الهدايا لشيعة أئمة الهدی
الهدايا لشيعة أئمة الهدی اثر شرف‌الدين محمد مجذوب تبريزى، از علماء قرن 11ق در دو جلد به زبان عربى در شرح اصول كافى مرحوم كلينى می‌باشد. مؤلف مذهب اخبارى دارد اما جهت اصلاح آراء آنان، اين كتاب را نگاشته است.
| نام کتاب | الهدایا لشیعة أئمة الهدی |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الکافی. اصول. شرح
شرح اصول الکافي |
| پدیدآورندگان | درایتی، محمدحسین (مصحح)
کلینی، محمد بن یعقوب (نويسنده) مجذوب تبریزی، محمد بن محمدرضا (شارح) قیصری، غلامحسین (مصحح) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 129 /ک8 ک22022 |
| موضوع | احادیث شیعه - قرن 4ق.
کلینی، محمد بن یعقوب، - 329ق. الکافی. اصول - نقد و تفسیر |
| ناشر | موسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1387 ش یا 1430 ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3644AUTOMATIONCODE |
نام كتاب در الذريعة«الهدايا» و «الهدايا و سرّ من رأى» ثبت شده، ولى در نسخه حاضر به عنوان «الهدايا لشيعة ائمة الهدى» تصريح شده است.
شارح به نام خود اشاره‌اى نكرده، جز اين كه در ابتداى نسخه استاد روضاتى آمده است: «المجلّد الثالث من كتاب الهدايا و سرّ من رأى تأليف مولى الفضلاء ميرزا محمد المشتهر به مجذوب التبريزى دام ظلّه و أيام افاداته». وى در سال 1083 و 1084ق برخى از اجزاى كتاب را به پايان رسانده است.
محقق تهرانى گويد: شرحى بر اصول و فروع الكافى است. قطعه ناقص از آن را در مجموعه‌اى در كتابخانه تهرانى در كربلا ديده‌ام. بر روى اين قطعه نوشته شده بود: «المجلد الخامس من كتاب الهدايا». و در كتابخانه سلطان المتكلمين مجلداتى از شرح كتاب الحجة از الكافى ديدم كه در رمضان 1083 ق، نوشته شده بود.
اخيراً دو مجلد رحلى از آن نزد سيد محمد على روضاتى يافت شد كه به خط مؤلف بود. بخشى از حواشى مؤلف در حاشيه اصول الكافى، چاپ سنگى، تبريز، 1311 ق، به چاپ رسيده است.
ساختار
كتاب با يادداشتى از دبير كنگره‌ى بين المللى كلينى و مقدمه‌اى از محقق آقاى محمدحسین درايتى درباره‌ى كتاب و مؤلف آن آغاز و سپس شرح كافى شروع مى گردد.
شامل دوازده مقدمه و سى جزء و خاتمه می‌باشد. شارح در مقدمات دوازده‌گانه مباحثى از علوم حديث، خصوصاً علم رجال را مطرح كرده و در مقدمه دوازدهم خطبه الكافى را شرح نموده است. بناى شارح بر آن بوده كه ابتدا متن حديث را ذكر كند و سپس تحت عنوان «هدية» آن را شرح كند.
گزارش محتوا
مباحث مقدمه‌ها از اين قرار است:
1. «عدّة من أصحابنا» در الكافى؛ 2. اصطلاح جديد بعض المعاصرين در اسامى رجال؛ 3. معنى قولهم: قد أجمعت العصابة على تصحيح ما يصحّ عنه؛ 4. المعروفون بالالقاب والكنى؛ 5. من الذين ضبطت روايتهم بالعدد...؛ 6. الصحيح عند القدماء والمتأخّرين؛ 7. معنى الوجوب والسنّة والأمر بالشىء والكراهة والنهي عن الشيء في كلام المعصومين عليهم‌السلام؛ 8. أسماء وألقاب وكنى المعصومين عليهم‌السلام؛ 9. امام زمان(عج)؛ 10. ذمّ القدرية، مؤلف در اين مقدمه، قدريه در روايات را بر صوفيه تطبيق مى‌دهد!؛ 11. في فهرس أجزاء الهدايا؛ 12. في بيان خطبة الكافي، شامل دوازده «هديه».
شارح در جاى مختلف به صوفيه و فلاسفه حمله كرده و نظريات آنان را رد مى‌كند.
وى از ملاخليل قزوينى (متوفى 1089 ق) با عنوان و دعاى «برهان الفضلاء مولانا خليل اللَّه القزوينى سلّمه اللَّه» نقل قول مى‌كند. هم‌چنين از محمد امين استرآبادى، سيد ميرزا رفيعاى نايينى، ملا احمد اردبيلى و ملا محسن فيض كاشانى نقل قول مى‌نمايد. و در مقدمه از شاه سليمان صفوى (1077- 1105) به تجليل ياد مى‌كند.
اين چاپ از كتاب يك فهرست تحت عنوان مطالب كتاب بيشتر ندارد.
منابع مقاله
- متن و مقدمه كتاب
- كتاب شناسى كلينى
- كتاب الكافى
پیوندها
مطالعه کتاب الهدایا لشیعة أئمة الهدی در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور