دیوان فارسی سید ابوالقاسم نباتی
| دیوان فارسی سیدابوالقاسم نباتی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نباتی قراجه داغی، سید ابوالقاسم (نویسنده) ملازاده، علی (مصحح) |
| ناشر | نباتی |
| مکان نشر | تبریز |
| سال نشر | 1392 |
| چاپ | اول |
| شابک | 0‑84‑5892‑600‑978 |
| موضوع | شعر فارسی -- قرن 13ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR ۷۴۵۹/د۹ |
دیوان فارسی سیدابوالقاسم نباتی تألیف سید ابوالقاسم نباتی قراجه داغی (1191-1262ق)، شاعر و عارف آذربایجانی؛ تصحیح علی ملازاده (متولد 1333ش)، مصحح؛ دربردارندۀ اشعار فارسی سید ابوالقاسم نباتی از شعرای بزرگ آذربایجان است. این دیوان شامل غزلیات، قصاید، مخمسها، رباعیات و دیگر قالبهای شعری است که از نظر ادبی، علمی، فلسفی و عرفانی غنی و پرمعنا بوده و اشعار نباتی را در ردیف اشعار سعدی و حافظ قرار میدهد.
ساختار
این کتاب در قالبهای مختلف شعری شامل بحر طویل، تکبیتها، دوبیتیها، رباعیها، غزلیات، قصیدهها، ماده تاریخ و مخمسها تنظیم شده است.
گزارش کتاب
دیوان فارسی سید ابوالقاسم نباتی، مجموعهای ارزشمند از اشعار یکی از برجستهترین شعرای آذربایجان است که در سال 1155 هجری شمسی در روستای اوشتوبین در منطقۀ قاراداغ آذربایجان به دنیا آمد. نباتی که از پدری به نام میریحیی قراجهداغی از مردان خیر و نیکوسیرت منطقه برخوردار بود، در اشعار ترکی خود از تخلصهای «مجنون»، «مجنون شاه» و «خان چوبانی» نیز استفاده کرده است.
اشعار نباتی از نظر ادبی، علمی، فلسفی، عرفانی و اجتماعی به اندازهای غنی و پرمعنی است که به جرئت میتوان آنها را در ردیف اشعار سعدی و حافظ قرار داد. تضمینهای ماهرانۀ وی از غزلیات حافظ به قدری استادانه سروده شده که تشخیص ابیات از یکدیگر بسیار مشکل است. قصاید نباتی در عالم شعر و ادب بیهمتا هستند، به ویژه قصیدۀ «عشق» که با تلفیق فلسفه، حکمت، عرفان و صنایع لفظی و معنوی در 160 بیت سروده شده و از معدود گنجینههای شعر و ادب فارسی به شمار میآید.
نباتی در تمام فنون و صنایع گونههای شعر فارسی، عربی و ترکی مهارت خود را در اعلی درجه به اثبات رسانیده است. از قصیده و غزل گرفته تا مخمس، مسدس، ترجیعبند و بحر طویل شعر سروده و در هر قالب توانایی و قدرت ادبی خود را در اوج مهارت به نمایش گذاشته است. وی با بهرهجویی از قالب شعر «گرایلی ترکی»، قصیدۀ «می مروَق» را چنان ماهرانه سروده که خواننده را به حیرت وا میدارد.
در دیوان نباتی، غزلیاتی وجود دارد که در بیشتر آنها به گونهای به منقبت حضرت علی(ع) گریز میزند. نمونهای از این اشعار در قصیدهای با مطلع «بیا ساقی از مِی دماغی بکن تر / که بی مِی ندیدم من از عمر خود بر» قابل مشاهده است که در آن به توصیف فضایل امام علی(ع) میپردازد.
نباتی در اواخر عمر به «اهر» رفت و در بقعۀ شیخ شهابالدین اهری گوشۀ عزلت و ریاضت گزید. عاشقان علم و ادب دورش را گرفتند و از دریای مواج علم و ادبش بهره جستند. سپس مجدداً به زادگاه خود در روستای اوشتوبین بازگشت و سرانجام در سال 1226 شمسی در سن 71 سالگی چشم از جهان فرو بست و در بالای کوهی مشرف به روستا به خاک سپرده شد.
این دیوان که به کوشش علی ملازاده (مهربان) ویراستاری و تصحیح شده، شامل بخشهای مختلفی از قبیل بحر طویل، تکبیتها، دوبیتیها، رباعیها، غزلیات، قصیدهها، ماده تاریخ و مخمسهاست و گنجینهای ارزشمند از ادبیات فارسی به شمار میرود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات