جاحظ، عمرو بن بحر
ابو عثمان عمر بن بحر معروف به جاحظ، متكلم و اديب معتزلى در بصره زاده شد.در تعيين تاريخ ولادت او بين سال‌هاى 146،150 و 160 ق اختلاف نظر وجود دارد.وى در لغت و ادبيات شاگرد ابوعبيده، اصمعى و ابوزيد انصارى و در كلام شاگرد نظّام و مصاحب و هم مباحثۀ حنين بن اسحاق و سلمويه مى‌باشد.جاحظ گرايش سياسى مشخصى نداشت و غالبا تابع جريان‌هاى حاكم بود. كتابهاى خود را به درباريان تقديم كرده،صله مى‌گرفت و تا آخر عمر به اين روش ارتزاق نمود.او در جوانى در بغداد و مدتى نيز در سامرا اقامت كرد و سپس به بصره بازگشت، همچنين به دمشق و انطاكيه نيز سفر كرد. جاحظ داراى هوش بسيار و حافظه‌اى قوى بود. به گفته مبرّد، وى شيفتۀ مطالعه بود و وقتى كتابى به دست مى‌گرفت تا تمام آن را نمى‌خواند كنارش نمى‌گذاشت. جاحظ در كلام، ادبيات عرب،حديث، تفسير، تاريخ و حتى علوم طبيعى سرآمد و در فنون گوناگون صاحب تأليف بود.وى توان آن را داشت كه بصورت مستدل با زيركى به اثبات مطلبى بپردازد و سپس با همان روش به ردّ آن اقدام نمايد. جاحظ به دروغ‌پردازى شهرت داشت و احاديث را به سخره مى‌گرفت. خواهرزاده‌اش،يموت بن مزرّع او را بى‌دين خوانده است. با وجود اين گفته‌اند كتابهايش داراى الفاظى شيوا و ساده است و در آنها تناسب معنا و لفظ از هرنوعى(عاميانه، ادبى و غيره)حفظ شده است و با داشتن برخى انحرافات، نقش مهمى در روشن‌سازى اذهان دارد.جاحظ به محتواى برخى آثارى كه مى‌نگاشت هيچگونه اعتقادى نداشت و صرفا در قبال پولى كه دريافت مى‌كرد به نگارش آنها اقدام مى‌نمود. كتاب«العثمانيه»كه بعداً خود مولف نقض آن را نوشت و نيز «كتاب النساء»كه در برترى زنان نوشته از اين دسته‌اند. از جاحظ بيش از صد اثر برجاى مانده كه به موضوعات مختلف دينى، سياسى، تاريخى، علم اخلاق،پيشه‌ها و اصناف،حيوانات، جغرافيا،جدل، بازيها،قصه و غيره مى‌پردازد.
| نام | جاحظ، عمرو بن بحر |
|---|---|
| نام های دیگر | جاحظ، ابوعثمان عمرو بن بحر
جاحظ البصری عمرو بن بحر الجاحظ ابی‌عثمان عمرو بن بحر بن محبوب |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 255 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | AUTHORCODE2166AUTHORCODE |
جاحظ در محرم سال 255 يا 256 ق بر اثر بيمارى فلج و نقرس در بصره درگذشت.
وابسته‌ها
شرح علی المائة كلمة لأميرالمومنين علی بن أبی‌طالب علیه السلام (ابن میثم - عبد الوهاب -وطواط) / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
رسائل الجاحظ / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
البخلاء / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
البرصان و العرجان و العمیان و الحولان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
البغال / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
البیان و التبیین / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الحیوان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
المحاسن و الأضداد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تاج آیین کشور داری در ایران و اسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مطلوب کل طالب من کلام علی ابن ابیطالب / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
البيان و التبيين و أهم الرسائل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
صد کلمه منظوم (فارسی) از سخنان گزیده حضرت علی علیه السلام / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
کلمات قصار امام علی(ع) / نوع اثر: کتاب / نقش: گردآورنده
الجرد الغامدة في قواصم الرافضة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده