تاريخ أطباء العيون العرب
| تاريخ أطباء العيون العرب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حمارنه، نشات (نویسنده) |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1985 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | پزشکی - تاریخ پزشکی اسلامی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تاريخ اطباء عيون العرب مجموعه مقالات «نشأت الحمارنة» است كه در تاريخ دانش پزشکى و به‌ويژه چشم پزشکى به رشته تحرير درآمده و توسط مجله كحال كه مجله تخصصى چشم پزشکى عربى منتشر شده است.
ساختار
اين اثر در مقالات متعددى در دو جلد به رشته تحرير درآمده است. جلد اول كتاب در هشت مقاله تدوين شده است.در جلد دوم نيز در ضمن مقاله‌اى اطباى قرن هشتم تا دهم به تفكيك در پنج بخش معرفى شده‌اند.
گزارش محتوا
«تاريخ اطباء العيون العرب» نگاشته‌اى تاريخى- علمى است ولى از آنجا كه مباحث علمى به زبان ساده نگاشته شده براى عموم مردم نيز قابل استفاده است.
در اين اثر مباحث تاريخى و حتى مباحث تخصصى چشم پزشکى به ساده‌ترين بيان مطرح شده است به‌گونه‌اى كه شايد چشم پزشکان و متخصصين اين اثر را چندان اثرى علمى تلقى نكنند.
در طرح مباحث چندان به نكات حاشيه‌اى و نقل قول‌هاى مكرر بى‌فائده توجهى نشده است، بلكه سعى شده مباحث مهم و اساسى به صورت خلاصه تحرير و تدوين شود.
در عين حال اين اثر از آنجا كه به گوشه‌اى از تاريخ علم پرداخته براى اقشار بسيارى سودمند است، چرا كه هم در حوزه تاريخ علوم كاربرد دارد و هم در بررسى زندگانى بسيارى از اطباى مشهور.
البته در تحرير مقالات اين اثر، تعصب عربى غيرقابل انكار است. از اين‌رو ماسرجويه جندى‌شاپورى و جبرئيل بن بختيشوع كه هر دو طبيب ایرانى و دانش آموخته دانشگاه جندى‌شاپوراند و يا محمد بن زكرياى رازى كه بدون شك طبيبى ایرانى است، پزشکان عرب معرفى شده‌اند.
عناوين مقالات جلد اول كتاب چنين است:
- نشأة الطب: كه پيرامون تاريخچه پيدايش دانش پزشکى است.
- الطب في الحضارات الاقدم: در اين بخش دانش پزشکى در تمدن‌هاى باستانى بررسى شده است.
- اجدادنا العرب: اين مقاله در مورد تاريخچه پيدايش قوم عرب و مسائلى از اين قبيل است.
- اعلام اطباء العيون العرب قبل الاسلام: در اين مقاله چشم پزشکان عربى كه قبل از اسلام مى‌زيسته‌اند معرفى شده‌اند.
- تراجم الاطباء العرب: اين مقاله مقدمه‌اى پيرامون بررسى زندگانى اطباى مشهور عرب است. در حقيقت اين بخش مقدمه‌اى براى مقالات بعدى به شمار مى‌آيد.
در مقاله ششم و هفتم و هشتم به ترتيب زندگانى يوحنا بن ماسويه، حنين بن اسحاق و على بن عيسى كحال مورد بررسى قرار گرفته است.
در جلد دوم در مطلبى با عنوان كتب الكحالة، كتاب‌هاى كهن چشم پزشکى مورد بررسى قرار گرفته است.
در اين بخش از كتاب به تفكيك در پنج بخش به مؤلفين و آثار بزرگان پزشکى اشاره شده است. برخى از اين پزشکان عبارتند از: جابر بن حیان، جبرئيل بن بختيشوع، جبرئيل چشم پزشک مأمون عباسى، عبدالمسيح چشم پزشک قرن هيجدهم ميلادى، عيسى بن يحيى بن ابراهیم، ثابت بن قره، حبيش، قسطا بن لوقا و محمد بن زكرياى رازى.
در انتهاى جلد دوم نيز در بخشى با عنوان «الاقتباسات» مطالبى از كتاب الحاوى و آثار على بن ربن طبرى و ثابت بن قره ذكر شده است.
وضعيت كتاب
كتاب فاقد فهرست و پاورقى است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب