مناسک مصور عمره مفرده
مناسک مصور عمره مفرده (چاپ 1386)، اثر محمدحسين فلاح‌زاده (متولد 1338ش) است كه در آن، احكام و مناسك اين عمل عبادى را جمع و تنظيم و همراه با تصاوير، نقشه‌ها و نمودارهايى منتشر كرده است.
| مناسک مصور عمره مفرده (چاپ 1386) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فلاح‌زاده، محمدحسین (نويسنده) |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 39 |
| موضوع | حج حج - راهنماها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 188/2 /ف8 م82 |
ساختار
كتاب حاضر، از مقدمه معاونت آموزش و تحقيقات بعثه مقام معظم رهبرى و مقدمه نويسنده و متن اصلى (شامل 3 بخش) تشكيل شده است.
نويسنده در اثر حاضر، مطالبش را به‌صورت آموزشى بيان كرده و احكام فقهى را به شكل غير استدلالى آورده و احكام را بر اساس فتاواى حضرت امام خمينى(رض) ذكر كرده و همچنين در صورت اختلاف، فتاواى ساير مراجع را نيز آورده است.
منابع و مآخذ مطالب اين اثر متأسفانه مشخص نشده است و به همين جهت داورى درباره صحت و دقت مطالبش دشوار است.
گزارش محتوا
چند مورد از مطالب مفيد كتاب به شرح ذيل است:
1. نويسنده در مقدمه‌اش با يادآورى اين نكته كه يكى از مباحث اساسى و مورد نياز زائران بيت‌الله الحرام، مناسك عمره و حج است، افزوده است: «... بر زائرين عزيز است كه قبل از سفر، با مسائل شرعى و مناسك آن آشنا شوند تا بتوانند با آگاهى بيشتر اعمال خود را به‌طور صحيح انجام دهند و از ميزبانى حضرت حق بهره‌مند گردند. اين نوشته كه احكام عمره را بيان مى‌كند و تصاوير گويايى از بايدها و نبايدها و اماكن مربوط به آنها را ارائه مى‌دهد، قدمى است در راستاى آن هدف...
متن اين نوشته، مطابق با فتاواى حضرت امام خمينى(قدس‌سره) است و بيشتر به مسائل اصلى و ضرورى پرداخته شده است؛ بنابراين، اختلاف فتوا كمتر در آن يافت مى‌شود، ولى در موارد اندكى كه اختلاف فتوا به حدى است كه امكان بطلان عمل يا ترك واجبى براى مقلدين ساير مراجع وجود دارد، فتاواى چند تن از مراجع بزرگ تقليد - دامت بركاتهم - در پاورقى همان صفحه آورده شده است..[۱]
2. انسان پس از پوشيدن لباس احرام و نيت و گفتن لبيك، مُحرم مى‌شود و بايد تا پايان اعمال عمره، از كارهايى كه بر مُحرم، حرام است پرهيز كند. مجموع كارهاى حرام در حال احرام 24تاست كه چهارتاى آن فقط بر مردان حرام است و دوتاى آن فقط بر بانوان حرام است و بقيه آنها بر همگان (مردان و زنان مُحرم) حرام است.
برخى از محرمات مشترك بين زن و مرد عبارت است از شكار حيوان صحرايى، عقد كردن، استعمال عطريات، نگاه كردن در آينه، جدال و... آنچه فقط بر مردان حرام است: 1. پوشيدن جامه دوخته؛ 2. پوشيدن چيزى كه تمام روى پا را بگيرد؛ 3. پوشاندن سر؛ 4. سايه قرار دادن بالاى سر. آنچه فقط بر زنان مُحرم، حرام است: 1. پوشيدن زيور براى زينت؛ 2. پوشاندن روى خود با نقاب و روبند[۲]
3. براى كسى كه مى‌خواهد از مكه بيرون رود، مستحب است طواف وداع انجام دهد. طواف وداع نيز هفت شوط است و مانند طواف عمره انجام شود و خواندن نماز آن هم مستحب است. همچنين مستحب است كه از خداوند متعال توفيق مراجعت را بطلبد[۳]
4. مردان مُحرم، هنگام حركت در مسير بين دو منزل، مثلاً از ميقات تا مكه نبايد زير سايه بروند. زير سايه رفتن در بين راه، هنگام توقف در رستوران يا در حركت از زير پل يا زير سقف پمپ بنزين اشكال ندارد[۴]
5. نمونه‌هايى از زير سايه رفتن كه در حال حركت بين دو منزل براى مرد مُحرم، حرام است: 1. چتر بالاى سر گرفتن؛ 2. نشستن در اتومبيل يا كشتى سرپوشيده؛ 3. نشستن در هواپيما[۵]
6. مستحبات قبل از احرام: 1. از يك ماه قبل، موى سر و رويش را كوتاه نكند؛ 2. پيش از احرام، بدن خود را پاكيزه كند و ناخن و شارب خود را بگيرد؛ 3. پيش از احرام، در ميقات غسل كند[۶]
7. مسافر مى‌تواند در مسجد الحرام و مسجد النبى(ص)، نمازهاى چهار ركعتى را شكسته يا تمام بخواند و اين حكم اختصاص به مسجد اصلى ندارد و در جاهاى توسعه‌يافته مسجد هم جارى است[۷]
8. از تذكرات بعثه مقام معظم رهبرى: زائران محترم هنگام برپايى نماز جماعت حتماً در نمازهاى جماعت شركت كرده و هرگز از مسجد خارج نشوند و براى حفظ چهره زيباى اخوت و جماعت اسلامى از نظاره‌گر بودن جداً پرهيز نموده، همچنين هنگام نماز از جلو نمازگزاران عبور نكنند[۸]
وضعيت كتاب
در پايان اين كتاب، فهرست تفصيلى مطالب آمده، ولى متأسفانه فهرست‌هاى فنى و حتى فهرست منابع تنظيم نشده است.
با تأسف، بايد گفت كه كتاب حاضر، مستند نيست و نويسنده محترم، هيچ ارجاعى به هيچ كتابى براى مطالب اصلى ذكر نكرده و شگفت‌آور است كه حتى شماره مسائل مطرح‌شده بر اساس توضيح المسائل نيز ذكر نشده است.
نويسنده از تصوير و نقشه و نمودار فراوان بهره برده است[۹]
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.