غزالی، محمد بن محمد

غزالی، محمد بن محمد
نام غزالی، محمد بن محمد
نام های دیگر اب‍وح‍ام‍د غ‍زال‍ی

ام‍ام‌ غ‍زال‍ی

ح‍ج‍ةالاس‍لام‌ غ‍زال‍ی

غ‍زال‍ی‌، اب‍وح‍ام‍د

نام پدر
متولد
محل تولد
رحلت 505 هـ.ق
اساتید
برخی آثار پندنامه حضرت محمد غزالی به یکی از ملوک

تهافت الفلاسفه

المستصفی من علم الاصول

فضایح الباطنیه

کد مولف AUTHORCODE736AUTHORCODE

ولادت

محمد بن محمد غزالی نام كاملش حجةالاسلام ابوحامد محمد بن محمد غزّالى طوسى است. وى در سال 450 ق در طوس متولّد شد.

کسب علم و دانش

وی در آغاز زندگى در همان شهر نزد احمد رادكانى به تحصيل علوم دينى پرداخت و بعد به نيشابور رفت. در مجلس امام الحرمين ابى‌المعالى جوينى حاضر گرديد و در مدّت كمى مراتب استعداد خود را در فراگرفتن مسائل علمى ظاهر ساخت. غزالى پس از احاطه به علوم مختلف به خدمت خواجه نظام‌الملك وارد شد و خواجه مقدم وى را گرامى داشت و محض امتحان و اختيار مراتب فضل او مجالس مباحثه‌اى از ائمه فضلا تشكيل داد و آن را به مناظره‌ها واداشت، غزالى در اين مباحثات، مايه‌ى سرشار، و پايه‌ى بلند دانش خود را بنمود تا اينكه وزير مزبور وى را در سال 484 ق به تدريس علوم دينى در مدرسه نظاميه‌ى بغداد بگماشت. غزالى در بغداد مدّت چهار سال با جدّ تمام به كار تدريس مشغول بود و تا سال 488 ق كه شهرت خود را به درجه‌ى اعلى رسانيد؛ به طورى‌كه حدود سيصد نفر از اعيان علماء در مجلس درس وى حضور داشته و استفاده مى‌كردند.

وى پس از رسيدن به اوج شوكت و شهرت دريافت كه از اين راه نمى‌توان به آسايش و آرامش روحى رسيد. پس از ترديد بسيار سرانجام دنباله روى صوفيان وارسته‌ى بى نام و نشان شد و در سال 488 ق از بغداد حركت نمود؛ در حالى كه از جميع علائق دنيوى صرفنظر كرد و از مال دنيا به آن قدر كه معيشت عائله او را كفايت كند، اكتفا نمود و به بهانه‌ى زيارت بيت الله از بغداد بيرون رفت و با گمنامى به جهانگردى پرداخت. اين مسافرت غزالى دو سال؛ يعنى از 488 تا 490 ق به طول انجاميد و پس از مراجعت به طوس مدّت نه سال در انزوا و عزلت بسر برد و در خانه خود كه خانقاهى براى صوفيان و مدرسه‌اى براى طلاب بود، گوشه گرفت و به تأليف قسمت عمده كتب خود پرداخت. غزّالى چو ديد كه مرض جهل عمومى شده و اطباء نيز مريضند، به خود گفت كه خلوت و عزلت به چه كار آيد. هنگام آن است كه داروى هدايت بكار دارى تا اين كه در سال 499 ق آهنگ نيشابور كرد و در آن جا به تدريس و وعظ و ارشاد مردم پرداخت و در سال 503 ق دوباره به طوس بازگشت و اين بار به كلى منزوى بود تا اين كه در سال 505 ق در همان جا رحلت نمود و در طابران طوس مدفون گرديد.

آثار غزّالى

دانشمند مصرى دكتر عبدالرحمن بدوى از مجموع پژوهش‌هاى خاورشناسان يارى مى‌گيرد و به نگارش كتاب نفيس «مولّفات الغزالى» مى‌پردازد. اين كتاب به مناسبت جشنواره‌ى هزارمين سال ميلاد ابوحامد غزّالى در تابستان 1960 م منتشر شده است. در اين كتاب از 457 كتاب اصل و منسوب و مشكوك ياد شده كه مولّف، هفتاد و دو تاى آن‌ها را بى‌ترديد از آن غزالى دانسته و در صحّت بقيّه ترديد نموده است.

تعدادى از اين آثار عبارت است از:

  1. مقاصد الفلاسفه،
  2. تهافت الفلاسفه،
  3. معيارالعقول،
  4. احياء علومالدين،
  5. بداية الهداية،
  6. جواهرالقرآن،
  7. كتاب الاربعين فى اصولالدين،
  8. كيمياى سعادت،
  9. زاد آخرت،
  10. مشكات الانوار،
  11. تلبيس ابليس،
  12. حقيقة القرآن،
  13. نصيحة الملوك،
  14. رسالة الاقطاب،
  15. منهاج العابدين

و سايركتب وى.

وفات

وی در سال 505 ق در طوس رحلت نمود و در طابران طوس مدفون گرديد.


وابسته‌ها

پندنامه حضرت محمد غزالی به یکی از ملوک

مجموعة رسائل الإمام الغزالي

محك النظر

تهافت الفلاسفه

احياء علومالدين

إحیاء علوم الدین

جواهر القرآن و درره

المصباح المنیر في غریب الشرح الکبیر للرافعي

المستصفی من علم الاصول

الأربعین في أصول الدین

الاقتصاد فی الاعتقاد

الرد الجمیل لإلهیة عیسی بصریح الإنجیل

فضائح الباطنیة

مکاشفة القلوب المقرِّب إلی عَلّام الغُیوب

التبر المسبوک في نصيحة الملوک

إتحاف السّادة المتقین بشرح إحیاء علوم الدین

کیمیای سعادت

معیار العلم في فن المنطق

مقاصد الفلاسفه

میزان العمل

برگزیده کیمیای سعادت

ایها الولد

سراج الطالبين

المنخول من تعليقات الأصول

تهافت الفلاسفه، يا، تناقض گويي فيلسوفان

تهافت الفلاسفة(چاپ بيروت)

سلوة العارفين: کتاب جامع لأنواع العلوم المختلفة من خلق العرش و السموات و الأرض إلي فضل العلم و العلماء...

منهاج العابدين

ميزان العمل

احياء علومالدين

سرّ العالمین و کشف ما في الدارین

شرف العقل و ماهيته

احياء علومالدين (قاهره)

فيصل التفرقة بين الإسلام و الزندقة

مشکاة الأنوار و مصباح الأسرار

الـمضنون به علي غير أهله

الدرة الفاخرة في کشف علوم الآخرة

کتاب التوحيد و التوکل

المقصد الأسني: شرح أسماء الله الحسني

مکاشفة القلوب المقرب إلي حضرة علام الغيوب(في علم التصوف). تلخيص

شفاء الغلیل فی بیان الشبه و المخیل و مسالک التعلیل

إحیاء علوم الدین

مجربات الغزالي في الطب الروحاني

المنقذ من الضلال و الموصل إلی ذی العزة و الجلال