تجوید قرآن کریم

تجوید قرآن کریم تألیف محمدصادق قمحاوی، ترجمه و شرح و گاه تعليقاتى است از دكتر سيد محمدباقرحجتى مربوط به كتاب «البرهان في تجويد القرآن» نوشته محمد صادق قمحاوى.

تجوید قرآن کریم
پدیدآوران	قمحاوی، محمد صادق (نويسنده) حجتی، محمدباقر (مترجم و شارح)
عنوان‌های دیگر	تبیان البرهان القویم. شرح تبیان البرهان القویم
ناشر	دفتر نشر فرهنگ اسلامی
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1381 ش
چاپ	1
شابک	‎964-459-671-4
موضوع	قرآن - تجوید قمحاوی، محمد صادق. تبیان البرهان القویم - نقد و تفسیر
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏79‎‏/‎‏6‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏8‎‏ ‎‏ت‎‏202‎‏3

محتواى اين كتاب غالبا بر روند نظريات شمس‌الدين محمد بن محمد، معروف به «ابن الجزرى» مقرى، محدث و فقيه شافعى متوفاى 833 هجرى است.كتاب شامل بخش عمده‌اى از مسائل مربوط به تجويد قرآن كريم است.منتهى فشرده تحرير شده است.شرح متن كتاب بصورت پاورقى در كتاب آمده است.

تعريف تجويد، حكم تجويد، موضوع تجويد، فضل و شرف و اهميت علم تجويد، واضع و بنيانگذار علم تجويد، فايدۀ تجويد، حكم استعاذه، احكام نون ساكنه و تنوين، احكام ميم ساكنه، حكم لام «ال» و لام «فعل» و لام «حرف»، مخارج حروف هجاء، صفات و خصوصيات حروف هجاء، تفخيم و ترقيق و غيره از مطالب موجود در اين كتاب مى‌باشد.

«تجويد» عبارتست از فن صحيح خواندن قرآن كريم.تجويد مصدر باب تفعيل و در لغت به معنى نيكى و به خوبى انجام دادن كارى است و در اصطلاح عبارتست از صحيح خواندن قرآن و خوب ادا كردن حروف و شناختن وقف‌ها.ابن جزرى در تعريف تجويد مى‌نويسد: «تجويد آرايۀ تلاوت و پيرايۀ قرائت است و عبارتست از اعطاى حقوق حروف به آنها و حفظ ترتيب و مراتب آنها و باز آوردن حروف به مخرج و اصل آن و پيوستن آن به نظيرش و تصحيح لفظ و تلطيف زبان با نظر به صيغه و ساختمان هر كلمه بدون اسراف و تكلّف و افراط» النشر، ج 212/1.

ساختار

كتاب مشتمل بر پيشگفتار مترجم و ديباچه مؤلف كتاب و مقدمه‌اى دربارۀ مبادى، تعريف، حكم، موضوع، فضل و شرف تجويد و نيز واضع اين علم و فايدۀ و مأخذ و سند آن و نيز مسائل علم تجويد و هدف و غرض آن و نيز مطالبى دربارۀ لحن و مراتب و درجات قرائت قرآن كريم مى‌باشد.

استعاذه، احكام نون ساكنه و تنوين، احكام ميم ساكنه، حكم لام «ال» و....

مخارج حروف هجاء، صفات و خصوصيات حروف هجاء، تفخيم و ترقيق، مثلين و متقاربين و متجانسين و متباعدين، مدّ و قصر، وقف و ابتداء، مقطوع و موصول، مطالبى دربارۀ نحوۀ نگارش هاء تأنيث(تاء تأنيث) در قرآن كريم، حذف و اثبات، همزۀ وصل و احكام آن و مفرداتى از حفص بخش‌هاى مختلف اين نوشتار را تشكيل مى‌دهند.

در پايان هم فهرستى از اعلام اشخاص و گروه‌ها، امكنه و جاى‌ها، كتب و نوشتارها، فهرست الفبايى اصطلاحات و موضوعات و فهرست منابع و مآخذ در اختيار خواننده قرار داده شده است.

ويژگى

اين كتاب به عنوان كتابى آموزشى در اختيار علاقمندان قرار گرفته و مباحث علم تجويد را بصورتى ساده و روان آموزش مى‌دهد.در پايان هر بخش مترجم و شارح محترم كتاب سؤالات تمرينى مربوط به آن بحث را فراهم آورده است تا خواننده با پاسخ بدانها مطالب كتاب را به خوبى فراگرفته و در ذهن خويش جاى دهد.

نسخه‌شناسى

اين نسخه با ترجمه و شرح دكتر سيد محمدباقرحجتى در قطع وزيرى با جلد شوميز در 325 صفحه در پائيز سال 1381 براى اولين‌بار توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامى و سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انسانى دانشگاهها (سمت) منتشر شده است.

منابع مقاله

1. پيشگفتار مترجم
2. بهاء‌الدين خرمشاهى، دانشنامه قرآن، ج 1 ص