تاريخ المدينة المنورة (ابن شبه)
تاريخ المدينة المنورة، تأليف عمر بن شبه، معروف به ابن شبه و به زبان عربى است. مؤلف در آن به روش محدثان، ضمن نقل بيش از 5000 حديث به ذكر اخبار و وقايع پرداخته است.[۱]
| تاریخ المدینة المنورة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شلتوت، فهیم محمد (محقق) ابن شبه نمیری، عمر بن شبه (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | اخبار المدینه النبویه |
| ناشر | دار الفکر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1410 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | مدینه - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | DS 248 /م4الف2 |
آن‌گونه‌كه بر اهل تحقيق پيداست متونى از قبيل تاريخ ابن شبه مشتمل به روايت‌هاى مختلف از رواياتى در پايه‌هاى متفاوت از صدق و وثوق است؛ به‌گونه‌اى كه نه مى‌توان همه روايت‌هاى اين‌گونه آثار را يك‌جا پذيرفت و نه مى‌توان بر همه و يا بدون دليل بر برخى از آنها خط بطلان كشيد. از همين روى، اگر در متونى از اين دست روايت‌هايى به چشم بخورد كه با همديگر يا با احاديث و اخبارى كه در متون ديگر آمده است ناسازگار نمايد يا با مبانى نظريه‌هاى كلامی‌پذيرفته‌شده يا مورد بحث نزد فرقه‌هاى مختلف اهل سنت يا شيعه ناهمخوان به نظر مى‌رسد، جاى شگفت خواهد بود.[۲]
دانشيان مى‌دانند كه نقل يك خبر در متنى تاريخى هيچ به معناى تأييد مضمون آن از سوى گردآورنده آن متن نيست.[۳]
اين اثر از نظر موضوع به سه بخش عمده تقسيم مى‌شود: بخش اول به زندگى و سيره رسول اكرم(ص) از هجرت تا رحلت اختصاص دارد كه ضمن آن مؤلف به شرح جنگ‌ها، ذكر بعضى از احكام، قصص، مساجد، قبور، كوه‌ها، دره‌ها و قنات‌ها نيز پرداخته است.
بخش دوم، شامل شرح زندگانى عمر، خليفه دوم، از زمان عهده‌دار شدن خلافت تا هنگام مرگ اوست و در خلال آن، برخى سياست‌ها و اصلاحات انجام‌شده توسط وى نيز شرح داده شده است.
در بخش سوم، شرح زندگانى عثمان، خليفه سوم، چگونگى جمع‌آورى و كتابت قرآن، اغتشاشات دوران او كه به كشته شدن وى انجاميد و موضع‌گيرى على(ع) و عايشه در قبال اين حوادث بيان شده است. روشن نيست كه چرا وى به شرح زندگى ابوبكر و على(ع) نپرداخته است. آيا در اين باب كتاب جداگانه‌اى نوشته بوده كه اينك از دست رفته‌است يا كوتاهى مدت خلافت آن دو، موجب فرو گذاشتن اين بخش شده است؟.[۴]
پانويس
- ↑ عنايت‌الله فاتحى‌نژاد، ص68
- ↑ حسين صابرى، ص3
- ↑ همان
- ↑ عنايت‌الله فاتحى‌نژاد، ص68
منابع مقاله
1. عنايت‌الله فاتحى‌نژاد، ابن شبه، دايرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، ج4، چاپ دوم، 1377ش.
2. حسين صابرى، مقدمه تاريخ مدينه منوره (ترجمه)، نشر مشعر، تهران.