگان اصفهان (جلد اول).
- ميرزا محمدعلى (معلم حبيب‌آبادى)، «مكارم الآثار در احوال رجال دو قرن 13 و 14 هجرى»، ج 1، ص 237.