مازندرانی، محمدهادی بن محمدصالح
محمد هادى بن محمد صالح مازندرانى، مؤلّف و خوش‌نويس اواخر دروه صفوى است كه به «آقا هادى» و «هادى مترجم» نيز شهرت داشته و در زمره علما و زهّاد بوده است.
| نام | مازندرانی، محمد هادی بن محمد صالح |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 1120 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02229AUTHORCODE |
وى، فرزند مرحوم ملا صالح مازندرانى است. پدر و مادر او، هر دو از دانشمندان شيعه بوده‌اند. پدرش، شارح«اصول و روضه كافى» و مؤلف آثار ارزش‌مند ديگرى است و مادرش، مرحومه آمنه بيگم، دختر شيخ محمدتقى مجلسى و خواهر علامه محمدباقرمجلسى است.
داستانى زيبا و شنيدنى از شب ازدواج پدر و مادر ايشان نقل شده كه نشان دهنده تبحر علمى والدين دانشمند ايشان است:
ملا صالح مازندرانى، از خانواده‌اى بسيار فقير بوده و از مازندران به اصفهان رفته است. وقتى استادش، مرحوم شيخ محمدتقى مجلسى، پيش‌رفت درسى او را مى‌بيند، شخصاً براى ازدواج او اقدام نموده، دختر عالمه و مجتهده‌اش را به عقد او درمى‌آورد. زمانى كه ملا صالح به حجله عروسى مى‌رود، به گوشه‌اى رفته و به مطالعه مى‌پردازد و حل مسئله‌اى ساعت‌ها وقت وى را مى‌گيرد و اين مطالعه تا صبح به طول مى‌انجامد، به‌ناچار مطالعه را رها كرده، براى تدريس مى‌رود. همسر وى، آمنه بيگم، سراغ نوشته‌هاى او مى‌رود و پاسخ مسئله را مشروحاً مى‌نويسد. وقتى كه ملا صالح به خانه برمى‌گردد، متوجه مى‌شود كه مسئله حل شده است و به شكران اينكه چنين همسر دانشمندى روزى او شده است، تا سه شب به عبادت مى‌پردازد. خداوند به اين دو بزرگوار، شش فرزند پسر و يك فرزند دختر داده است. پسران وى همه اهل علم و قلم بوده‌اند.
مرحوم محمد هادى مازندرانى فقيهى وارسته بوده است. در شرح حال وى تعبيرهايى مانند فقيه الزمان و مجتهد الزمان آمده است؛ «شرح فروع كافى» وى، بهترين دليل اين مدعاست. او در رشته‌هاى ديگر علوم، مانند ادبيات، معانى، بيان، تفسير و اصول نيز تبحر داشته و آثارى از وى در اين زمينه‌ها به جا مانده كه در مقدمه «شرح كافى» معرفى شده‌اند.
يكى از كارهايى كه ايشان انجام داده، ترجمه آثار گوناگون، از جمله قرآن مجيد و صحيفه سجاديه است و به همين جهت، به‌هادى مترجم نيز شهرت يافته است. عصر وى، عصر رونق ترجمه است و صفويه به اين كار تشويق می‌كردند و مى‌توان وى را يكى از پرچم‌داران اين حركت به حساب آورد.
يكى ديگر از ويژگى‌هاى ايشان، خط زيباست. نام او در زمره خوش‌نويسان عهد صفوى به ثبت رسيده است. بخشى از «شرح كافى» كه به خط خودش موجود است، بسيار زيبا نگاشته شده و بهترين دليل اين مدعاست. وى، در خط نسخ، از معاصران و پيروان شيوه آقا ابراهيم قمى بوده است.
از ديگر آثار ايشان، مى‌توان به كتاب «انوار البلاغة» اشاره كرد.
تاريخ ولادت او، در جايى ذكر نشده است، ولى تاريخ وفات او، بنا بر گفته برخى، به هنگام فتنه افغان در سال 1135ق يا 1134ق است و در مقبره خاندان مجلسى كه كنار مسجد جامع اصفهان است، به خاک سپرده شده است.