الشيعة الفرقة الناجية
| نام کتاب | الشيعة الفرقة الناجية |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | ابومعاش، سعيد (نويسنده) |
| زبان | عربي |
| کد کنگره | BP 212/5 /الف2ش2 |
| موضوع | شيعه - دفاعيهها و رديهها
علي بن ابي طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت علي بن ابي طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - فضايل |
| ناشر | مؤسسة السيدة المعصومة (عليها السلام) |
| مکان نشر | |
| سال نشر | مجلد1: 1428ق
مجلد2: 1428ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE32415AUTOMATIONCODE |
معرفی اجمالی
الشيعة الفرقة الناجية، نوشته سعید ابومعاش، کتابی است دو جلدی به زبان عربی با موضوع تاریخ و کلام اسلامی. نویسنده در این کتاب، روایت تقسیم مسلمانان بعد از پیامبر(ص) به هفتادوسه فرقه و نجات یافتن تنها یک فرقه از آنان را ذکر می‌کند و با استناد به آیات قرآنی و روایات، فرقه ناجیه را شیعه اثناعشری می‌داند. او در این کتاب از ماجرای خلافت بعد از پیامبر(ص)، دلایل حقانیت علی(ع)، مختصری از عقاید شیعه و... بحث می‌کند.
ساختار
کتاب دارای مقدمه، محتوای مطالب در نوزده فصل (نه فصل در جلد اول و ده فصل در جلد دوم) و فهرست منابع عامه و خاصه به‌صورت جداگانه، می‌باشد. نویسنده در این اثر به شصت کتاب از منابع شیعی و یک‌صدوشانزده اثر از کتاب‌های عامه، ارجاع داده است. از مهم‌ترین این منابع، الغدير علامه امینی، الميزان علامه طباطبایی، الاحتجاج طبرسی، مناقب ابن شهرآشوب، غیبت نعمانی، امالی‌های مفید و طوسی و صدوق، اصول کافی، كمال الدين صدوق، محاسن برقی، عيون أخبار الرضا(ع)، إرشاد القلوب دیلمی، بشارة المصطفی طبری، الاختصاص مفید، تاریخ الخلفای سیوطی، تاریخ بغداد، أسد الغابة و البداية و النهاية ابن کثیر، الاستيعاب ابن عبدالبر، شرح نهج‌البلاغة ابن ابی‌الحدید، مسند احمد بن حنبل ، صحاح مسلم و بخاری و ترمذی، تفسیر کبیر فخر رازی، تفسیر الكشاف زمخشری و...
گزارش محتوا
نویسنده در مقدمه، متذکر می‌شود که مطالب کتاب حاضر بر اساس دو منبع بیان شده است: آیات قرآن کریم که بر التزام و اعتقاد به امامان اهل‌بیت(ع) تأکید دارند و روایات پیامبر اکرم(ص) که در آنها به وجوب متابعت اهل‌بیت(ع) امر شده است....[۱]
در فصل اول کتاب، سی‌ویک حدیث از طرق عامه و تشیع مبنی بر هفتادوسه فرقه شدن مسلمانان بعد از پیامبر(ص) و اهل نجات بودن تنها یک فرقه از آنان، ذکر و منظور از آن فرقه ناجیه هم مشخص می‌گردد....[۲]
نویسنده در فصل دوم، دلیل اختلاف مذاهب اسلامی در اصول و فروع در عصر عباسیان را بیان می‌کند. او شواهدی از کتاب‌های مختلف مبنی بر این مطلب می‌آورد که وقتی منصور دوانیقی اجتماع شش هزار شاگرد را گرداگرد امام صادق(ع) دید، به هدف پراکنده کردن افراد از اطراف ایشان، ابوحنیفه و مالک را که شاگرادن آن حضرت بودند به تأسیس مذهب جدیدی امر کرد. سعید ابومعاش همچنین در این فصل بر وجوب اطاعت از مذهب اهل‌بیت(ع) بر مبنای ادله شرعی استدلال می‌کند و تواتر مذهب شیعه اثناعشری از اهل‌بیت(ع) را نشان می‌دهد....[۳]
او در فصل سوم، سیزده روایت مبنی بر وجوب مراجعه به امامان و لزوم پیروی از آنان ذکر می‌کند و چهار روایت را درباره تفسیر آیه: «و ما ينطق عن الهوی إن هو إلا وحي یوحی» (نجم: 3 و 4)، به سخن پیامبر(ص) مبنی بر معرفی امیرالمؤمنین(ع) بعد از خودشان می‌آورد....[۴]
وی در فصل چهارم، نام‌گذاری شیعه به این نام را از زبان پیامبر(ص) و ائمه(ع) در روایات بیان می‌کند. او بر بیش از دویست روایت در این‌باره استناد می‌کند. سپس برخی مدعیات ابن حجر را در تفسیر معنی واقعی شیعه به اهل تسنن، رد می‌کند و پس از آن با استناد به هشت روایت، سیما و شمایل شیعه و مشخصه‌های آنان (مانند تقوی و راستگویی و امانت‌داری و خوش‌خلقی و...) را بیان می‌کند....[۵]
فصل پنجم کتاب، مختصری از عقاید شیعه را نقل و شبهات وارده بر آنان را بیان می‌کند. نفی غلو از شیعه، عقاید شیعه درباره توحید، عدل، نبوت، امامت، قضا و قدر، حج، بداء، تقیه، رجعت، توسل، عصمت امامان، گریه بر شهدا، غیبت امام مهدی(عج) و برخی فروع مانند سجده، وضو، قنوت، جهر به بسم‌الله، جواز جمع بین صلاتین و... برخی از عقاید مطرح‌شده در این بخش هستند....[۶]
او در فصل ششم به منشأ پیدایش شیعه و تشیع در اسلام پرداخته و به روایات و اشعار برخی شاعران در این‌باره استناد می‌کند. در فصل هفتم دوازده آیه از قرآن کریم را با محوریت اوامر الهی به التزام مذهب اهل‌بیت(ع) و تحت عنوان آیات ولایت در قرآن بیان می‌کند و در توضیح محتوای آنها به روایات استناد می‌کند؛ از جمله این آیه‌ها، آیات تبلیغ و ولایت و اکمال دین، خمس، انفال، مباهله و... هستند....[۷]
محور مباحث فصل هشتم کتاب، اوامر الهی در قرآن به التزام بر مذهب شیعه و ائمه اهل‌بیت(ع) است. نویسنده در این فصل به شانزده آیه از قرآن استناد می‌کند که عبارتند از آیه‌های: 1 تا 5 سوره قدر، 23 شوری، 96 مریم، 69 و 80 نساء، 119 توبه، 3 احزاب، 132 طه، 36 و 37 نور، 43 نحل، 103 آل عمران، 7 حشر و 36 احزاب.
محور مباحث فصل نهم، اوامر الهی در قرآن بر پیروی از امامان اهل‌بیت(ع) است. نویسنده از این قسمت با عنوان آیات امامت در قرآن نام می‌برد و سیزده آیه را در این بخش شرح کرده و توضیح می‌دهد. آیات مورد بحث در این بخش عبارتند از: 124 بقره، 58 نساء، 7 رعد، 71 اسراء، 73 انبیاء، 74 فرقان، 5 قصص، 24 سجده، 12 یس، 54 نساء، 130 صافات، 24 انفال و 181 اعراف....[۸]
جلد دوم کتاب با ادامه مباحث پایانی جلد قبل شروع می‌شود؛ یعنی شروع آن با اوامر الهی در قرآن به پیروی از اهل‌بیت(ع) است. با این تفاوت که نویسنده در بخش آغازین جلد دوم به آیات خلافت می‌پردازد و در بخش پایانی جلد اول به آیات امامت. او در آیات خلافت، آیه‌های 142 اعراف، 1 تا 4 نجم، 55 نور و 62 نمل را مورد شرح و توضیح قرار می‌دهد. فصل دوم جلد دوم، آیات شهادت به محمد و آل محمد در قرآن را نشان می‌دهد. نویسنده در این بخش ده آیه را ذکر می‌کند و آنها را با روایات شرح کرده و توضیح می‌دهد....[۹]او در فصل سوم جلد دوم با استناد به برخی احادیث و ذکر مصادر این روایات، در پی اثبات این نکته است که رسول‌الله(ص) مردم را به فراگیری امور دینی از علی بن ابی‌طالب(ع) هدایت می‌کرد. از جمله مهم‌ترین این روایات حدیث مدينة العلم است.
وی در فصل چهارم، در پی نشان دادن راهنمایی مردم به پیروی از اهل‌بیت و همراهی با آنان و تأکید پیامبر خدا(ص) بر این امر است. به همین منظور، پانزده روایت را در این‌باره ذکر کرده و توضیح می‌دهد....[۱۰]
سعید ابومعاش، در فصل پنجم کتاب با ذکر روایات تاریخی و بیعت‌های فردی و جمعی مسلمانان نشان می‌دهد که در زمان حیات پیامبر(ص) مسلمین فقط با علی بن ابی‌طالب(ع) درباره خلافت بیعت کردند، نه با هیچ‌کس دیگری. او بیعت‌های حدیبیه و یوم الدار و غدیر و... را ذکر می‌کند و غدیر را بزرگ‌ترین بیعت مسلمانان می‌شمارد. او در فصل ششم عوامل بازدارنده امت اسلامی از بیعتشان با علی(ع) و اهل‌بیت(ع) را ذکر می‌کند و به بیان حسادت قریش و عقده عایشه از امیرالمؤمنین(ع) می‌پردازد و قضیه صحیفه و متن آن را ذکر می‌کند....[۱۱]
فصول بعدی کتاب درباره احادیث حوض و ارتداد صحابه بعد از وفات پیامبر خدا(ص)، ماجرای تاریخی عزل ابوبکر از تبلیغ سوره برائت و تعیین امیرالمؤمنین علی(ع) برای این امر به امر خدا و به دست پیامبر(ص)، نقد و بررسی و مناقشه در سخنان هریک از ابوبکر، عمر درباره خلافت و شورا و...، رجوع خلفا در قضاوت به امیرالمؤمنین علی(ع)، ماجرای درخواست کاغذ و دوات برای نوشتن وصیت مهم پیامبر(ص) در واپسین لحظات حیاتشان و منع عمر از آن، منع و رد نظریه شورایی در خلافت و بیان انتصابی بودن خلیفه و امام بعد از رسول(ص) با شواهد قرآنی و روایی و... است.
نویسنده در آخرین صفحه، مخالفان را در صورت قانع نشدن به مطالب کتاب به مباهله دعوت کرده است....[۱۲]
وضعیت کتاب
کتاب دارای دو جلد است. مقدمه نویسنده در ابتدای جلد اول آمده است. فهرست مطالب در انتهای هر جلد ذکر شده است. فهرست منابع و مآخذ در انتهای جلد دوم، پیش از فهرست مطالب ذکر شده است. ارجاعات، در پاورقیها آمده است. پاورقیها در قسمت مقدمه و همچنین در برخی موارد از محتوای کتاب، حاوی مطالب مفیدی در شرح مطالب هستند. نویسنده در ابتدای جلد دوم، رونوشت فتوای شیخ جامع الازهر مصر مبنی بر جواز تعبد به مذهب شیعه اثناعشریه را آورده است....[۱۳]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
وابسته‌ها
پیوندها
مطالعه کتاب الشيعة الفرقة الناجية در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور