أنساب الأشراف (5 جلدی)
انساب الاشراف كه عنوان دقيق آن «جُمل من انساب الاشراف»، تأليف یکى از مورخان و نسب شناسان سده سوم هجرى به نام احمد بن یحیی بلاذرى است كه به نسب‌شناسى و شرح حال افراد زيادى از شخصيت‌هاى جاهليت و صدر اسلام پرداخته است. شيوه مؤلف چنين است كه ابتدا بزرگ قبيله يا خاندان را اشاره كرده و سپس زيرمجموعه‌ها و نسل وى را شرح مى‌دهد.
| أنساب الأشراف (5 جلدی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بلاذری، احمد بن یحیی (نویسنده)
محمودی، محمدباقر (محقق) عباس، احسان (محقق) دوری، عبدالعزیز (محقق) حمید الله، محمد (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | جُمل من انساب الاشراف |
| ناشر | مؤسسة الأعلمی للمطبوعات |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1397 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | آل ابوطالب - نسب نامه
اعراب - نسب نامه سادات - نسب نامه علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - احادیث اهل سنت علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - سرگذشت نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | CS 1083 /ب8الف8 1352 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عنوان «اشراف» در دوره‌هاى پس از مؤلف این کتاب، بر ذريه پيامبر(ص) يا اعضاى قبيله قريش اطلاق مى‌شد اما در اينجا عام‌تر از آن به معنى بزرگان عرب يا تمامى كسانى كه از نژاد خالص عرب بوده‌اند، در نظر گرفته شده است.
با آنكه موضوع کتاب، انساب است لیکن مجموعه‌هاى از اخبار و گزارش‌هاى مهم تاريخى در آن عرضه شده و بيش از آنكه منبع نسب‌شناسى باشد، از منابع مهم تاريخ اسلام به شمار مى‌رود.
محتواى کتاب
جلد نخست از چاپ 13 جلدى این کتاب، به رسول خدا(ص) اختصاص يافته و در حقيقت سيره نبوى است. حدود یک سوم کتاب به خاندان بنى‌هاشم پرداخته و حجم بسيار كمى درباره خاندان بنى‌عباس و حدود چهل درصد به خاندان بنى امیه اختصاص دارد. یکى از بخشهاى بسيار مهم در انساب الاشراف، اخبار مربوط به خوارج است و ذيل احوال خلفا، از خوارج معاصر آنان و فعاليتهایشان ياد مى‌كند كه گاه در هيچ مأخذ ديگرى بدين تفصيل نيامده است.
منابع کتاب
منابع این کتاب عبارتند از آثار مهم تاريخى كه برخى از آنها از دست رفته است مانند آثار مدائنى، هشام كلبى، ابومخنف، واقدى، ابن سعد و...
در این کتاب، ذيل نسب ابوطالب درباره امیرالمؤمنين على(ع) و فرزندان آن حضرت امام حسن و امام حسین(عليهماالسلام) به تفصيل بحث شده و با توجه به قدمت و اعتبار کتاب، شرح حال این سه امام در آن قابل توجه و مغتنم است. با این حال کتاب حاضر از توجه لازم مورخان شيعه بلكه عموم تاريخ‌نویسان مغفول مانده است. شرح حال سه امام نخست با تحقيق مرحوم محمودى به طور جداگانه منتشر شده است.