پژوهشی در وقف و ابتدا
دانش وقف و ابتدا از رشته‌هاى بسيار با اهميت علوم و فنون وابسته به قرائت است كه از آغاز نزول قرآن مورد اعتنا و پردازش ويژۀ عالمان و مؤلفان علوم قرآنى بوده و آثار زيادى در اين زمينه نگاشته شده است. وقف و ابتدا از آن‌جا كه در خدمت القاى معانى ارجمند قرآن است و فهميدن و فهماندن سخن خداوند جز با رعايت قواعد آن ممكن نيست، در مقايسه با ديگر رشته‌هاى وابسته به قرائت قرآن، كه در خدمت لفظ هستند، از اهميت دو چندان برخوردار است.چنان‌كه ارتباط پيوسته و ناگزير وقف و ابتدا با دانش تفسير، ارج و منزلت آن را سنگين‌تر مى‌سازد.
| پژوهشی در وقف و ابتدا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سادات فاطمی، جواد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | بررسی تحلیلی مبانی و آراء مشاهیر علمی قرائت در خصوص وقف و ابتدا در قرآن کریم |
| ناشر | آستان قدس رضوی، شرکت به نشر |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1382 هـ.ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-333-817-7 |
| موضوع | قرآن - تجوید قرآن - قرائت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 80/2 /س2پ4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
وقف در اصطلاح به معناى جدا كردن كلمه از بعد آن آمده است.و ابتدا در اصطلاح اهل قرائت به دو معنا به كار مى‌رود:اول به معناى شروع و افتتاح قرائت است كه با استعاذه انجام مى‌شود.دومين معنا شروع تلاوت پس از تنفس و استراحت به هنگام وقف است كه در دانش وقف و ابتدا مورد بحث قرار مى‌گيرد.كتاب «پژوهشى در وقف و ابتدا» نوشته سيد جواد سادات فاطمى است كه با نظر به ضرورت و اهميت وقف و ابتدا و با توجه به نقش كاربردى آن، قواعد اساسى و بنيادين اين دانش را مورد بررسى و پژوهش قرار داده و به نقد و تحليل ديدگاههاى بزرگان و صاحب‌نظران به نام اين رشتۀ علمى پرداخته است.همچنين براى نماياندن فضاى روشن‌ترى از اين موضوع، تاريخچۀ منابع تدوين يافته در اين باب را همراه با نگاهى به سير تطور و تحول آن يادآور شده است.
تعريف وقف و ابتدا و ضرورت آشنايى با قواعد اين دو، مبانى و معيارهاى اصولى وقف و اقسام وقف، قواعد و اقسام ابتدا و اقسام ابتدا و نيز ارائه روشى جديد براى تقسيم‌بندى وقف و ابتدا، محتواى كتاب را شكل مى‌دهند.
ساختار
كتاب مشتمل بر يك مقدمه و هشت فصل مى‌باشد:فصل اول:
«كليات» که به مباحثى چون:تعريف وقف و ابتدا، اهميت وقف و ابتدا،ضرورت آشنايى با قواعد وقف و ابتدا و سير تطور تأليف در دانش وقف و ابتدا پرداخته است.
فصل دوم: «مبانى و معيارهاى اصولى وقف» عناوينى چون:اتمام نفس، وقف بر انتهاى آيات و غيره را در بر مى‌گيرد.
فصل سوم: «تقسيم‌بندى وقف(1)»، به وقف تام، وقف كافى، وقف حسن، وقف قبيح پرداخته و فصل چهارم: «تقسيم‌بندى وقف(2)» به وقف لازم، وقف مطلق، وقف جايز، وقف مجوّز لوجه، وقف مرخّص للضرورة و وقف ممنوع را مورد بررسى و نقد و تحليل قرار داده و فصل پنجم و ششم تحت همين عنوان يعنى تقسيم‌بندى وقف به وقف لازم، وقف جايز با اولويت وقف، وقف جايز مستوى الطرفين، وقف جايز با اولويت وصل، وقف معانقه، وقف سنت، وقف كافى، وقف صالح و غيره و ارائه نقد و تحليل در اين زمينه پرداخته است.
فصل هفتم:به «قواعد و اقسام ابتدا»، و فصل هشتم:به ارائه «روشى جديد براى تقسيم‌بندى وقف و ابتدا»پرداخته است.در پايان منابع و مآخذ نگارش اين اثر يادآورى شده است.
نسخه‌شناسى
اين كتاب نوشتۀ آقاى سيد جواد سادات فاطمى است و در قطع رقعى با جلد شوميز در 183 صفحه چاپ اول آن در سال 1382 شمسى از سوى انتشارات «به نشر»(انتشارات آستان قدس رضوى» منتشر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب