الگو:صفحهٔ اصلی/مقالهٔ برگزیده دوم
ابوجعفر، محمد بن محمد بن حسن طوسى(طوس 579-653ش، بغداد)، معروف به محقق طوسى و خواجه نصيرالدين طوسى در جمادىالأولى 597ق، برابر با فوريه 1201م، در طوس متولد شد. پدرش محمد بن حسن از فقهاى اماميه و محدثان طوس بود و خواجه در تحت تربيت چنين پدر دانشمندى پرورش يافته است.
او در آغاز كودكى، قرآن مجيد را آموخت و اقسام علوم ادبى، از قبيل صرف و نحو و اشتقاق و مبانى علل و لغت را فراگرفت و احاديث نبوى و آثار بزرگان دين را آموخت و در نزد پدر به تحصيل علم فقه و اصول و حديث پرداخت و به گفته بعضى او نزد دايى خود مقدمات منطق و حكمت را ياد گرفت و بر حقايق علوم طبيعى و الهى واقف گشت.
در اين دوران به تحصيل علوم رياضى از قبيل حساب و هندسه، جبر و موسيقى رو آورد و با دقت تمام به تحصيل اين علوم پرداخت. گفتهاند او نزد كمالالدين محمد حاسب از شاگردان افضلالدين كاشانى و دوست و همدم پدرش، فن رياضى را خوانده است.
وى بعد از وفات پدرش بنا بر وصيت او كه گفته بود: «به جاهايى برو كه در آنجا اساتيد فن هستند»، به مسافرت پرداخت و در هر جا عالمى را يافت، از او بهره گرفت تا اينكه در نيشابور اقامت گزيد.
خواجه پس از حمله مغول به ايران، نيشابور را ترك كرد و درحالىكه در پى مأمنى مىگشت، به دعوت ناصرالدين عبدالرحيم بن ابىمنصور محتشم (كه از طرف علاءالدين محمد پادشاه اسماعيليان، حاكم قهستان خراسان بود) وارد قهستان شد. ناصرالدين، مقدم او را غنيمت شمرد و او را بىنهايت احترام و اكرام نمود و از محضر او استفاده كرد...