طب الإمام الصادق علیه‌السلام (قزوینی)
طب الإمام الصادق علیه‌السلام (قزوینی)، به زبان عربى، قسمتى از كتاب «موسوعة الامام الصادق(ع)» است و مشتمل بر احاديثى است با مضامين پزشکى كه از حضرت صادق(ع) نقل شده است.
| طب الإمام الصادق علیه‌السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مفضل بن عمر (نویسنده)
جعفر بن محمد(ع)، امام ششم (نویسنده) قزوینی، محمدکاظم (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | توحید المفضل |
| ناشر | قلم الشرق |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1426 ق یا 2005 م |
| چاپ | 2 |
| شابک | 964-94670-4-1 |
| موضوع | آفرینش
پزشکی اسلامی - احادیث توحید جعفر بن محمد(ع)، امام ششم، 80 - 148ق. - احادیث خدا - اثبات خدا شناسی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 128/3 /ق4ط2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مرحوم آيت‌الله سيد محمدكاظم قزوينى كه به گردآورى اين كتاب همت نهاده، در اين باره مى‌فرمايد: «هذا هو الجزء الثامن عشر من موسوعة الامام الصادق(ع) و يحتوى على ما روى عنه(ع)حول الطب و ما يتعلق به تشريح جسم الانسان و بيان بعض زواياه و خفاياه و ذكر الامراض و الاسقام و الداء و الدواء و المرض و العلاج و الاستشفاء بالآيات القرآنية و الادعية الشريفة و الادوية و الاعشاب و غيرها من الامور التى تدور فى هذا الفلك (طب الامام الصادق(ع)، ص 5).
مؤلف، با اعتقاد به اين مطلب كه ائمه(ع) به هر آنچه كه انسان به آن نيازمند است، آگاه بوده‌اند، دست به تأليف اين اثر زده تا راهنمايى باشد براى كسانى كه مى‌خواهند با مبانى پزشکى اهل‌بيت(ع) آشنا شوند.
ساختار
مرحوم قزوينى اين اثر را در شش بخش كه به ترتيب، مشتمل بر 10، 14، 43، 14، 11 و 19 باب مى‌باشند، به رشته تحرير درآورده است.
در آخر اين بخش‌ها، مؤلف، رساله توحيد مفضل را آورده است، چرا كه به باور او اين رساله ارتباط تام و تمام با موضوع كتاب دارد.
گزارش محتوا
بخش اول، درباره كلياتى در علم پزشکى است و حاوى مباحثى از قبيل وجه نام‌گذارى طبيب به اين نام، استحباب تداوى، جواز تداوى با داغ كردن، كراهت تداوى بدون ضرورت، زيان پياده‌روى براى بيمار، جواز مراجعه به طبيب غير مسلمان، استحباب تداوى با صدقه و... است.
بخش دوم، به مبحث حجامت و فصد اختصاص دارد و مشتمل بر مطالبى از قبيل چهارتا بودن دوا، پيامبر و حجامت، ايامى كه حجامت در آنها خوب است، نهى از حجامت در حالت ناشتا بودن، آنچه خوب است پيش از حجامت و پس از آن خورده شود و... است.
بخش سوم، پيرامون بيمارى‌ها و درمان آنهاست و مباحثى از قبيل تب، درمان تب، درمان ضعف، درمان هم و غم، درمان بادهاى دردآور، سردى و رطوبت، آنچه باعث جذام مى‌شود و راه درمان آن، درمان نيش عقرب و ساير سموم و... را در بر دارد.
بخش چهارم، در موضوع استشفاء است و موضوعاتى مانند استشفاء با آيات قرآن، استشفاء با تربت امام حسين(ع) و... را در بر دارد.
بخش پنجم، درباره خواص درمانى غذاها و گياهان و سبزيجات است.
بخش ششم، پيرامون درمان با روغن‌ها و شيرها و بعضى ديگر از مواد است.
طب روايى در بين مسلمانان از جايگاه ويژه و ارزنده‌اى برخوردار است، چرا كه به اعتقاد مسلمانان، از منبعى سرچشمه گرفته كه اشتباه و خطا در آن راه ندارد.
در اين ميان بعضى از نگاشته‌ها، درخشان‌تر به نظر مى‌رسد، چرا كه مؤلفين آنها با فضل و دانشى كه داشته‌اند، از ميان انبوه روايات طبى، معتبرترين و سودمندترين آنها را برگزيده و انتخاب كرده‌اند.
مرحوم قزوينى، از متخصصين علوم اسلامى است و با دانش حديث و فقه آشنايى كامل دارد؛ از سويى ذوق و سليقه او نيز قابل توجه است.
كتاب «طب الصادق(ع)، نمونه‌اى كامل از علم و دانش در كنار ذوق و سليقه مؤلف است.
مؤلف، با احاطه‌اى كه بر احاديث دارد، مجموعه‌اى كامل از روايات پزشکى حضرت امام صادق(ع) را جمع‌آورى كرده و با تبويبى زيبا آنها را مدون و منظم نموده است؛ به‌گونه‌اى كه استفاده از آن براى كسانى كه آشنايى به زبان عربى دارند، كار آسانى است.
وضعيت كتاب
اين اثر، در سال 1426ق (2005م)، توسط انتشارات قلم الشرق (قم)، در 512 صفحه چاپ و منتشر شده است.
پاورقى‌هاى اين اثر، به توضيح واژه‌اى از متن و يا استخراج منابع آيات و رواياتى كه در متن آمده است، اختصاص دارد.