الأخلاق (احمد امین)
کتاب الأخلاق از تأليفات احمد امين (1373 1295ق) در موضوع مهمترين مسائل اخلاقى و حقوقى به زبان عربى مى‌باشد.
| نام کتاب | الأخلاق |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | کتاب الأخلاق |
| پدیدآورندگان | امین، احمد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BJ 1185 /ع4الف8 |
| موضوع | اخلاق
اخلاق - فلسفه |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1426 هـ.ق یا 2005 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE16895AUTOMATIONCODE |
مؤلف، کتاب حاضر را با توجه به نيازهاى زمان معاصر نوشته است. از اين‌رو در اين کتاب مباحثى مطرح مى‌كند كه در بسيارى از كتب اخلاقى ديگر پيدا نمى شود.
مقدمه کتاب شامل تعريف علم اخلاق و موضوع و فائده اخلاق است. در ادامه مؤلف، رابطه علم اخلاق را با برخى از علوم ديگر (علم اجتماع، علم نفس و علم قانون) مورد بررسى قرار داده است.
کتاب از سه بخش تشكيل شده است كه مؤلف هر كدام از آن بخش‌ها به نام «الکتاب» ياد مى‌كند.
کتاب اول (الکتاب الأول) در مورد مباحثى نفسانى است كه در اخلاق جاى دارد مباحثى همچون غريزه، عادت، وراثت، اراده و غيره.
مؤلف، بعد از تعريف غريزه چنين مى‌گويد كه غرايز در اشخاص و طوايف متفاوت است علاوه بر آن در نوع و كيفيت هر غريزه نسبت به هر شخص نيز فرق مى‌كند و چون ماده اولى در پيدايش اخلاق، غريزه است لذا صحيح نيست كه غرايز را به حالت طبيعى خود رها كرد بلكه بايد آن را تربيت و تهذيب كرد. [۱]
کتاب دوم درباره نظريات متفاوت و مختلف در علم اخلاق به همراه تاريخ اين علم است.
ايشان در قسمتى از اين بخش به مسئله خير و شر پرداخته و اقوال مختلف را در اين موضوع مطرح كرده است و گفته كه برخى قائلند كه خير از شر به وسيله غريزه (عقل يا شعور) قابل تمييز است و اين قوه هر چند در زمان‌هاى مختلف اندكى متغير مى‌شود. ولى در هر انسانى وجود دارد چون جزئى از طبيعت آن شخص است.
گروهى ديگر نيز بر اين اعتقادند كه تمييز خير و شر با گذشت زمان و كثرت تجربه حاصل مى‌شود و هيچ حس غريزى در انسان وجود ندارد كه بتواند خير را از شر تميز دهد.[۲]
ايشان در ادامه به تاريخچه علم اخلاق مى‌پردازد و مى‌گويد كه شايد بتوان گفت كه اولين كسانى كه بحث علمى اخلاق را مطرح كردند يونانيون بودند[۳] سپس تاريخچه اخلاق در قرون وسطى و اخلاق نزد اعراب و در عصر حاضر مورد بررسى قرار داده است.
بخش پايانى کتاب راجع به مباحث اخلاق عملى فردى و اجتماعى است. ايشان در اين بخش به مسائل حقوقى همچون حق حيات، حق آزادى، حق استقلال، حقوق زنان و غيره اشاره مى‌كند. حق الله و حق الناس و برخى از فضيلت‌هاى اخلاقى مثل شجاعت، راستگويى، عدالت، عفت و برخى از امراض اخلاقى و راه نجات آنها پايان بخش اين کتاب مى‌باشد.
پانویس
منبع مقاله
مقدمه و متن کتاب