وائلی، احمد
تولد
احمد وائلی خطیب شهیر، شاعر و نویسنده توانا در 17 ربیع‌الاول 1342ق در نجف اشرف دیده به جهان گشود.
تحصیلات و اساتید
پس از فراگیری ادبیات، برای آموختن سطوح به «منتدی النشر» رفت و نزد اساتیدی چون: سید محمدتقی حکیم، شیخ محمدحسین مظفر، شیخ محمدتقی ایروانی، شیخ هادی قرشی، شیخ علی سماکه، شیخ علی ثامر و شیخ حسین زایردهام سطوح عالیه را آموخت و در حکمت و فلسفه پیش شیخ علی کاشف‌الغطاء و در فن منبر و خطابه هم کنار سید باقر سلیمون تلمذ کرد. سپس به «کلیة‌الفقه» رفت و پس از فراغت از تحصیل در آن، به بغداد رفت و در سال 1389ق از دانشگاه بغداد، فوق لیسانس دریافت کرد. او سپس به قاهره رفت و از دانشگاه قاهره در سال 1392ق به اخذ دکترا نائل آمد. سپس به عراق بازگشت و تبلیغ دینی خود را از طریق وعظ و خطابه آغاز کرد. او در این زمان یکی از خطبای مشهور عراق بود و نامش در میادین شعر و ادب و مواقف نظم و انشاء و خطابه در جهان عرب، طنین‌انداز بود و علاوه بر آن، مجالس متعدد در مباحث عقاید و تاریخ و حدیث و فقه و تفسیر داشت و اشعارش در مجلات عربی به چاپ می‌رسید[۱].
تخصص
وائلی در خطبه خواندن نوآوری و شیوه خاصی داشت و به روش معمولی منبر نمی‌رفت و چنان تحول چشمگیری در این زمینه ایجاد نمود که شیوه او، الگوی خطیبان بعد قرار گرفت. وائلی یک دوره سیاسی پر از حوادث و مخصوصاً در دو دهه 40 و 50 از تاریخ معاصر را پشت سر گذاشته و در آن دوره موضع‌گیری‌هایی را از آن خود ثبت نمود و نقش برجسته‌ای در جنبش اصلاح سیاسی و فکری عراق به یادگاری گذاشت. شعر نزد وائلی جنبه تفریح و ذوق و دوست داشتن نداشت بلکه او برای شعر رسالت بزرگی در پیام‌رسانی و ارشاد قائل بود و معتقد بود شاعر متعهد باید پیام‌رسان و راهنما باشد؛ همان‌طور که منبر دارای رسالت است شعر نیز دارای نقش و رسالت است. وی به‌وسیله شعر بر بسیاری از جریانات و امور سیاسی و اجتماعی تأثیر گذاشت؛ بنابراین قصائد زیادی در امور سیاسی دارد. او موفق شد به‌وسیله شعر با خواسته‌های مردم همراهی کند و با حکومت‌های پی‌درپی عراق مقابله نماید.
قصیده «خواب‌های کاذب» در مورد سوسیالیست‌ها و شعارهای آنان، قصیده «با رودخانه تایمز» درباره اشغال عراق توسط بریتانیا، قصیده «بغداد» درباره اوضاع نابسامان عراق در سایه حکومت بعثی‌ها و همچنین قصاید دیگری درباره فلسطین و دیگر مشکلات عرب‌ها و مسلمانان از مهم‌ترین اشعار سیاسی اوست.
ایشان بعدازاینکه وضع سیاسی عراق در سال 1978 برایش خطرآفرین شد، از عراق هجرت نمود و در دمشق مستقر شد و بعد از ورود نیروی‌های متحد به عراق و سقوط حکومت صدام در سال 2002 به عراق باز گشت[۲].
وفات
وی در 82 سالگی در روز چهارشنبه 17 جمادی‌الاول 1424ق (2002م) بدرود حیات گفت[۳].
آثار
- نحو تفسير علمي للقرآن؛
- من فقه الجنس في قنواته المذهبية
- دیوان شعر؛
- أحكام السجون في الشريعة و القانون؛
- استغلال الأجير و موقف الإسلام منه؛
- هوية التشيع؛
- الأوليات في حياة الإمام علي(ع)؛
- حماية الحيوان في الشريعة الإسلامية؛
- الخليفة الحضارية لموقع النجف قبل الإسلام؛
- منجتع الغيث في الصحابة من بني ليث[۴].
پانویس
منابع مقاله
- جعفری نسب، حسن، «زندگینامه و اشعار سیاسی دکتر احمد وائلی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تاریخ دفاع 1387، دانشگاه اصفهان، ارائه شده در پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه به تاریخ ششم بهمن 1395؛ به آدرس اینترنتی: http://www.hawzah.net/fa/Seminar/View/81215
- انصاری، ناصرالدین، «در سوگ خطیب شهیر عراقی شیخ احمد وائلی»، پایگاه مجلات تخصصی نور: درس‌هایی از مکتب اسلام، شهریور 1382، سال 43، شماره 6، صفحه 66؛ به آدرس اینترنتی:
وابسته‌ها
سيرة أهل البيت عليهم السلام من محاضرات الدکتور الشيخ أحمد الوائلي 1346هـ - 1424هـ